Geen raadsenquête of burgerforum in Ermelo

Het rapport van Necker van Naem en de bespreking van het rapport van vorige week geven onvoldoende aanleiding om een raadsenquête te houden naar de vele langlopende dossiers in de gemeente. Dat vindt de gemeenteraad van Ermelo. Het aanbevolen burgerforum komt er ook niet, maar wel een open dialoog met de betrokkenen bij de drie onderzochte hoofdpijndossiers over de communicatie met de gemeente.

Weinig vuurwerk
Tijdens een schorsing had de partijloze waarnemend burgemeester van Ermelo, Dorine Burmanje, vernomen dat er ‘weinig vuurwerk’ was in het debat. Maar volgens haar hebben de raadsleden toch ‘hele rake dingen’ tegen elkaar en over de situatie gezegd. ‘Het is ook een zaak waar geen vuurwerk bij kan horen, want ons werd een spiegel voorgehouden door het onderzoek. Er wordt ons gemaand zaken te verbeteren en daar zijn aanbevelingen over gedaan. Ik bespeur bij de raad en het college iets van een zekere nederigheid dat er nog heel wat te doen valt op dat gebied. Ik vind dat een hele mooie typering die hoort bij het onderwerp waar we het over hebben. Laten we maar knallen op andere zaken.’

Geen raadsenquête
Een mooie samenvatting van het besluitvormende debat over het rapport van Necker van Naem en de acties die eruit zouden moeten volgen. De angel was er immers al enigszins uitgetrokken door het amendement dat SGP, ChristenUnie, Progressief Ermelo en VVD hadden voorbereid. Daarin werd voorgesteld om af te zien van de wens van de gemeenteraad om een raadsenquête te houden, een aangenomen motie uit november 2020. In zijn eerste termijn gaf SGP-fractievoorzitter Frans Snoek al duidelijk aan welke kant hij vond dat de raad op moest gaan en daar had hij dus al steun voor van de drie andere partijen.

Insprekers kwamen niet
Veel aandacht was er voor de insprekers die onderwerp zijn in de drie hoofdpijndossiers Bar Twinns (inmiddels failliet), Pallet- en Timmerbedrijf Ten Hove en eendenslachterij Tomassen Duck-To. Vorige week hadden zij al te kennen gegeven niet te willen inspreken als zij slechts vijf minuten inspreektijd zouden krijgen. Zij voelden zich daarmee (opnieuw) niet serieus genomen. Ook was er voor hen te weinig voorbereidingstijd en konden de insprekers zich niet vinden in het rapport van Necker van Naem. ‘We willen deze vergadering niet de schijn van legitimiteit geven door dan toch maar te verschijnen’, zei een belangenbehartiger in De Stentor.

Kater
De afwezigheid van de insprekers viel niet bij alle raadsleden in goede aarde. Fractievoorzitter Dick Tillema van de ChristenUnie betreurde dat de insprekers niet wilden meedoen met dit, naar eigen zeggen, ‘toneelspel’. ‘Dat is namelijk wel nodig om een goed beeld te krijgen van deze complexe dossiers.’ Tillema had daarom een sterke behoefte om met de insprekers in gesprek te gaan in een open dialoog. ‘Anders hebben alle partijen hiervan een kater en missen we ook belangrijke lessen.’ Later werd dit in een motie vervat die steun kreeg van CDA en BurgerBelangen Ermelo, waarmee ook hiervoor een meerderheid was.

Geen burgerforum
De SGP had al aangegeven geen behoefte te hebben aan een raadsenquête. De partij ziet geen meerwaarde in nog meer dossiers te gaan onderzoeken. ‘We hebben voldoende handvatten om het ingezette leerproces te voltooien en alle dossiers op te lossen.’ De aanbeveling van Necker van Naem om een burgerforum of burgerberaad in te stellen met een brede afvaardiging van de Ermelose bevolking over de inrichting en het gebruik en beheer van de fysieke leefomgeving vindt de SGP ook niet nodig. ‘Men kiest een gemeenteraad en kan daar de voorkeur aan geven. Zaken worden niet transparanter als er een burgerforum naast komt.’ Voor een burgerforum is geen animo in Ermelo.

Burgers betrekken
Wel is er een maatschappelijk raadsprogramma en er is een focusgroep, een middel dat vaker kan worden ingezet bij projecten, als het aan de SGP ligt. Ook de VVD wijst op deze vormen van het betrekken van burgers. ‘De VVD kan zich niet vinden in het verhaal dat er nooit wordt geluisterd, we doen als raad juist heel veel om de burgers te betrekken’, aldus fractievoorzitter Herma van der Weide. Ze noemt de keuze voor de hoofdpijndossiers die aan inwoners was voorgelegd, de vergaderstructuur waar burgers bij zijn en de nieuwe participatieverordening. ‘Allemaal fundamentele veranderingen die we in deze raadsperiode aan het werk hebben gekregen om er beter uit te komen.’

Verwachtingskloof
‘Er is een verwachtingskloof over wat dit rapport zou opleveren’, vindt fractievoorzitter Bart van der Knaap van BurgerBelangen Ermelo. ‘Het gaat erom dat er in Ermelo een sterk bestuur komt. Het rapport geeft geen oplossing voor de dossiers, maar we kunnen er wel lering uit trekken en de cultuur veranderen.’ Hij toont zijn ergernis over dat de betrokken partijen niet ‘aan de tafel komen om te praten, maar wel naar pers stappen’. ‘Dat is een patroon. Ik daag hen uit om aan tafel te komen met de raad. We lossen niets op door over elkaar te praten, maar wel door met elkaar te praten.’

Gemiste kans
Het CDA, de grootste partij in de raad die veroordeeld is tot de oppositie, noemt het een ‘gemiste kans’ dat voormalig burgemeester Baars niet is gehoord en betrokken in het onderzoek. Baars wordt daar veelvuldig in genoemd en krijgt ook regelmatig de ‘zwartepiet’. ‘Zijn verhaal zou recht doen aan het betrekken van nog meer verschillende perspectieven waarmee we het feitenfundament zouden kunnen verstevigen’, aldus fractievoorzitter Erik van der Weide. Hij noemt het ook teleurstellend dat betrokkenen ‘blijk geven dat het feitenfundament niet volledig is en het in twijfel trekken’. ‘Daarmee neemt waarde van het rapport af.’

Zware wissel
Hij kan zich voorstellen dat de insprekers niet kwamen, omdat de dossiers een ‘zware wissel’ op ze hebben getrokken. Het gemeentebestuur moet nog veel werk verzetten, vindt hij, en daarbij knopen doorhakken die pijn doen. ‘Maar breng ze aan tafel om duurzame oplossingen te vinden.’ De raad is ook onvoldoende aangeslagen op het feit dat het college uitspraken van bezwaarcommissies en ook rechters naast zich heeft neergelegd. ‘In de toekomst dienen afwijkende besluiten proactief onder de aandacht van de raad te worden gebracht.’

Verantwoording eisen
Hij omschrijft de rol van de raad als: ik stond erbij en ik keek ernaar. Ook steekt hij de hand in eigen boezem. ‘Het CDA Ermelo was te passief in de dossiers, er is gehandeld, of juist niet, op basis van aannames. We moeten kritisch zijn als raadsleden en doorvragen. Dat is niet of onvoldoende gebeurd. We moeten onze rol prominenter invullen op de dossiers en moeten dit verankeren in de raad. We zijn ervoor dat de raad altijd het recht heeft om achteraf verantwoording te eisen over welk dossier ook.’

Grote geheel
Volgens fractievoorzitter Anneke Knoppert van Progressief Ermelo schreef Necker van Naem een ‘integer rapport met duidelijk handelingsperspectief en goed uitvoerbare aanbevelingen’. ‘Mij trof de verschillende beleving van communicatiemomenten het meest.’ Ze constateert dat ook verschillend wordt gedacht over de inhoud. ‘We moeten het anders en beter doen, anders werkt het niet.’ Verder ziet ze dat de betrokkenheid bij de leefomgeving groter is dan ooit. ‘Maar de volksvertegenwoordiger gaat over het belang van het grote geheel, zonder losse onderdelen uit het oog te verliezen, al botsen die vaak.’

Grote lijnen
Ermelo moet niet in het verleden blijven hangen, vindt Knoppert. ‘Verantwoordelijkheid nemen en het algemeen belang staan voorop.’ De weg naar een nieuwe bestuurscultuur is volgens haar al in 2018 ingeslagen met het nieuwe college. ‘De veranderingen zijn al zichtbaar: geen coalitiedrang en -dwang meer, vaker ons oor te luisteren leggen bij de raad en collegiale samenwerking.’ Na het debat van vorige week is er contact geweest met de insprekers en zijn vragen toch beantwoord, vertelt ze. Volgens haar moet de raad zich niet verliezen in details. ‘Grote lijnen geven je de tijd om te sturen, daar moeten we meer op letten.’