Gemeente niet te traag bij opsporen asbest in school

De rechtbank in Amsterdam heeft de gemeente Laren vrijgesproken van traag optreden rondom de vondst van asbest in een plaatselijke basisschool. Het Openbaar Ministerie (OM) had de gemeente daarvoor strafrechtelijk vervolgd.

Asbestdeeltjes
In december 2013 werden bij een inventarisatieonderzoek in de Larense Montessorischool asbestdeeltjes aangetroffen. Die waren waarschijnlijk achtergebleven bij werkzaamheden die in 2000 zijn uitgevoerd. Dat betekent dat kinderen en docenten mogelijk 13 jaar lang in aanraking zijn geweest met asbest.

Te traag
Het OM meende dat de school veel te lang had gewacht met het inventariseren van asbest in de school. De toenmalige staatssecretaris Joop Atsma had namelijk al in 2011 een brief gestuurd  naar alle scholen in Nederland, waarin hij ze opdroeg binnen een jaar een inventarisatie te doen. De gemeenten moesten erop toezien dat dit zou gebeuren.

Zorgplicht
Bij de Larense scholen werd inderdaad een asbestinventarisatieonderzoek uitgevoerd. Dat gebeurde in december 2013. Te laat, meende het OM. De inventarisatie had volgens de brief van Atsma immers binnen een jaar na ontvangst moeten plaatsen. Het OM vond dat de gemeente haar zorgplicht niet was nagekomen, terwijl ze had kunnen weten dat er sprake was van asbestbesmetting op de zolder van de school. Volgens het college van burgemeester en wethouders van Laren was er echter van een verplichte tijdslimiet voor de inventarisatie geen sprake.

Vrijgesproken
Bijzonder in deze zaak was dat het OM de zaak niet voor de bestuursrechter bracht, maar een strafvervolging instelde. De rechtbank meent echter er slechts sprake kan zijn van een strafbaar feit, wanneer de gemeente zich ervan bewust is dat zij een strafbaar feit pleegt. En dat was volgens de rechtbank hier niet het geval. Een asbestbesmetting is immers niet zomaar voor leken zichtbaar, stelt de rechtbank. Op grond daarvan werd de gemeente Laren vrijgesproken.

Onuitvoerbaar
Daarmee was de eis van de officier van justitie, een geldboete van 25.000 euro, waarvan 10.000 euro voorwaardelijk, van de baan. Het OM had daarnaast nog als bijkomende straf gevorderd dat Laren zou worden veroordeeld tot het publiceren van de uitspraak in het blad Schoolfacilities en/of Binnenlands Bestuur, vergezeld van een artikel waarin de gemeente zou moeten aangeven wat zij fout had gedaan. Het OM zou de redactie daarover voeren en het artikel zou op de redactionele pagina’s van deze bladen moeten worden geplaatst. Opmerkelijk aan dat deel van de eis is dat noch het OM noch de rechtbank enige zeggenschap heeft over de redactionele pagina’s van beide bladen. Zelfs als de gemeente Laren in het ongelijk was gesteld, dan zou dit deel van het vonnis onuitvoerbaar zijn geweest.