‘Brabant niet opdelen in twee politieregio’s’

Ton Rombouts, burgemeester van Den Bosch, spreekt zich uit tegen de door de minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) voorgestelde nieuwe landelijke indeling van tien regionale politieeenheden. Deze eenheden komen in de plaats van de huidige 25 korpsen (zie ook kaartje hieronder). Opstelten maakte deze indeling in het kader van de vorming van de Nationale Politie. ‘Ik was lang tegen de Nationale Politie, maar ben nu voor. Ik zie in dat het werken met 25 koninkrijkjes niet ten goede komt aan de kracht van de totale politie.’ Maar met de aan de Nationale Politie gekoppelde tien grotere regionale eenheden, kan de Bossche burgemeester niet uit de voeten. Rombouts vindt de keuze voor twee Brabantse politiekorpsen (Oost- Brabant en West-Brabant plus Zeeland) geen adequaat antwoord op de criminaliteit in Brabant. ‘De criminele infrastructuur is op Brabantse schaal georganiseerd en niet op het niveau van de twee regio’s zoals die worden voorgesteld.’

Ook vreest Rombouts dat Brabant met de nieuwe indeling minder politie krijgt. ‘De twee korpsen in Brabant behoren tot de kleinste van de tien. Om in voetbaltermen te spreken: je kunt beter in het linkerrijtje staan dan in het rechterrijtje. Mijn ervaring is dat de grootste korpsen het meeste budget krijgen.’ De keuze van minister Opstelten voor de tien nieuwe politieregio’s is gemaakt met de gerechtelijke indeling van Nederland als leidraad. Rombouts hekelt die aanpak. ‘Ik vind het van de zotte dat de indeling van de politie wordt opgehangen aan de indeling van de rechtbanken in dit land. Je moet uitgaan van het Huis van Thorbecke. De provincie zou het uitgangspunt moeten zijn en daarom hecht ik ook aan heel Brabant als één politiegebied.’ Volgens Rombouts sluit een provinciale indeling ook beter aan op de Taskforce die door minister Opstelten afgelopen najaar voor Brabant is ingesteld om de drugscriminaliteit te bestrijden. Dat gebeurde na aan drugscriminaliteit gerelateerd geweld tegen burgers en bestuurders. ‘Als burgemeester van Tilburg presenteerde Opstelten vorig jaar nog een rapport. Daarin stond dat de bestuurlijke samenwerking tegen criminaliteit beter kan in Brabant. Eén Brabants politiekorps garandeert dat het beste.’

Zeeland

Als Brabant door tussenkomst van de Tweede Kamer alsnog één politiekorps wordt, dreigt Zeeland verweesd achter te blijven. Maar ook in die provincie is er voorkeur voor een andere indeling. ‘Wij hebben een voorkeur voor aansluiting bij de politieregio Rotterdam- Rijnmond. Vanwege onze havens hebben wij ook meer gemeenschappelijk met Rotterdam-Rijnmond dan met Brabant. Brabant is voor ons second best en Tilburg is voor ons een brug te ver’, aldus de Zeeuwse korpsbeheerder en burgemeester van Middelburg, Koos Schouwenaar. In het voorstel van Opstelten wordt de burgemeester van Tilburg regioburgemeester van de Zeeuwse politie. De regioburgemeester is geen bestuurder van de politie zoals de korpsbeheerder, maar is wel verantwoordelijk voor de bestuurlijke coördinatie van de veiligheid in de nieuwe politie-eenheid.

Noord-Brabant telt in de bestaande politieorganisatie van 25 korpsen drie regionale korpsen, waaronder Zuid-Oost-Brabant (met Eindhoven als korpsbeheerder) en Brabant- Noord (met Den Bosch als korpsbeheerder). In het voorstel van Opstelten worden deze twee korpsen een nieuwe regio Brabant-Oost en wordt de Eindhovense burgemeester regioburgemeester.

Rombouts wil de keuze voor de burgemeester van Eindhoven als regioburgemeester niet betwisten, maar stelt wel vast dat er geen enkele CDA-burgemeester regioburgemeester wordt. ‘Ik verzet mij niet tegen Rob van Gijzel als regioburgemeester. Ik ga er ook niet voor op de barricaden, maar ik vecht wel voor Den Bosch als justitiële hoofdstad inclusief de politie. De vestigingsplaats van de politiechef van de nieuwe regio Oost-Brabant moet daarom Den Bosch zijn.’

Arnhem zit in hetzelfde schuitje als Den Bosch. Ook de hoofdstad van Gelderland heeft niet alleen een rechtbank maar ook een hof van justitie en de burgemeester van Arnhem, Paulien Krikke (VVD) is net als haar Bossche collega nu nog korpsbeheerder van de politie en voert als gevolg daarvan het reguliere overleg met de hoofdofficier van justitie en de korpschef. Met de nieuwe indeling en de keuze voor de grootste gemeente als korpsbeheerder raakt ook Arnhem de eigen vooraanstaande positie in het driehoeksoverleg van burgemeester, justitie en politie kwijt. De huidige vijf politiekorpsen in Gelderland en Overijssel vormen straks een nieuw politiekorps Oost-Nederland. Korpsbeheerder wordt de burgemeester van Nijmegen, de grootste gemeente in deze provincies. Nijmegen is net wat groter dan Enschede (5 duizend inwoners minder) en Apeldoorn (6 duizend inwoners minder) en telt ruim 17 duizend inwoners meer dan provinciehoofdstad Arnhem.

Burgemeester Krikke (VVD) van Arnhem wil geen reactie geven op de vraag of de bestuurlijke en justitiële hoofdstad van Gelderland en Oost-Nederland akkoord gaat met de voorgestelde indeling van Opstelten. Drukke werkzaamheden van de burgemeester, aldus haar woordvoerster, verhinderen om helderheid te verschaffen.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

‘Instemmingsrecht politie chef’

De nieuwe politieregio’s moeten via hun burgemeesters instemmingsrecht krijgen op de benoeming van de nieuw te benoemen politiechef van de nieuwe politieregio.

Volgens de Bossche burgemeester Ton Rombouts is het instemmingsrecht een van de drie voorwaarden voor instemming met de vorming van de Nationale Politie en de bijbehorende schaalvergroting van 25 naar tien regionale politie-eenheden.

De andere twee voorwaarden:
• het lokaal gezag over de politie van de burgemeester blijft;
• de verdeling van de politiecapaciteit over de regio’s is een zaak van de regio en niet van de minister. Rombouts acht het cruciaal dat de regio’s een instemmingsrecht krijgen bij benoeming en ontslag van de regionale politiechef. ‘Als de regionale politiechef door de minister wordt benoemd en benoeming of ontslag is niet afhankelijk van de burgemeesters in de regio, dan loop je het risico dat de politiechef voorrang zal geven aan Haagse opdrachten.’

Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie wil regionale burgemeesters slechts ‘een zwaarwegend advies’ gunnen. Rombouts: ‘Ik vind dat het een instemmingsrecht moet zijn, maar daar moet de Tweede Kamer dan maar over beslissen’.