Burgemeesters laatste twee jaar vaker bedreigd

De afgelopen twee jaar is sprake van een toename van het aantal bedreigingen en intimidaties tegen burgemeesters. Zij laten zich vanwege een eventueel risico op bedreiging of intimidatie nauwelijks weerhouden een bepaalde maatregel te nemen. Vier procent van de burgemeesters is uit vrees voor agressie en bedreigingen voorzichtiger geworden met de inzet van bestuurlijke bevoegdheden.

Geen structurele toename

Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research dat in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) is uitgevoerd. In de afgelopen tien jaar is geen sprake van een structurele toename van bedreigingen en/of intimidatie van burgemeesters. De afgelopen twee jaar is wel een toename zichtbaar. Het percentage burgemeesters dat jaarlijks te maken krijgt met bedreiging en intimidatie fluctueert het afgelopen decennium tussen de 21 en 33 procent.

 

Veroordeling

Burgemeesters doen lang niet altijd aangifte van bedreiging. Dat gebeurt in ongeveer een derde van de gevallen. Bij intimidatie wordt in een op de negen gevallen aangifte gedaan. In zo'n een op de negen gevallen van bedreiging wordt de dader(s) veroordeeld. Bij intimidatie is dit in circa een op de 25 gevallen. ‘Omdat van bedreiging vaker aangifte wordt gedaan dan van intimidatie, is het aantal gevallen waarin tot strafrechtelijke opsporing en vervolging wordt besloten verhoudingsgewijs ook hoger’, verklaart I&O Research in zijn rapportage.

 

Bestuurlijke bevoegdheden

In de meeste gevallen volgt een bedreiging na oplopende emoties, frustratie of verward gedrag. ‘Er is echter ook een aanzienlijk deel waarbij de bedreiging bewust wordt geuit om een bepaald doel te bereiken’, aldus de onderzoekers. Er is een grote verscheidenheid aan factoren die tot bedreiging of intimidatie kan leiden; de inzet van bestuurlijke bevoegdheden is er een van. Bepaalde bevoegdheden, zoals het sluiten van woningen of het opleggen van een gebieds- of groepsverbod, brengen wel een groter risico op bedreiging of intimidatie met zich mee, maar er is geen een-op-een-verband tussen inzet van een bevoegdheid en het risico op bedreiging en intimidatie.

 

Georganiseerde criminaliteit

‘De stelling in het maatschappelijk debat dat het aantal bedreigingen en intimidaties tegen burgemeesters vanuit de hoek van de georganiseerde criminaliteit is toegenomen, juist omdat burgemeesters meer gebruikmaken van hun bevoegdheden in de strijd tegen die georganiseerde criminaliteit, kan niet worden bevestigd, noch ontkracht’, stellen de onderzoekers. Het is wel een feit dat steeds meer bevoegdheden worden ingezet door burgemeesters, maar ‘dit heeft vooralsnog niet geleid tot een structurele toename van het aantal bedreigingen en intimidaties van burgemeesters’.

 

Risicofactor

Op basis van het onderzoek kunnen geen conclusies worden getrokken over een mogelijke toename van de ernst van de bedreigingen en intimidaties vanuit de georganiseerde criminaliteit. ‘Wel is duidelijk dat criminele netwerken voor burgemeesters een risicofactor vormen als het gaat om de kans op bedreiging en intimidatie naar aanleiding van de inzet van bevoegdheden.’

 

Voorzichtiger

Een op de vijf burgemeesters stelt dat de inzet van bevoegdheden (enigszins) van invloed is op het aantal bedreigingen of intimidaties waarmee zij te maken krijgen. Zij laten zich daar nauwelijks door weerhouden om een bepaalde maatregel te nemen, zo blijkt verder uit het onderzoek. Een deel van de burgemeesters laat het risico op persoonlijke bedreiging (acht procent) of van hun ambtenaren (22 procent) wel meewegen, ‘maar dan vooral in de uitvoering van en communicatie over een bevoegdheid’, aldus de onderzoekers. Vier procent van de burgemeesters is uit vrees voor agressie en bedreigingen voorzichtiger geworden met de inzet van bestuurlijke bevoegdheden.

 

 

Bron: I&O Reserach 'Bedreigingen en intimidaties van burgemeesters in relatie tot de bestuurlijke aanpak'. 

 

Bron: I&O Reserach 'Bedreigingen en intimidaties van burgemeesters in relatie tot de bestuurlijke aanpak'.