Geld lokale omroepen niet meer via gemeentefonds

Geld voor lokale omroepen moet niet meer via het gemeentefonds lopen, maar via de mediabegroting rechtstreeks bij de lokale omroepen terecht komen. Dat vergroot de journalistieke onafhankelijkheid. Het gaat jaarlijks om zo’n 10 miljoen euro.

Onder hoge spanning

De wettelijke eis voor lokale omroepen om uit te zenden op zowel radio, tv als internet moet worden geschrapt. Dit omdat het stelsel van lokale publieke omroepen in Nederland ‘onder hoge spanning’ staat. Dat stellen de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Raad voor Cultuur (RvC) in een advies aan de ministers Ollongren (Binnenlandse Zaken) en Slob (Media). Het advies over de financiering en toekomstige organisatie van de lokale publieke omroep, dat op verzoek van beide ministers is opgesteld, is dinsdagmiddag openbaar gemaakt.

Waakhond

Publieke lokale omroepen kunnen hun functies onvoldoende waarmaken omdat het stelsel onder druk staat, stellen beide Raden. De lokale journalistiek moet het lokale bestuur controleren en moet alle burgers en het lokale bestuur informeren over maatschappelijke en politieke thema’s. Ook draagt zij bij aan een gemeenschappelijke lokale identiteit. Gemeenten – die verantwoordelijk zijn voor lokaal toereikend media-aanbod – geven volgens beide Raden in de praktijk geld uit aan hun eigen online informatievoorziening zoals Twitter, Facebook en LinkedIn. ‘De omroepen werken intussen vaak met vrijwilligers om het hoofd boven water te houden. Ze maken er naar omstandigheden het beste van’, aldus de ROB en de RvC.

Kanalen

Om de publieke lokale omroepen de drie rollen wel goed te kunnen laten vervullen, moet op korte termijn op drie manieren worden ingegrepen. De eerste is het bij wet regelen dat lokale omroepen zelf mogen bepalen via welke kanalen zij hun programma’s uitzenden. Het is kostbaar om via radio, tv en online uit te zenden. ‘Dit is niet duurzaam werkbaar, zeker niet in het licht van de schaal waarop die omroepen nu acteren’, aldus de Raden.

Financiële prikkel

Het is ten tweede belangrijk om samenwerking te stimuleren tussen lokale omroepen onderling, maar ook tussen lokale en regionale omroepen. Dit kan door een financiële prikkels worden gestimuleerd. Tot slot moet de financiering van de publieke lokale omroep grondig worden herzien. Die moet vanuit de mediabegroting komen en niet meer vanuit het gemeentefonds. ‘Financiering via de mediabegroting vergroot de journalistieke onafhankelijkheid. Daarnaast biedt het een steviger waarborg dat het beoogde normbudget per huishouden voor de lokale omroep hier ook daadwerkelijk aan wordt besteed’, aldus de ROB en de RvC. Er geldt nu een normbedrag van 1,28 euro per huishouden. ‘Ter vergelijking: voor de 13 regionale omroepen is jaarlijks ongeveer 145 miljoen euro beschikbaar. Dat betekent dat één regionale omroep gemiddeld meer krijgt dan alle lokale omroepen samen’, aldus de Raden.