Ollongren: ‘Bestuurlijke situatie Grave zorgelijk’

Minister Ollongren beoordeelt de bestuurlijke situatie in Grave als zorgelijk. De bestuurscultuur wordt er volgens haar gekenmerkt door wantrouwen en blokvorming. Hoop op verbetering is er, maar daarvoor is wel ‘externe begeleiding’ nodig. 

De minister van Binnenlandse Zaken antwoordt dat op vragen van diverse fracties in de Tweede Kamer. Met name de VVD-fractie maakt zich zorgen over de bestuurskracht van de Brabantse gemeente. Ollongren steekt haar zorgen daarover ook niet onder stoelen of banken.

Verstoorde verhoudingen

‘Het beeld dat Berenschot in 2017 schetst van een gemeente waarin de bestuurskracht te wensen over laat en de bestuurscultuur wordt gekenmerkt door wantrouwen en blokvorming herkent de regering in de voorvallen die afgelopen maanden hebben plaatsgevonden. Daarnaast onderkent de regering de signalen uit de brief van de oppositie dat de bestuurlijke situatie in Grave zorgelijk is en de verhoudingen binnen de gemeenteraad en tussen raad en college verstoord zijn’, aldus de minister. Ze wijst met name op ‘meerdere conflicten’ en ‘de constante blokvorming in de raad van Grave. Die blokvorming speelt vooral rond de vraag of de gemeente zelfstandig verder kan – de coalitie met 8 zetels – of bestuurlijk moet aansluiten bij vier andere gemeenten die per 2022 fuseren tot het Land van Cuijk – de oppositie met 7 zetels.

Achterblijver

Wat de regering betreft gaat die herindeling van vier gemeenten door. Maar Ollongren voegt daaraan toe niet de ogen te sluiten voor de nieuwe feiten die na indiening van het wetsvoorstel bij de Tweede Kamer aan het licht zijn gekomen over de ‘achterblijvende’ gemeente Grave. Ze doelt daarmee op het feit dat de financiële situatie van de gemeente in korte tijd is verslechterd, de begroting van Grave door de provincie is afgekeurd en de gemeente per 1 januari 2021 onder preventief financieel toezicht van de provincie is geplaatst.

Ollongren stelt vervolgens nadrukkelijk geen oordeel te vellen over de bestuurlijke zelfstandigheid van Grave op de langere termijn. Ze heeft daar – evenals de provincie Brabant – wel zorgen over, maar sluit niet uit dat, ‘met begeleiding van de provincie of externe deskundigen’, de financiële en bestuurlijke situatie van Grave verbetert. Daardoor zou de gemeente weer op een goede manier invulling kunnen geven aan haar bestuurlijke zelfstandigheid. ‘Voor een interventie vanuit de provincie of het rijk pas aanleiding wanneer de eigen oplossingen van de gemeente zijn uitgeput en geen soelaas hebben geboden. Hiervan is op dit moment nog geen sprake’, aldus de minister.

Frustratie

Grave en de andere vier gemeenten – Boxmeer, Cuijk, Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis –  dwingen om weer met elkaar om tafel te gaan zal volgens haar met aan zekerheid grenzende waarschijnlijk niet leiden tot een beter proces en resultaat. ‘Zeker gezien de bestuurlijke situatie in Grave en de verslechterde bestuurlijke verhoudingen tussen de vier gemeente en Grave. Uitstel leidt tot frustratie van een kwalitatief goed herindelingsproces. Doorgang van deze herindeling daarentegen leidt tot een sterke nieuwe gemeente waarop een eventuele latere toevoeging van de gemeente Grave weinig impact zal hebben’, antwoordt Ollongren. De herindeling dient volgens haar daarom ook gewoon doorgang te vinden.

Nieuwe gemeente

Mocht Grave alsnog besluiten aan te sluiten bij het Land van Cuijk, dan kan dat pas op zijn vroegst in 2026. De vier herindelingsgemeenten willen de eerst vier jaar – de eerste bestuursperiode – de aandacht volledig richten naar het opbouwen van de nieuwe gemeente. Ollongren: ‘In de ogen van de regering en de provincie Noord-Brabant is dit een begrijpelijke keuze.’