Gemeenten voorspellen bijstandsfraude met algoritme
Een viertal gemeenten gebruikt een algoritme om te voorspellen welke burgers bijstandsfraude plegen. Dat meldt NRC maandag. Sociaal rechercheurs onderzoeken degenen die door de software worden aangewezen als vermoedelijke fraudeur.
Een viertal gemeenten gebruikt een algoritme om te voorspellen welke burgers bijstandsfraude plegen. Dat meldt NRC maandag. Sociaal rechercheurs onderzoeken degenen die door de software worden aangewezen als vermoedelijke fraudeur.
Vier gemeenten met algoritme aan de slag
De organisaties die met de software werken zijn Lekstroom in Utrecht, een aantal Zeeuwse plaatsen en een gemeente uit Zuid-Holland die volgens NRC niet genoemd wil worden. Ook een gemeente uit het Oosten van Nederland wil met de software aan de slag. Het algoritme bekijkt twee tot driehonderd variabelen in een periode van 25 jaar waaronder geboortedata, gezinssamenstelling, uitkeringsverleden en gegevens van de Belasting, RDW en kadaster. Volgens NRC wordt bij de helft van de personen die het algoritme aanwijst daadwerkelijk fraude aangetoond, bij de andere helft zou dit ook het geval kunnen zijn, maar is er geen bewijs.
Finetuning nodig
Uitkeringsinstantie Orionis Walcheren, een samenwerking tussen de gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen, geeft tegenover de krant aan dat het algoritme nog wat ‘finetuning’ nodig heeft. ‘Het algoritme geeft nog niet aan hoe er vermoedelijk gefraudeerd wordt. Daardoor weten we niet zo specifiek in welke hoek we het moeten zoeken en is onderzoek alsnog tijdrovend.’ De AP zegt dat de personen van wie gegevens worden verwerkt hier van tevoren over geïnformeerd moeten worden. Bij Orionis Walcheren is de cliëntenraad op de hoogte van het experiment.
Zorgen over 'computerbesluiten'
Er bestaan de nodige zorgen rondom ‘computerbesluiten’. Staatssecretaris Knops reageerde onlangs op het onderzoek van Marlies van Eck (Tilburg University) over burgers die onvoldoende juridisch beschermd zijn wanneer er met computers financiële besluiten worden genomen. In een reactie op Kamervragen van de VVD hierover zegt hij dat het niet de bedoeling is dat de burger nadeel ondervindt van computerkeuzes. Van Eck schreef in haar proefschrift dat het bij ‘computerbesluiten’ niet altijd duidelijk is hoe besluiten precies genomen worden. Knops geeft aan dat de uitvoering van ‘geautomatiseerde ketenbesluiten’ complex is en afhankelijk is van deskundigheid van meerdere disciplines. ‘Het is beslist niet de bedoeling dat de burger nadeel ondervindt van de keuze van de overheid om computers te gebruiken bij het nemen van besluiten met een financieel belang.’
Data als basis voor besluitvorming
Op steeds grotere schaal zetten gemeenten big data in als basis voor besluitvorming, maar die informatie is vaak allesbehalve neutraal, stelden onderzoeker Mirko Tobias Schäfer en Kamerlid Kees Verhoeven (D66) eerder in een interview tegenover Binnenlands Bestuur. ‘Bestuurders letten vooral op de wetgeving, niet op de ethiek. Dat moet anders.’
Lees hier het interview met Kees Verhoeven en Mirko Tobias Schäfer.
Reacties: 6
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Bovendien moet de koppeling van gegevens binnen de doelstellingen van de gegevensverwerking opgenomen zijn en gedragen worden door wettige bepalingen.
In het bovenstaande kunnen daar in gemoede de nodige vraagtekens bij worden gesteld, net zoals bij de nieuwe WIV.
Volgens deze methodiek kan bij iedereen die 25 jaar of langer in de bijstand zit met 50% kans fraude worden aangetoond. Dat vinden wij geen goede zaak. Al eens gedacht aan een algoritme voor het basisinkomen?
Dit is feitelijk onjuist:
De Sociale Cliëntenraad Walcheren is niet op de hoogte gebracht van dit experiment.
Dat is strijdig met de verordening die stelt dat de Sociale Cliëntenraad Walcheren betrokken moet worden bij voorbereiding, afstemming en totstandkoming van zaken waarmee cliënten rechtstreeks worden geconfronteerd en bij beleidsbeslissingen en beleidswijzigingen die van invloed zijn op de dienstverlening aan en de positie van de cliënt. De SCW moet de gelegenheid worden geboden hierover gevraagd of ongevraagd advies uit te brengen. Het Dagelijks Bestuur van Orionis draagt er zorg voor dat aan de SCW alle informatie wordt verstrekt die nodig is voor haar taakvervulling op een zodanig tijdstip dat er daadwerkelijk invloed mogelijk is op de beleidsvorming en besluitvorming.
Daarnaast het volgende: Het informeren van de cliëntenraad kan niet in de plaats komen van het toestemming vragen aan cliënten voor de verwerking van hun persoonsgegevens. Het informeren van een cliëntenraad vervangt niet de wettelijke verplichting tot het informeren van personen over de verwerking van hun persoonsgegevens.
Hoezo is het "beslist niet de bedoeling dat de burger nadeel ondervindt van de keuze van de overheid om computers te gebruiken bij het nemen van besluiten met een financieel belang".
En hoezo "letten bestuurders vooral op de wetgeving, niet op de ethiek". Voor de duidelijkheid: hier wordt de ethiek rond de privacyregelgeving bedoeld!
Ik ben van mening dat we ons best wat meer op het niet ethische aspect van frauderen mogen richten! Is het niet logischer te bedenken dat de overheid geen nadeel mag ondervinden van frauderende burgers? Dat we met ons allen ons best moeten doen om fraude waar mogelijk te bestrijden en dat bijstandsgelden ten goede moeten komen van diegenen die het nodig hebben en er recht op hebben.
Mensen die aanspraak willen maken op bijstand hebben een informatieplicht en er mag en moet gecontroleerd worden op onjuistheden. Als daar richtinggevende programma's voor beschikbaar zijn, gebruik ze dan.