College wankelt in Krimpenerwaard

Het college van de gemeente Krimpenerwaard verloor onlangs haar meerderheid van een zetel, toen een raadslid uit de fractie van coalitiepartij VGBK stapte. Nu dreigt een unaniem aangenomen amendement van de oppositie het college ‘als het ware “demissionair” te verklaren’. De wethouders beraden zich op hun positie en geven om 18.00 uur uitsluitsel.

Opgestapt raadslid
Niemand weet vooralsnog hoe de raadsvergadering vanavond gaat verlopen. De precaire situatie begon vorige week toen raadslid Misja Pannekoek uit Lekkerkerk zich afscheidde van coalitiepartij Vereniging Gemeente Belangen Krimpenerwaard (VGBK) vanwege groot verschil van inzicht met die partij over de aankondiging van het college te gaan lobbyen in de regio Rotterdam voor de aanleg van een brug richting Ridderkerk. In ruil daarvoor zou 200 hectare groen voor woningbouw moeten worden opgeofferd. Voor Pannekoek was dit de druppel die de emmer doet overlopen. Het besluit wordt volgens hem te snel genomen, zonder toetsing aan de ruimtelijke visie of de wensen van de inwoners. Hij gaat als eenmansfractie verder.

Meerderheid kwijt
Door het vertrek van Pannekoek verloor de coalitie van VGBK, VVD, ChristenUnie en D66 haar meerderheid van 16 van de 31 zetels. Er is volgens Pannekoek geen basis meer voor de huidige coalitie. Reden voor oppositiepartij Pro Krimpenerwaard om over deze “ernstige bestuurscrisis” een actualiteitendebat aan te vragen voor de raadsvergadering van vandaag. VGBK-fractievoorzitter Wim Schoof vroeg gezien de ontstane situatie om een extra raadsvergadering. Deze werd gisteren gehouden. Reden voor de extra vergadering was ook dat voor de raadsvergadering van dinsdag belangrijke inhoudelijke onderwerpen op de agenda staan.

Doorregeren

Het initiatiefvoorstel van het college aan de raad behelsde dat een onafhankelijk verkenner moet zoeken naar een stabiel, bestuurskrachtig bestuur, de burgemeester de keuze van en de opdracht aan de verkenner te laten voorbereiden en daarna ter besluitvorming aan de raad voor te leggen. Doel van de huidige coalitie bleek tijdens de raadsvergadering van maandag om door te regeren met een extra oppositiepartij erbij. Oppositiepartijen SGP en CDA waren het hier niet mee eens en willen samen met een verkenner op zoek naar een nieuwe coalitie.

Zo breed mogelijk draagvlak
In een vervolgens unaniem aangenomen amendement van oppositiepartij Pro Krimpenerwaard wordt voorgesteld het college ‘als het ware “demissionair” te verklaren’ en politiek gevoelige zaken alleen met expliciete toestemming van de raad op te pakken. De verkenner moet op zoek naar een coalitie die kan bogen op een zo breed mogelijk draagvlak in de raad. Een diepgekoesterde wens van Pro Krimpenerwaard is om een raadsbreed akkoord te maken en daar onafhankelijke wethouders bij te zoeken. Het heenzenden van de wethouders is volgens het amendement niet verantwoord, maar het college kan alleen maar “op de winkel passen”.

Demissionair geen wettelijke term 

Emeritus hoogleraar staatsrecht Douwe-Jan Elzinga laat in een reactie op de vraag of de raad een college wel demissionair kan verklaren weten dat “demissionair” geen wettelijke term is. De gemeentewet bevat geen instrumenten hiervoor. ‘Toch komt het vaker voor dat raad en college afspreken tot een tijdelijke “stand still”. Dat kan ook, want de raad is het hoofd van de gemeente en kan met het college afspreken de agenda wat leger te laten dan gebruikelijk in afwachting van een nieuw college. Sommige besluiten kunnen doorgaan omdat dat moet vanwege aangegane verplichtingen, maar grosso modo is er veel ruimte om de onderlinge omgang even aan te passen.’

Vanavond uitluitsel

Fractievoorzitter Ad Struijs van Pro Krimpenerwaard weet dat de raad een college formeel niet “demissionair” kan verklaren. ‘Ik vind dat het college enige nederigheid had moeten betonen. Als ze het zelf niet zo hoog hadden gespeeld, dan was er niets gebeurd.’ Hij vindt het vreemd dat de coalitiepartijen het amendement steunen, maar zich niet aan de belangrijkste punten van het amendement achten gehouden, waaronder de “demissionaire” status. De wethouders wilden zich beraden op hun positie en zullen vandaag om 18.00 uur uitsluitsel geven. De raadsvergadering begint vanavond om 20.00 uur.

UPDATE 15:55 uur
De wethouders hebben inmiddels via een verklaring laten weten hun taken gedurende de periode van verkenning te blijven vervullen vanuit verantwoordelijkheid naar de inwoners en gemeenschap en in het belang van continuïteit van bestuur. Politiek gevoelige zaken worden voorzien van een motivering aan de raad voorgelegd.