CPB onderzoekt relatie herindeling en verkiezingsopkomst

Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken laat het Centraal Planbureau (CPB) onderzoeken of er een relatie is tussen gemeentelijke herindeling en de opkomst bij verkiezingen.

Op 19 maart waren de gemeenteraadsverkiezingen. De opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen vertoont – met uitzondering van een kleine opleving in 2006 – een dalende trend. In vergelijking met 2010 is de opkomst 0,3 procent gedaald, van 54,1 naar 53,1 procent. Terwijl de opkomst 20 jaar geleden in 1994 nog boven de 65 procent lag.

Relatie omvang gemeente en opkomst

Naar aanleiding van de lage opkomst bij de recente gemeenteraadsverkiezingen, verzocht de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken de minister op zoek te gaan naar een verklaring. Specifiek vroeg de Tweede Kamer om een onderzoek naar een eventuele verhouding tussen het opkomstpercentage en de omvang van de gemeente en het aanwezig zijn van een relatie tussen het opkomstpercentage en recente gemeentelijke herindelingen. Die twee specifieke vragen laat de minister onderzoeken door het CPB.

Evaluatie verkiezingen

Plasterk verzoekt om in een lange termijn onderzoek de opkomst voor de herindeling te vergelijken met de opkomst na herindeling waarbij tenminste rekening gehouden wordt met de schaalgrootte van gemeenten. Als blijkt dat opkomstpercentages na herindelingen verschillen bij gemeenteraadsverkiezing ten opzichte van gemeenten die geen herindeling hebben ondergaan maar niet bij Tweede Kamerverkiezingen, dan wil hij daar van het CPB ‘waar mogelijk’ een nadere verklaring voor.

Plasterk wil de uitkomsten van het onderzoek voor 1 november hebben om ze vervolgens te betrekken in de evaluatie van de verkiezingen. Het is gebruikelijk dat de minister van Binnenlandse Zaken na iedere verkiezing een evaluatie aan de Tweede Kamer zendt. Omdat dit jaar niet alleen gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden maar ook de verkiezingen voor het Europese Parlement, wordt een gecombineerde evaluatie uitgevoerd.