Griffiers willen rol bij inwonersparticipatie

Griffiers zien een belangrijke rol voor zichzelf weggelegd bij inwonersparticipatie. Gemeenteraden geven hen echter vaak geen duidelijke rol hierin. Ook ontbreekt het aan capaciteit, budget en kennis om de rol van strategisch griffier op zich te kunnen nemen. Gemeenteraden moeten een steviger rol pakken bij participatieprocessen en een minder afwachtende houding innemen.

Vernieuwing democratie

Dat blijkt uit het onderzoek ‘De rol van griffiers bij inwonersparticipatie in het lokaal bestuur’ dat in opdracht van de Vereniging van Griffiers (VvG) is uitgevoerd door ProDemos. De VvG wil dat griffiers zich ontwikkelen tot strategisch griffier. Als strategisch adviseur en regisseur van processen moeten griffiers, zo wil de VvG, een belangrijke rol krijgen in niet alleen het verbinden van gemeenteraad, regio en samenleving, maar ook in vernieuwing van de lokale democratie.

Weinig inspraak

Zo ver is het nog niet, zo blijkt uit het onderzoek waaraan 142 van de 355 raadsgriffiers hebben deelgenomen. Deze groep is volgens ProDemos representatief voor alle 355 raadsgriffiers. Bijna alle griffiers vinden deelname van inwoners aan de lokale democratie belangrijk. Een deel van de griffiers stelt dat inwoners nog te weinig inspraak en zeggenschap hebben, terwijl die wens er wel is bij zowel het lokale bestuur als de lokale samenleving.

Visie

Een ruime meerderheid van de raadsgriffiers ziet voor zichzelf een rol weggelegd om inwoners te betrekken bij de lokale democratie en om ervoor te zorgen dat de gemeenteraad een visie ontwikkelt op inwonersparticipatie. In de praktijk houden de meeste griffiers zich slechts enkele keren per jaar bezig met burgerparticipatie en bewonersinitiatieven. Een substantieel deel stelt dat ze zich nooit bezighouden met inwonersparticipatie, zo blijkt uit het onderzoek. De vraag waarom dat zo is, wordt in het onderzoek niet beantwoord.

Voortouw

Gemeenteraden moet hoofdverantwoordelijk zijn voor de kaderstelling bij participatieprocessen, vinden de griffiers. Te vaak nemen colleges hierin het voortouw. ‘In de praktijk ontwikkelen colleges meestal een visie op participatie en evalueren zij de uitkomsten van participatietrajecten, terwijl de gemeenteraad hiervoor de hoofdverantwoordelijkheid zou moeten nemen’, aldus de onderzoekers in hun rapport. Griffiers zouden als eerste adviseur een belangrijke adviserende rol kunnen spelen om raden en Staten bij participatieprocessen beter in positie te brengen.

Competenties

De helft van de griffiers voelt zich onvoldoende toegerust om de gemeenteraad te ondersteunen bij participatievraagstukken. Vooral als het gaat om inwonersparticipatie geeft de raad niet goed aan wat hij van de griffier verwacht, stellen griffiers. Zij ervaren een aantal obstakels om invulling te kunnen geven aan de rol als strategisch adviseur en om meer te doen met bewonersparticipatie. Naast dat het ontbreekt aan capaciteit en budget, ontberen griffiers het in mindere aan kennis om de raad bij participatievraagstukken te ondersteunen. Competenties die nodig zijn, zijn bestuurlijke sensitiviteit, omgevingsbewustzijn en verbindend vermogen, geven de griffiers aan. Ook is onafhankelijk denken, visie, het nemen van initiatief en overtuigingskracht belangrijk om zich te ontwikkelen als strategisch adviseur. Griffiers willen wel graag die kant op.