Bestuurlijke kennis ict gering
Bestuurders weten nog altijd niet veel raad met ict. Die conclusie trekt Sander Heutink, algemeen bestuurder van het waterschap Rivierenland, uit het mislukken van het project TAX-i. Door falend opdrachtgeverschap kwam van het gezamenlijk ict-systeem, dat de belastinginning door de waterschappen had moeten vereenvoudigen, niets terecht.
Ict is voor veel bestuurders nog altijd een ‘ver van mijn bedshow’ waar ze niet veel raad mee weten. Die conclusie trekt Sander Heutink, algemeen bestuurder van het waterschap Rivierenland, uit het mislukken van het project TAX-i.
Falend opdrachtgeverschap
Van het gezamenlijk ict-systeem dat de belastinginning door de waterschappen had moeten vereenvoudigen, kwam door falend opdrachtgeverschap niets terecht. Grootte van het debacle: 17,2 miljoen euro. De waterschappen zeiden TAX-i te steunen, maar bleken niet bereid betalingsstandaarden af te spreken en de eigen werkprocessen opzij te zetten voor één uniform systeem. In plaats daarvan stelden zij aanvullende eisen waardoor het belastinginningsysteem al in de bestekfase een zevenkoppig monster werd.
Samenwerken met gemeenten
Dé fout die bij TAX-i is gemaakt, is dat men is gaan automatiseren zonder eerst te organiseren. ‘Dat moet andersom’, zegt ict-consultant Nico Beenker. ‘Je tuigt eerst de organisatie op en kijkt dan pas welke ict-middelen nodig zijn.’ Al voor de start in 2007 was het project TAX-i gedoemd te mislukken, omdat de Unie van Waterschappen twee jaar eerder de waterschappen juist had aangespoord te gaan samenwerken met gemeenten. Een werkgroep van de Unie had verschillende samenwerkingsmodellen uitgewerkt. ‘Samenwerken met gemeenten leverde de meeste financiële en kwalitatieve voordelen op. Het indirecte advies was eigenlijk: ga als waterschappen geen gezamenlijk shared service center inrichten’, aldus Heutink.
Bestuur op de grote afstand
Jan Schrijen, voorzitter (dijkgraaf) van het waterschap Roer en Overmaas en tevens voorzitter van de door de waterschappen ingestelde evaluatiecommissie TAX-i, erkent dat ict menig bestuurder boven de pet gaat en dat die leemte in kennis een rol heeft gespeeld bij het mislukken van TAX-i. ‘Als je als overheid een weg laat aanleggen, kun je zien hoe het werk vordert. Bij ict weet je dat niet. Dat is een black box waar een zwarte kat uit springt. Ict is zo complex dat veel bestuurders er op te grote afstand van staan. Die kloof moeten we verkleinen door onze kennis over de organisatie van grote ict-projecten in bestuurlijke zin te vergroten.’
Parlementair onderzoek
Het debacle rond TAX-i is mede aanleiding voor een nog dit jaar te starten parlementair onderzoek naar ict-projecten bij de overheid. De Groningse managementconsultant Derk Kremer wijst erop dat er al veel onderzoeken zijn gedaan, onder meer door accountantsbureaus. ‘Veel van de conclusies zijn terug te voeren op tekortkomingen bij de opdrachtgever. Maar wat zie je vervolgens? Dat bestuurders uitsluitend maatregelen nemen om de professionaliteit aan opdrachtnémende kant te verbeteren. Als bestuurders niet bij zichzelf te rade durven gaan, ligt een herhaling van het project TAX-i zeker in het verschiet.’
Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur nummer 3 van 2013.
Als ik een leuk onderkomen laat bouwen, heb ik ook niet de wijsheid in pacht, geef ik aan wat ik mooi, leuk, handig vind en nodig heb, en ga ervan uit dat de architect goed luistert, aangeeft wat wel en niet kan. Wat ik kan verwachten en hoef ik echt niet zelf het bestek te schrijven, en ook niet de loodgieter aan te sturen of zijn gereedschap aan te geven. Ik leg vat en spreek uit wat ik voor ogen heb, welk doel het dient en verwacht dan geen zoldervloer van aan de wand vastgetimmerd rietenmatje, met de mededeling, tja, je had niet aangegeven welke top-vloer je wilde, dus hebben we de vloer niet gestort. Bovenverdieping is dus niet begaanbaar! Deze partijen zouden van hun exorbitante verdiensten hun medewerkers moeten trainen bijv. verwachtingsmanagement en het zal echt niet lang meer duren dan komt er een cursus: ' gezond boeren verstand " gebruiken, zou mijnsinzien voor veel beroepsgroep geen overbodige luxe zijn :-)
By the way, infra landelijke setting en standaardiseren is pas echt besparen.