G40: laat keuze bewapening boa’s aan driehoek

De keuze voor het al dan niet bewapenen van boa’s, met pepperspray, handboeien, wapenstok of bodycam, moet bij de lokale driehoek van burgemeester, politie en justitie liggen, zegt G40-voorzitter en burgemeester van Leeuwarden Ferd Crone. ‘Het gaat om lokaal maatwerk. Nu moet een stad telkens toestemming aan het rijk vragen, dat werkt niet.’

Enquête
Crone baseert zijn uitspraken op een recente enquête van Stedennetwerk G40 onder burgemeesters. Die vinden in meerderheid (70 procent) dat boa’s meer ruimte moeten krijgen voor de inzet van geweldsmiddelen. De mening van de burgemeesters wijkt af van die van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Die schreef in zijn brief van 10 december aan de Tweede Kamer: ‘Ik ben niet voornemens om aan het uitgangspunt inzake geweldsmiddelen te tornen.’ Grapperhaus baseert zijn standpunt onder meer op een recent gepubliceerd rapport van de politie over de samenwerking met BOA’s.

Boa’s steeds vaker ingezet
Een overweldigende meerderheid van de burgemeesters van grote steden bevestigt in de enquête het beeld dat boa’s in toenemende mate worden ingezet voor veiligheidstaken van de politie zonder dat zij de middelen hebben om deze taken te kunnen uitvoeren. De assistentie van boa’s wordt bijvoorbeeld ingeroepen voor toezicht bij evenementen en voor overlast in de wijken en horeca. Ook bij jeugdoverlast op straat door onder meer drugsgebruik worden boa’s ingezet, op verzoek van de meldkamer van de politie. Dat geldt ook voor vernielingen, woninginbraak en winkeldiefstal.

Trend overduidelijk
Volgens Crone is de trend ‘overduidelijk’ en is het een gegeven dat boa’s hard nodig zijn om veiligheidstaken binnen steden te kunnen uitvoeren. ‘Eigenlijk in alle gevallen gebeurt dat op verzoek van de politie zelf. Er ontstaat hierdoor een hiaat: de bevoegdheden en geweldsmiddelen van boa’s sluiten niet meer aan bij hun werkzaamheden in de huidige praktijk.’

Lokaal maatwerk
De keuze voor het al dan niet toestaan van meer geweldsbevoegdheden en -middelen aan boa’s moet daarom bij de lokale driehoek (burgemeester-politie-justitie) liggen. ‘Het gaat om lokaal maatwerk. Nu moet een stad telkens toestemming aan het rijk vragen, dat werkt niet. Met lokaal maatwerk doe je recht aan de specifieke situatie per stad en zorgen we ervoor dat boa’s die naar situaties worden gestuurd waar de veiligheid in het geding is, zelf minder risico lopen’, aldus Crone.

Verschil van mening
Over welke middelen moeten worden ingezet verschillen de burgemeesters overigens van mening. Handboeien zijn meestal al in gebruik door boa’s en krijgen brede instemming, maar over de inzet van pepperspray en de wapenstok staken de stemmen onder de 26 burgemeesters die de enquête hebben ingevuld. Veel burgemeesters vinden dat bij een uitbreiding van instrumenten wel een opleiding en geweldsinstructie hoort. Een kleine meerderheid is expliciet tegen twee soorten boa’s: degenen die vaker met geweld in aanraking komen zouden dan een zwaarder takenpakket krijgen.

Vanmiddag spreekt de Tweede Kamer met minister Grapperhaus over de inzet van boa’s.