Blinden willen stemcomputer terug

Blinden willen weer stemmen met de stemcomputer. Met het potlood moeten zij worden geholpen. Dat tast hun privacy en het stemgeheim aan.

Redactie

28 augustus 2012

Veel blinden en slechtzienden verlangen terug naar de stemmachine. Sinds elektronisch stemmen sinds 2006 niet meer mogelijk is, blijven sommigen zelfs thuis. ,,Mensen willen discreet en geheim kunnen stemmen'', aldus Roel van Houten van Viziris, een organisatie voor mensen met een visuele beperking. ,,Dat is een grondrecht.''

Niet fraudebestendig
Omdat elektronisch stemmen niet geheel fraudebestendig bleek, werd stemmen met het rode potlood 6 jaar geleden weer ingevoerd. ,,Nu moeten blinden en slechtzienden weer iemand anders voor ze laten stemmen of de hulp inroepen van iemand van het stembureau. Dat is een reden om thuis te blijven'', zegt Van Houten over de komende Tweede Kamerverkiezingen van 12 september. Blinden en slechtzienden konden, met hulp van een koptelefoontje, bij het elektronisch stemmen wel zelfstandig uit de voeten.

Initiatiefwet
De VVD dient woensdag een initiatiefwet in om de stemcomputers terug te krijgen. Tweede Kamerlid Joost Taverne wil de 350.000 mensen met een (visuele) beperking daarmee tegemoetkomen. ,,Iedereen moet zelfstandig zijn of haar stem kunnen uitbrengen. En er moeten zo weinig mogelijk stemmen verloren gaan'', zei hij eerder daarover.

Efficiënter en veiliger
Taverne wil ook af van de ergernis na de verkiezingen als er iets misgaat met tellen of als er stembiljetten kwijtraken. Elektronisch stemmen heeft die nadelen volgens het Kamerlid niet. ,,En het is efficiënter en veiliger.'' De VVD hoopt dat de stemcomputers bij de eerstvolgende verkiezingen na 12 september weer kunnen worden ingezet.

Redactie

De redactie van Binnenlands Bestuur

Bekijk alles van Redactie

Reacties: 5

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

True

...zienden ook, ik vertrouw stemmentellers niet.

Teveel vage linkse types en rare reliegekkies op stembureaus.

E. van Bunnik / oud secretaris van een OR bij GVB-Amsterdam

Met ruim 20 partijen is het van de gekke dat er nog met potlood gestemd wordt. Het handmatig tellen zal tot diep in de nacht duren.

Zo'n computer geeft, met één druk op de knop de uitslag correct weer, terwijl -ik heb er ervaring mee-

de handmatige telling vaak "nooit" klopt

De reactie van @Gerda vind ik niet getuigen van enige kennis omtrent het tellen.

Vroeger (en dat is dan al snel 30 jaar terug) kwam het in de grote steden wel voor dat "linkse figuren" (dat waren dan meestal leden van de toen nog bestaande CPN) kwamen helpen bij het tellen: Maar zodra ze de cijfers voor hun partij wisten, verdwenen ze weer; ze kwamen omdat het tellen in het openbaar geschiedt; menig stemgerechtigde weet dat niet en blijft thuis bij de buis.

A. van den Heuvel / Zelfstandig adviseur

Omdat er ooit zes jaar geleden een hackersclubje uitvond dat je een stemcomputer zou kunnen beïnvloeden - als je een hele batterij bijzonder hight-tech apparatuur binnen 10 meter afstand van een verouderd model van de Nedap stemcomputers weet je krijgen - stemmen we sindsdien met een potloodje en tellen we met de hand. Dit is het volst vertrouwen dat er nergens zich mensen in stembureaus bevinden die een 'handje helpen' bij invullen van het stemformulier of fouten maken bij het tellen ervan. Beetje naïef?

secretaris / secretaris

Citaat: ...zienden ook, ik vertrouw stemmentellers niet.

Teveel vage linkse types en rare reliegekkies op stembureaus. Einde citaat @Gerda: mijn ervaring is anders: B&W benoemen hier ambtenaartjes (nooit "linkse types") en raadsleden en ex-raadsleden in stembureaus plus nog wat losse onderwijzers ed. Dat wordt gezellig stemmen tellen door die oh zo onafhankelijke en objectieve (ex)raadsleden en ambtenaren. (Meestal PvdA/CDA/VVD/D66 lui) Stemmachines dan maar terug? Je kwam met je legitimatie (barriere tegen stemmen overigens) en de vz. van het stembureau vinkte je naam af op een lijst. Vervolgens geeft hij met een druk op de knop de machine vrij voor 1x stemmen. Stembureau dicht: dan de mensen die niet kwamen ook afvinken (niet allemaal, dat valt teveel op) en machine vrij geven en nog aantal keren voor hen stemmen. Zou men aantal ingeleverde oproepkaarten plus de namen na afloop nog afchecken met de geprinte lijst van inwoners van de kieskring? En laat iemand niet bluffen en roepen van: ja, dat gebeurt, want diegene weet dat net zo min als ik. Stemmachine op afstand beïnvloeden? Helemaal niet nodig. Laat ze eerst maar eens de broncode vrijgeven van het computerprogramma. Per slot won Bush indertijd ook dubieus van Kelly dank zij de stemmachines. Kan hier niet? Ik ken het ambtenaren-antwoord al: de stemmachines van ons zijn natuurlijk veeeeel beter... Eerst maar eens de nieuwste modellen stemmachines grondig uittesten, ook door hackers zou ik zeggen. En die blinden: nog nooit gezien dat er bij de stemmachines een koptelefoontje hing. En al was dat WEL zo: je zult uiteindelijk toch op de juiste knop moeten drukken van de kandidaat van jou voorkeur. En hoe vindt een blinde overigens de ENTER knop?

Conclusie: op dit moment zijn zowel handmatig stemmen en tellen als de stemmachine fraudegevoelig.

Arjen Kamphuis

(repost van eerdere discussie over zelfde voorstel van de VVD)

Het probleem met iedere vorm van electronisch stemmen is dat er twijfel kan ontstaan over de uitslag en dat het aanvragen van een hertelling van een paper-trail ook al een politieke issue kan worden (winnaars zijn tegen, verliezers voor). Op welk moment gaan we papertrails hertellen? Welke steekproef is goed genoeg voor de verliezer? Hoe bepalen we dat er reden is om te twijfelen aan de electronische uitslag? De aanname is toch juist dat de computer goed telt? Er zal dus een bestuurlijke en politieke drempel zijn om überhaupt zo'n hertelling aan te vragen. Dit gecombineerd met het feit dat het bepalen van een 'winnende' coalitie in Nederland onder de waarnemingsdrempel van een peiling ligt maakt het potentieel aantrekkelijk om stemcomputers te manipuleren. Wat is het waard om de verkiezingsuitslag van de 20ste economie op de planeet te bepalen? Means, motive & opportunity.

Ondanks kleine incidenten heeft bij het papieren stemproces in Nederland de integriteit nimmer ter discussie gestaan. Bij de vorige generatie stemcomputers moesten, na enig aandringen van externe experts, zelf BiZa en TNO toegeven dat deze niet compatibel waren (of ooit waren geweest) met de Nederlandse kieswet. TNO had zelf een geheim toetsings-protocoll dat de integriteit van het systeem helemaal niet onderzocht. Zowel de verantwoordelijke ambtenaren als de 'experts' van TNO waren simpelweg niet competent om adequaat met dit vraagstuk om te gaan. Het OV-chip, EPD en Diginotar drama waren herhalingen van dergelijk onvermogen. Geen inzicht, geen adequate toetingskaders, geen inhoudelijk toezicht. En niemand is verantwoordelijk als het fout gaat. Op naar het volgende project.

Na afschaffing van de stemcomputers is er geen enkele ambtenaar of TNO medewerkers ontslagen wegens het verzaken van hun taak en er is dus weinig vertrouwen bij de externe experts dat men nu wel competent is om adequate beoordelingen te maken over een andere technische 'oplossing'.

Gezien deze significante risico's voor de integriteit van het kiesproces (de basis onder de legitimiteit van onze staatsinrichting) moet zo'n risico niet gelopen worden tenzij er zwaarwegende redenen zijn.

Waarom wil me graag elektronisch stemmen? Welk dringend probleem lost dit op dat het bovenstaande risico's te overwegen zijn? We krijgen de uitslag een paar uur later? Is dat erg? Een aantal ambtenaren moeten een lange dag maken 1 keer per 18 maanden? Is dat erg? Vinden we onze democratie zo onbelangrijk dat we om redenen van gemak de integriteit ervan ter discussie gaan stellen?

Het is erg ontmoedigend dat we al 4 jaar lang iedere keer als een burgemeester of Kamerlid een lunch heeft gehad met een verkoper van Nedap we deze discussie weer moeten overdoen. Waarbij de extra complicatie is dat iedereen een mening heeft maar vrijwel niemand echt bekend is met het gruweldossier van incompetente ambtenaren, falende TNO-medewerkers en corrupte computerverkopers die er niet voor terugdeinsden de staat te chanteren toen hun handel in 2006 onder druk kwam te staan.

Gegeven deze voorgeschiedenis, het gebrek aan een dringend probleem en de enorme risico's die de 'oplossing' met zich mee brengt is er geen reden om zelfs maar te denken aan herinvoering van de stemcomputer. Hetgeen ook de mening is van BiZa op dit moment.

Column uit 2008 voor Digitaal Bestuur over deze discussie:

http://www.gendo.nl/blog/arjen/stemcomputers-de- …

Deel dit artikel

Redactie

Lees meer

Opkomst in 2026 daalt zonder doelgerichte aanpak

Gros stembureaus Utrecht ontoegankelijk

Leefbaarheidsproblematiek (voor)tijdig zien aankomen?

‘Het nieuwe stadhuis helpt echt’

'Landelijke aanpak explosieven nodig'

Opkomst in 2026 daalt zonder doelgerichte aanpak

Gros stembureaus Utrecht ontoegankelijk

Leefbaarheidsproblematiek (voor)tijdig zien aankomen?

Reacties: 5