Burgemeestersbattle in de Escape Room

Democratische basiswaarden moeten niet alleen rond verkiezingen, maar ‘jaarrond’ op jongeren worden overgedragen, aldus de Overijsselse Commissaris van de Koning Andries Heidema. De Escape Room is daarvoor het aangewezen middel. Gisteren was de officiële lancering. Zeven burgemeesters namen het in de Oude Statenzaal in Zwolle tegen elkaar op: Overijssel-Oost tegen Overijssel-West. 

Sleutel
Jongeren meer bij de politiek en de democratie betrekken. Aan die opdracht voldeed Pim Meijer toen hij het winnende idee voor indiende voor een wedstrijd van het ministerie van Binnenlandse Zaken: de Escape Room. Vandaag zijn zeven Overijsselse burgemeesters aan zet. Zij mogen verdeeld over twee teams en met behulp van drie regionale journalisten en een van Binnenlands Bestuur proberen binnen een uur de sleutel van de Statenzaal te vinden die Heidema achter ze had gesloten.



Bazen van Overijssel
Een kort introductiefilmpje moet ons duidelijk maken dat we de inwoners van Overijssel moeten behoeden voor de revolutie, maar na 40 keer testen met jongeren laat de techniek het deze keer afweten. We skippen het filmpje, maar blijken de bazen van Overijssel. Ieder team krijgt een tablet en een envelop met daarin enkele geboorteaktes uit de 16de eeuw, foto’s van deze lieden en kaartjes met korte teksten over hen. René de Heer, de enige wethouder (Zwolle) in het gezelschap, leest de vraag voor. Waarom moesten deze Statenleden in de 16de eeuw de Statenzaal verlaten? Het is de eerste vraag. We puzzelen en overleggen, combineren foto’s en teksten. Wat is het verband? Iets met religie? We kunnen gedurende het spel om vijf hints vragen, maar het gaat wel van onze tijd af, dus we moeten zuinig zijn. Voor deze eerste vraag gebruiken we de hint, maar het voegt weinig toe. Dan is er overeenstemming. Erica van Lente, kersvers burgemeester van Dalfsen, voert het woord in. En het is goed! En we staan meteen voor op Overijssel-Oost die nog druk aan het puzzelen zijn.



Het hoofddeksel van Napoleon
Met het jaartal kunnen we kistjes openen. We lezen de volgende vraag. Als we omkijken is een kistje al open en heeft Theo Segers, burgemeester van Staphorst, het hoofddeksel van Napoleon op. Is hij gek geworden? Nee, het is een aanwijzing voor de volgende vraag: Napoleon voerde de dienstplicht in en mensen moesten ook verplicht een achternaam hebben. Een combinatie van letters vormt het volgende codewoord. Hier is burgemeester Henk-Jan Meijer van Zwolle goed in. In no time hebben we het woord en voeren het in op de tablet. Dan komt de Statenzaal zelf van pas. Welke wapens in de ramen van glas-in-lood horen bij welke dorpen en steden? Wat een curieuze wapens eigenlijk? Weer is een jaartal nodig om een kistje te openen. En zo gaat het maar door. Met allerlei attributen, landkaarten, portretten van edellieden en taalboekjes komen we steeds dichter bij de oplossing. We staan nog steeds voor op het andere team dat ook af en toe een succesje boekt.



Vrouwenkiesrecht
Maar dan krijgen de vrouwen stemrecht in 1919 en rent wethouder De Heer naar een oude telefoon achterin de Statenzaal. De code is gekraakt! We hebben de sleutel van de Statenzaal! Meijer opent de deur en het scherm van team Oost valt zomaar uit. Weer een storing? Nee, ze hebben verloren. Team West wint. Drie kwartier zijn omgevlogen en we zijn 300 jaar staatsrechtelijke hoogte- en dieptepunten van de Nederlandse en Overijsselse geschiedenis spelenderwijs doorgeploegd. Het enthousiasme onder de burgemeesters is groot. Zowel bij de winnaars als bij de verliezers. Opvallend in ons team was dat ieders kwaliteit de ruimte kreeg en we zodoende met vereende krachten verder kwamen. De makers van het spel kijken geamuseerd toe. Opnieuw valt hun spel in de smaak.



Lessen burgerschap
Heidema vindt het prachtig. Het vak Burgerschap mogen scholen grotendeels zelf invullen en de escape room biedt een prima opening naar jongeren op met name mbo-niveau om politiek bewust te worden, legt hij op bevlogen wijze uit. Soms moet het spel wat eenvoudiger gemaakt worden, maar de jongeren bespringen bij aanvang de tablet en krijgen op een toegankelijke manier de staatsrechtelijke geschiedenis mee. Maar de escape room maakt ook de link met de huidige maatschappelijke onderwerpen en is inzetbaar voor specifieke topics, zoals klimaat.

Politieke betrokkenheid
De burgemeesters keren geïnspireerd terug naar hun gemeenten. ‘De democratie staat onder druk’ hoor je wel eens roepen. Als dat inderdaad zo is, dan is de escape room een goede manier om te leren met hoeveel moeite de democratie is ontstaan, hoe deze werkt en waar je zoal tegenaan loopt als bestuurder. De gemeente Zwolle houdt een wedstrijd om een nieuwe bestemming te vinden voor de oude Statenzaal, een monument. Heidema hoopt dat jongeren er ook daarna nog lang over de democratie mogen leren. Hij blijft zich inzetten voor politiek bewustzijn en politieke betrokkenheid.