‘College is geen duiventil voor job hoppers’

De woonplaatseis voor wethouders verdwijnt bij wijziging van de Gemeentewet in de prullenmand. De Tweede Kamer en minister Plasterk zijn het daar roerend over eens.* Een nieuwe markt van wethouders in spe lijkt aangeboord. De winnaar van de Best Gejat Prijs 2014 van KING en voorzitter van de Wethoudersvereniging en wethouder in Westland Arne Weverling begrijpt de minister, maar is niet in de wolken.

Goed dat de woonplaatseis verdwijnt?
‘We hebben goede bestuurders nodig in steeds minder maar grotere gemeenten. Het werk wordt veel complexer. Als de vijver met potentiële wethouders groter wordt, dan juich ik dat in principe toe. Ik zeg in principe, want de eis dat de wethouder in de gemeente woont waar hij werkt, staat natuurlijk niet voor niets in de Gemeentewet. Om je werk als wethouder goed te doen, moet je een band hebben met de samenleving; met de mensen op straat en met het bedrijfsleven. Daarom zeg ik: bij voorkeur een wethouder uit de eigen gemeente, maar de bestuurlijke kwaliteiten dienen voorop te staan. Als het dan zo is dat iemand niet kan of wil verhuizen maar wel openstaat voor de samenleving waar hij wil werken, dan kan die woonplaatseis wat mij betreft de deur uit. De bereidheid om betrokken te zijn bij de lokale samenleving is belangrijker dan de woonplaatsvereiste.’

De woonplaatseis is toch niet meer van deze tijd?
‘De samenleving is veranderd en het gemeentebestuur ook. Wethouders kunnen van buiten de raad en ook van buiten de gemeente komen. Het leven van de wethouder is binnen het dualistische gemeentebestuur veel onzekerder geworden. Ik kan morgen op straat staan. Dan is het wel zuur als ik net in Naaldwijk ben komen wonen. Dat moet je mensen niet willen aandoen. Het schrikt potentiële kandidaten ook af. Maar het college is geen duiventil voor job hoppers. Coalitiepartijen die op zoek gaan naar een wethouder van buiten, moeten zoeken naar iemand die zich wel wil binden. We moeten niet lukraak gaan shoppen naar wethouders met een lekkere managementbabbel.’

Een wethouder van buiten in Westland?
‘Waarom niet, als hij maar no nonsense is en daadkrachtig. Hij moet de straat op willen. Met Google Maps komt hij een heel eind. Bij ons in het college is iedereen echt een Westlander, maar we hadden hier tien jaar geleden de Haagse Peter Smit als wethouder. Hij was fractievoorzitter in Den Haag en werd bij ons VVD-wethouder financiën, openbare ruimte en kernenbeleid in de eerste periode van de oprichting van één gemeente Westland. Daarna werd hij wethouder in Den Haag. Smit heeft bij ons prima gefunctioneerd’

Ook maar doen met de burgemeester?
‘Hij is de eerste burger, hè? De burgemeester moet één zijn met zijn gemeente. Hij moet er wonen, vind ik, maar de krampachtigheid van dat ene jaar waarvoor de gemeenteraad hem ontheffing kan geven, moet eraf. Zolang maar het vertrouwen bestaat dat iemand de bedoeling heeft om te verhuizen en om onderdeel te worden van de samenleving. Een burgemeester moet simpelweg in zijn gemeente willen wonen. Dat kan ook gemakkelijker, even afgezien van de tijdelijke moeilijkheden met de huisverkoop, want hij is door de kroon voor zes jaar benoemd en heeft een onafhankelijke rol. Dat is een immens verschil met de wethouder, die een politieke rol heeft en zijn leven niet zeker is.’
 

* De minister schrapt ook de woonplaatseis voor gedeputeerden uit de Provinciewet.