‘De rot is terug bij de Amsterdamse brandweer’
Verziekte overheidsculturen bestaan volgens oud-brandweercommandant Schaap in heel Nederland.Hij schreef een boek over de cultuur bij de Amsterdamse brandweer.
De verziekte Amsterdamse brandweer is terug bij af. ‘Er worden nog steeds kapitalen uitgegeven aan onnodig overwerk, het 24-uurrooster is niet doorbroken, twee diverse klassen die zouden instromen zijn ingetrokken. Maar de brandweer zit gelukkig weer lekker in de verbinding. De brandweermannen blij, de commandant hoeft niets aan de cultuur te doen en de burgemeester heeft geen gedoe.’
Koekenpan
Dit zegt voormalig brandweercommandant Leen Schaap (59) in Binnenlands Bestuur naar aanleiding van de publicatie van zijn boek ‘Brand in Amsterdam. Hoe een verziekte overheidscultuur kan blijven bestaan’, dat maandag verschijnt bij uitgeverij Business Contact. Zijn relaas over zijn tijd als commandant (2016-2019) van de brandweer is ontluisterend en komisch tegelijk. ‘De Amsterdamse brandweerman is ongeveer 1 procent – ja, u leest het goed – bezig met het blussen van branden, branden in een prullenbak of koekenpan meegerekend’, schrijft Schaap. De rest van de tijd lummelen de brandweermannen rond in hun luxueuze kazerne of werken ze voor hun eigen bedrijf, ‘en dat terwijl de stad schreeuwt om meer veiligheid.’
Angst
Verziekte overheidsculturen bestaan volgens oud-brandweercommandant Schaap in heel Nederland. ‘Daarom heb ik dit boek geschreven, met de brandweer van Amsterdam als voorbeeld. Het had ook over de Belastingdienst of de Voedsel- en Warenautoriteit kunnen gaan. Klokkenluiders zijn onontbeerlijk om die rottigheid boven tafel te krijgen. Ik pleit dan ook vurig voor meer bescherming voor deze dappere mensen.’ Mensen die nog bij de brandweer of bij de gemeente Amsterdam werken, waren bang om hun ervaringen voor ‘Brand in Amsterdam’ te delen, aldus Schaap. ‘Niemand durfde openlijk met zijn naam in het boek, en niemand wilde geciteerd worden. Sommigen zelfs niet anoniem. Angst regeert nog steeds.’
Heldendom
Leen Schaap werd in 2016 op verzoek van toenmalig burgemeester Van der Laan commandant van de Amsterdamse brandweer om deze te hervormen. Schaap: ‘Toen ik kwam, had ik de keuze: ga ik verbinden of kies ik met instemming van de burgemeester voor de confrontatie. Mijn voorgangers waren allemaal verbinders. Het ene programma werd op het andere gestapeld en de brandweermannen maar lachen. Dus moest ik wel kiezen voor confrontatie, hoewel dat echt niet ééndimensionaal was. Immers: als je blijft doen wat je deed, dan krijg je wat je had. Ik wilde dat Amsterdam zou ontwaken uit de mythe van het heldendom van de brandweer. Het beroep van brandweerman wordt omgeven met een soort mystiek heldendom. Mensenredders. In werkelijkheid is het zelden nodig om mensen te redden. Met rookmelders red je meer levens dan de brandweer ooit zal kunnen doen.’
Halsema
Leen Schaap mocht als bandweercommandant als breekijzer dienen, ‘maar wel voor een bestuurder die betrouwbaar was en niet opzij zou stappen.’ Na de dood van Van der Laan stapt eerst waarnemer Van Aartsen en daarna burgemeester Halsema opzij. Einde van Schaap. Dat gebeurt uiteindelijk op 1 oktober 2019. Schaap: ‘Voor een bestuurder zou moeten gelden: als je voorganger een route naar verandering van een verziekte organisatie heeft bepaald, dan verander je als nieuwe bestuurder niet van koers omdat je het zo’n lastig dossier vindt. Dat vind ik angstig bestuurlijk leiderschap.’
Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 3 van deze week (inlog)
‘Brand in Amsterdam. Hoe een verziekte overheidscultuur kan blijven bestaan’ verschijnt op
15 februari bij uitgeverij Business Contact. Prijs: €20.
Reacties: 15
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Die krijgen van die Amsterdammers wel alle drek over zich heen.
Amsterdamse brandweerkorps aan de orde stelde en nu dus ook weer stelt. Wat dat betreft laat Halsema weer zien dat zij geen sterke bestuurster is door het aanstellen van de huidige brandweercommandant Lieshout die de status quo, zeer tot tevredenheid van de brandweerlieden, in stand houdt !
Wie zijn geschiedenis niet kent of wenst te kennen heeft geen toekomst.
Het boek laat zo'n 10% van de werkelijkheid zien, door enkel excessen te noemen en nergens het werkelijke proces te duiden. Iemand beschreef het als 'Leen Schaap was een commandant, en geen leider'. Dit is de spijker op de kop, wat tevens heel duidelijk naar voren komt in het boekje. Het is uitermate kwetsend naar de medewerkers van de brandweer, de mensen uit Amsterdam en laat een afgewezen commandant zien die er zijn eigen draai aan heeft gegeven. Erg zonde van de kans die er lag!
Ik hoorde laatst via de media een top bestuurden over deze reeds langslepende casus en die had in dit specifieke geval (waarbij de brandweer organisatie door en door verrot is) de enige oplossing. Iedereen ontslaan en opnieuw laten solliciteren hierbij houd je maar de helft van het aantal medewerkers over maar je kan de rotte appels definitief buiten de organisatie plaatsen en bouwen aan een nieuwe menselijke organisatie.
Leen Schaap is een integer en rechtlijnig man. Hij wilde aan die misstanden een einde maken. Met hulp van de sociale burgemeester Van der Laan. Maar na diens overlijden lieten de achtereenvolgende liberale burgemeester (Van Aartsen en Halsema) deze moedige brandweercommandant als een baksteen vallen.
Het elitaire neo-liberale rot in onze samenleving optima forma. Daar gaan onze middenklasse en MKB helemaal aan kapot. Mede dankzij Rutte, Hoekstra, Kaag en Klaver.