BZK wil simpelere besluitvorming

Wil onze economie die van andere Europese landen kunnen bijbenen, dan moet de handelingssnelheid van het openbaar bestuur omhoog. Volgens de hoogste ambtenaar van Binnenlandse Zaken (BZK) is het onontkoombaar dat we het openbaar bestuur aan de economische eisen aanpassen.

Dat stelt Richard van Zwol, secretaris generaal BZK, in een essay in Binnenlands Bestuur. Het is volgens hem noodzakelijk de handelingssnelheid en adaptiviteit van het openbaar bestuur te vergroten.

Inspelen op transities
Er moeten aanvullende eisen worden gesteld aan de inrichting en werking van het openbaar bestuur. Dat is vooral nog gericht op het bestaande en minder op het inspelen op transities. De eisen die in het verleden aan het openbaar bestuur werden gesteld, zoals onder andere aan continuïteit en betrouwbaarheid, gelden volgens Van Zwol in grote lijnen nog steeds. ‘Maar om in te spelen op de economische ontwikkelingen in de 21e-eeuw moet het openbaar bestuur vooral ook adaptiever worden: de handelingssnelheid moet omhoog en het openbaar bestuur moet zich kunnen aanpassen aan nieuwe en onverwachte kansen en uitdagingen.’

Hoger tempo
Veranderingen binnen de economie voltrekken zich volgens de topambtenaar in een steeds hoger tempo. ‘Bedrijven passen hun business-modellen daarop aan en houden rekening met kortere loops. Zij zijn daarbij mede afhankelijk van de snelheid waarmee het openbaar bestuur kan handelen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over zaken als vergunningverlening’, aldus Van Zwol.

Achterstand
Als voorbeeld noemt hij de ontwikkeling van drones, waarbij het twee jaar kan duren voordat alle vergunningen in orde zijn om aan de slag te gaan. ‘In de tussentijd is in andere delen van de wereld de productie al aan de gang, waardoor de ontwikkeling in Nederland direct op een achterstand is gezet. Zo’n imago kan eraan bijdragen dat bedrijven zich überhaupt niet willen vestigen in Nederland, maar kiezen voor een land waar het openbaar bestuur sneller handelt.’

Versimpeling
De handelingssnelheid van het openbaar bestuur kan volgens Van Zwol omhoog door de besluitvorming te versimpelen. ‘Daarbij helpt het de beslissingsbevoegdheid op dat niveau te beleggen waar de economische effecten neerslaan, bijvoorbeeld de regio. In het samenwerkingsverband Regio Zwolle besluiten de participerende gemeenten gezamenlijk over de oplossing van economische vraagstukken.’

Aanpassingsvermogen
Ten tweede moet volgens hem het aanpassingsvermogen van het openbaar bestuur groter worden. Zij moet in verschillende rollen kunnen opereren: faciliterend, verbindend, handhavend en richtinggevend. ‘Ook moeten zij meer ruimte krijgen om te handelen en zo met op de situatie toegesneden oplossingen te komen’, schrijft Van Zwol. ‘Het vraagt van het openbaar bestuur ook het vermogen om te leren. Een manier om dat te vergroten is door medewerkers in huis te halen die in staat zijn met nieuwe perspectieven te komen.’

Lees het hele essay in Binnenlands Bestuur 12 van deze week.