Grotere rol CdK bij bestuurlijke problemen
Volgens de minister van Binnenlandse Zaken dient de commissaris van de koning bij verstoorde bestuurlijke verhoudingen tussen raad en college of bij integriteitsvraagstukken een grotere rol te spelen. De extra bevoegdheid geldt uitsluitend en alleen voor die twee zaken.
Minister Ollongren negeert de kritiek van raadsleden, wethouders en burgemeesters en geeft de commissaris van de koning een grotere rol bij lokale integriteitskwesties. Die krijgt toegang tot geheime stukken en mag besloten vergaderingen bijwonen.
Meer rechten bij lokale integriteitskwesties
Volgens de minister van Binnenlandse Zaken dient de cdk bij verstoorde bestuurlijke verhoudingen tussen raad en college of bij integriteitsvraagstukken een grotere rol te spelen. De extra bevoegdheid geldt uitsluitend en alleen voor die twee zaken. Dat antwoord de D66-bewindsvrouw op vragen van de Tweede Kamer. Kritiek dat dit in strijd zou zijn met de lokale autonomie, wijst ze van de hand. Die kritiek kwam onder andere van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, de Wethoudersvereniging en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters.
Ollongren benadrukt dat toegang tot de besloten vergaderingen van college en/of raad en toegang tot de geheime stukken geen vergroting van de bevoegdheid van de commissaris betekent om te bemiddelen. Het betreft ‘slechts’ een ‘noodzakelijke’ versterking van diens informatiepositie, ‘zodat hij zijn bemiddelende en adviserende rol beter kan invullen, maar geeft hem geen rol in het bestuur c.q. de besluitvorming.’ Het hebben van de beschikking over de juiste informatie is volgens haar ‘cruciaal’ voor de cdk om zijn taak uit te kunnen oefenen. ‘Als rijksorgaan moet hij onbelemmerd kunnen optreden’, aldus Ollongren.
Ze benadrukt dat de cdk nadrukkelijk niet in staat wordt gesteld om gemeentelijke besluiten terug te draaien of te forceren. De maatregelen verhouden zich volgens haar goed ‘tot de beginselen van de lokale autonomie en de democratische legitimatie.’ Ollongren trekt de regeling niet door naar meer bevoegdheden van de minister ten aanzien van de provincies. Volgens haar ligt de achtergrond van het wetsvoorstel in integriteitsvraagstukken en bestuurlijke kwesties op gemeentelijk niveau. ‘Deze casuïstiek is er niet bij provincies.’
Het was m.i. voldoende geweest om te regelen dat, indien 1 van de betrokken partijen het wenselijk acht om de CvK van stukken te voorzien waarop geheimhouding rust, deze partij dat ook ongestraft kan doen. Deelname aan geheime vergaderingen lijkt mij persoonlijk te ver gaan. Zo daarin besluitvorming plaatsvindt, moet die documentatie m.i. wel weer beschikbaar komen voor de CvK als minimaal 1 van de betrokken partijen dat wil.
De stelling van mevrouw Ollongren dat deze casuïstiek er bij provincies niet is, kan ik niet volgen. De provincies zijn wel een stuk weerbaarder naar de minister dan de gemeenten naar de CvK, en mevrouw Ollongren is wat integriteitskwesties betreft niet erg strijdlustig, heb ik zo de indruk.