‘Den Haag’ laat gemeenten aan hun lot over

De Groningse commissaris van de koning René Paas trekt in zijn nieuwsjaarstoespraak van leer tegen het kabinet dat in zijn ogen te weinig doet om de gemeentelijke financiële problemen in de jeugdzorg op te lossen.

Polarisatie

De Overijsselse commissaris van de koning Andries Heidema waarschuwt in zijn nieuwjaarstoespraak voor polarisatie. ‘Het is een olifant in de porseleinkast.’ De Limburgse gouverneur Theo Bovens voorspelt dat het experiment met een extraparlementair college van Gedeputeerde Staten (GS) ook in andere provincies navolging zal vinden.

Erg

‘Vijf jaar na de decentralisatie zien gemeenten dat het niet goed gaat (met de jeugdzorg, red.). Ze hebben grote tekorten. In het afgelopen jaar heb ik mijn eerste en enige ambtsbericht aan deze kwestie gewijd. En ik was niet de enige die er aandacht voor vroeg. Enorm geholpen heeft het nog niet. En dat is erg’, aldus cdk Paas maandagmiddag. Zeker omdat het rijk steeds rijker wordt en gemeenten steeds armer. ‘Je kunt denken dat je beter kunt bezuinigen op gemeenten dan op mensen. Maar in de praktijk is dat hetzelfde. Kinderen die het echt niet op eigen kracht kunnen redden, dreigen de dupe te worden. Je kunt zeggen: zo gaat het niet langer. En dan heb je groot gelijk.’

Minder bezuinigen

In het genoemde ambtsbericht, een uitzonderlijke actie, stelde Paas eind mei dat de bestuurskracht van Groninger gemeenten in het geding is door de tekorten op de jeugdzorg. Hij riep de minister van Binnenlandse Zaken op minder op de jeugdzorg te bezuinigen. De een miljard extra die het kabinet in mei voor de jeugdzorg uittrok, moest bovendien op een andere manier worden verdeeld dan via de gebruikelijke verdeelsystematiek, zo stelde Paas.  

Olifant

De Overijsselse cdk Heidema ziet ‘angst, frustratie, ergernis; het gevoel niet gehoord te worden. Het pad van de polarisatie lijkt voor sommigen misschien een makkelijke route, maar voordat een dergelijk pad ingesleten raakt, een olifantspaadje wordt, wil ik ons allen toch meegeven: Let op. Het is een olifant in de porseleinkast’, aldus Heidema maandagmiddag.

Tolereren

Hij roept op om in elkaar te investeren, om zodoende idealen en waarden te begrijpen. ‘Waak ervoor dat we niet het respect voor elkaar verliezen, dat we niet het gedrag tolereren waarin personen en groepen zich in extreme mate tegen elkaar afzetten. Het gaat erom dat we luisteren naar elkaar, dat we zoeken naar verbindende oplossingen vanuit elkaars achterliggende belangen.’

Coalitie en oppositie

Het is en blijft nog zoeken en wennen, het allereerste extraparlementair college van GS in Limburg, aldus Bovens eind vorige week in zijn nieuwjaarstoespraak. ‘Termen als coalitie en oppositie krijg je nou eenmaal niet zo snel uit het collectieve gedachtegoed gezet.’ Het doet echter recht aan de uitslag van de verkiezingen van vorig jaar maart, vindt Bovens. ‘Waarmee de kiezer wellicht het gevoel kan herwinnen dat zijn of haar stem ertoe doet. Maar tegelijk beseft dat nooit één partij, één ideologie de overhand kan krijgen.’ Hij voorspelt dat in 2030 een extraparlementair college van Gedeputeerde Staten ‘ook buiten Limburg kans maakt op een toekomst’.