‘Doe meteen aangifte bij bedreiging’
De komst van asielzoekers kan terechte gevoelens oproepen bij mensen, maar het is onacceptabel als zij overgaan tot bedreigingen en intimidaties. 'Bestuurders moeten hun eigen afweging kunnen blijven maken', aldus de voorzitter van de Wethoudersvereniging Arne Weverling. Hij adviseert bestuurders meteen aangifte te doen bij bedreiging.
De Wethoudersvereniging signaleert een toename van het aantal bedreigingen en intimidaties in de lokale politiek. Voorzitter Arne Weverling maakt zich zorgen: ‘Het openbaar bestuur moet zijn eigen afweging kunnen blijven maken.’
De Wethoudersvereniging is bezorgd over de toename van bedreigingen en intimidaties richting het lokale bestuur rond de opvang van asielzoekers. Op welke schaal gebeurt dit nu?
‘Sowieso krijgen wij ook de zaken te horen die in de media terechtkomen, maar we zijn ook vraagbaak. Wethouders vragen ons om advies. Het gebeurt niet op hele grote schaal, maar we krijgen wel signalen uit allerlei regio’s. De zaken die ook in de media verschijnen zijn op twee handen te tellen. En dan krijgen wij nog twee handen te horen. Er zijn 20 á 30 gemeenten waar zoiets speelt. Let wel: dat kunnen ook vragen van bestuurders zijn.’
Welke signalen krijgt u? Wat gebeurt er zoal?
‘Raadsleden in Rijswijk kregen bijvoorbeeld een briefje met de tekst: “We weten waar je kind op school zit. Pas maar op.” Dat is verwerpelijk. Tegelijkertijd spelen terechte gevoelens bij mensen. De vraag is hoe je daarmee omgaat. Je moet in ieder geval niet het openbaar bestuur hiermee belasten. En dan heb ik het specifiek over raadsleden, wethouders en burgemeesters. De lokale democratie moet zijn eigen afweging kunnen blijven maken.’
Wat moet je doen als je als bestuurder dergelijke bedreigingen ontvangt?
‘In ieder geval gelijk aangifte doen.’
Je hoort wel vaker dat mensen aangifte doen en er vervolgens niets mee gebeurt. Werkt aangifte doen wel?
‘Mijn ervaring is dat als een wethouder aangifte doet, dat werkt, ja.’
En naast aangifte doen? Moet je je stil houden? Gewoon doorgaan? In discussie gaan?
‘We moeten de discussie voeren los van de emoties. Dat is heel lastig, want deze kwestie heeft veel impact op mensen. Niet iedere bestuurder heeft ook dezelfde standpunten op dit punt. Iedere bestuurder moet er op zijn of haar eigen manier mee omgaan. Er zitten mooie kanten aan democratie, maar mensen moeten ook beseffen dat een besluit kan vallen met de helft plus één. Je moet bestuurders dan niet belasten met intimidaties en bedreigingen. Dat is onacceptabel. We moeten uit de geweldssfeer blijven. Dat zeggen we heel duidelijk en premier Rutte en minister Plasterk zeggen dat ook. Als bestuurders maken we afwegingen in het algemeen belang. Als je ergens voor of tegen bent kun je inspreken. Stap niet over op geweld. Dat is niet het doel van de democratie.’
Is er een toename van het aantal bedreigingen of de zwaarte ervan? Komt het vaker voor dan in de jaren ’90 bijvoorbeeld?
‘Ik kan de huidige situatie niet vergelijken met destijds. Er is wel een toename te bespeuren ten opzichte van vorige jaren.’
Gaat het alleen om de vluchtelingenkwestie of speelt het ook meer bij andere zaken?
‘Die indruk heb ik niet.’
Is de oproep “Kom in verzet” van Geert Wilders ook van invloed op de toename, denkt u?
‘Het lijkt me niet verstandig daar iets over te zeggen.’
Nou ja, dat is toch ook een taak van het openbaar bestuur?
‘Ik zou Geert Wilders willen oproepen… Het is in ieders belang dat deze vraagstukken op een zorgvuldige manier worden behandeld.’
Volgt na het doen van aangifte ook beveiliging? Of is dat niet vanzelfsprekend?
‘Dat weet ik niet. Die vraag moet het ministerie van Binnenlandse Zaken beantwoorden.’
U wilt in ieder geval een fonds in het leven roepen om beveiliging van lokale bestuurders te bekostigen.
‘Ja, beveiliging kan namelijk veel kosten en het kan niet zo zijn dat je als bestuurder niet kan worden beveiligd als er te weinig geld is. De kosten van een speeltuin mogen de kosten van beveiliging niet in de weg zitten. Het fonds zou gevoed moeten worden door zowel gemeenten als het ministerie van Binnenlandse Zaken.’
U bent wethouder in de gemeente Westland. Heeft u zelf ooit met bedreigingen te maken gehad?
‘Nee, nooit.’
Zal het met deze ontwikkelingen lastiger worden om raadsleden en gemeentebestuurders voor het openbaar bestuur te vinden? Hoe houdt u het aantrekkelijk?
‘Het is van belang dat de kwaliteit van de democratie op orde blijft. Volksvertegenwoordiger of bestuurder zijn moet interessant blijven. Dat betekent ook dat we moeten zorgen voor beveiliging als dat nodig is.’
De politiek dient zich af te vragen of hun eigen onhandig handelen in de vluchtelingen/migrantenkwestie niet (mede) de oorzaak is van deze uitwassen.
De politiek heeft natuurlijk 'slecht' gehandeld. Alles binnenlaten, niets 'aantoonbaar' wegsturen. In Oranje afspraken niet nakomen en zelfs doordrukken. Er wordt lokaal t.a.v. AZC locaties steeds meer 'onder de pet' gehouden in de lokale politiek om onrust te voorkomen. Daarbij drukt de landelijke politiek steeds meer door, terwijl hun mandaat afneemt. En het steekt als vluchtelingen/migranten een voorrangspositie krijgen, zich misdragen en verwend gedragen waardoor het gevoel groeit dat ook de vluchtelingen geen echte vluchtelingen zijn.
Kortom, het wordt tijd dat de politiek snel verbeteringen laat zien in deze kwestie. Luister naar de bevolking of schrijf verkiezingen uit. De lokale politiek dient ook goed te luisteren naar haar burgers en zal indien nodig hiervoor moeten opkomen, ook als dat betekent dat er tegen de landelijke politiek wordt opgestaan. Alleen op deze wijze kunnen gevoelens van onmacht en onrechtvaardigheid worden weggenomen zodat de rust weer wat kan terugkeren.