Bestuursakkoord laat op zich wachten

Geen van de betrokken partijen wil on the record nadere inhoudelijke uitleg geven over de moeilijke onderhandelingen om tot bestuurlijke afspraken te komen tussen Rijk en decentrale overheden. ‘Er wordt verder gepraat’, is nagenoeg alles wat het ministerie van Binnenlandse Zaken kwijt wil. Aan gemeentezijde zijn de onderhandelaars net zo loslippig. ‘Er is een aantal hangpunten,’ zegt directievoorzitter Ralph Pans van de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG).

Het streven was op 28 maart handtekeningen te zetten. In de laatste 4 weken is echter weinig vooruitgang geboekt. Op de ochtend van de 28ste twitterde VNG-directiesecretaris Philip van Veller al dat er perikelen waren en dat de directieraad voor bezinning in retraite ging. Klaarblijkelijk heeft de achterban moeite met de bereikte onderhandelingsresultaten.

VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma en Ralph Pans praatten eind vorige week een belangrijk deel van de achterban bij en dat leverde een somber beeld op. ‘Héél somber zelfs’, aldus Van Veller. Er is met name onvrede over de onduidelijke gevolgen van de decentralisatieafspraken voor de gemeentefinanciën. Volgens Pans zit de achterban desgevraagd echter wel op één lijn waar het om de insteek bij de onderhandelingen gaat. ‘Alleen rolt het balletje niet altijd onze kant op’, zegt hij.

Volgens de directievoorzitter begint de tijd inmiddels te dringen. ‘Wij, de gemeenten, hebben op zich nog wel ruimte. Maar het probleem zit aan de andere kant: het kabinet heeft in het regeerakkoord staan aan de slag te willen met drie grote decentralisaties.’ Het niet komen tot een bestuursakkoord heeft met name gevolgen voor de decentralisaties van delen van de Awbz, re-integratie en jeugdzorg richting gemeenten. Dat decentralisatieproces, waarmee zo’n 8 miljard euro is gemoeid, loopt nu vertraging op. Hoe langer het tot stand komen van een bestuursakkoord duurt, des te kleiner wordt de kans dat het kabinet erin slaagt de voornemens binnen de gestelde periode de eindstreep te laten halen.

‘Er komt een moment dat het kabinet ervoor kiest dan maar geen bestuursakkoord te sluiten en het zonder ons te doen door middel van een wetgevingstraject. Maar ook dat kost behoorlijk wat tijd’, aldus Pans. Hij benadrukt de meerwaarde van een bestuursakkoord voor de gemeenten. ‘Voorlopig praten we nog. Een akkoord is moeilijk en complex, maar zeker niet onmogelijk.’ Als het tot een onderhandelingsresultaat komt, zal het overigens ter goedkeuring aan de leden worden voorgelegd.