Barbara Vis over coronacrisis: ‘Framing doet er toe’
De Utrechtse hoogleraar Barbara Vis zet uiteen hoe politici en beleidsmakers, maar ook burgers, besluiten nemen te midden van onzekerheid.
In korte minicolleges van ongeveer 10 minuten bespreken hoogleraren bestuurskunde uit Nederland en Vlaanderen wat de corona-crisis betekent voor de bestuurswetenschap en omgekeerd wat de bestuurswetenschap betekent voor het begrip van de crisis en voor handelingsgevolgen. Het betreft een initiatief van de Vereniging voor Bestuurskunde (VB).
De Utrechtse hoogleraar Barbara Vis zet uiteen hoe politici en beleidsmakers, maar ook burgers, besluiten nemen te midden van onzekerheid. Op grond van de zogenaamde prospecttheorie (de grondslag van de gedragseconomie), ander onderzoek en eigen werk legt ze uit wat besluitvorming onder condities van onzekerheid is, wat riskante besluiten en risico’s zijn, welke rol informatie speelt, en wanneer besluitvormers risico-zoekend dan wel risicomijdend handelen. Als met de tijd de consequenties van de maatregelen steeds meer voelbaar worden, zoals het steeds maar binnen zitten of de financiële gevolgen, zullen mensen die nadelen zwaarder gaan wegen en kiezen voor riskanter gedrag. Zonder goede framing bestaat volgens Vis dan het gevaar ‘dat mensen maatregelen mondjesmaat aan hun laars gaan lappen.’
De kop van het artikel is: framing doet er toe en de kern van het verhaal is: besluitvorming in tijden van onzekerheid. Aanleiding Corona crisis.
Wat nu interessant zou zijn is, om van dezelfde bestuurskundigen te horen, wat de gedragstheorie zegt over wat te doen als je megalomane projecten doordrukt op idealistische gronden en op basis van rammelende verdragen en die ook uitbreidt op eenzelfde rammelende basis en met totaal gebrek aan inzicht over oorzaak en gevolgen bij dat proces? Vervolgens beslissingen neemt, die neerkomen op uitstel van executie?
Op basis waarvan beslissingen worden genomen is hierboven wel helder omschreven, maar wat daarna als die verkeerd uitpakken en te groot zijn om terug te draaien (welke landen de voordelen nu hebben, die niet gaan opgeven), omdat er niet tijdig is gecorrigeerd, tenzij een land toepast wat UK nu heeft gedaan? De noordelijke landen zitten in een minderheid t.o.v. de rest!
Hoe zouden mini-colleges dan klinken? Welke adviezen geven deze hoogleraren bestuurskunde?
De hele frictie tussen Nederland en Italië en waarbij minister Hoekstra, zoals dat destijds met voorganger minister De Jager ook ging, zakelijk blijft. Het is de frictie tussen Noordelijke en Zuidelijke landen. Op ander vlak tussen Westelijke landen en Oostelijke landen. Kun je maar blijven doorgaan met zachte heelmeesters…
Dan komt vanuit Italië de bekende framing. Als je van andermans leer voortdurend bij elke crisis riemen wil snijden, wat zegt dan de gedragsleer? Antwoord: voor die kant is het totaal risicomijdend, want men wordt er wijzer van (doel is eigenlijk, schuldeideling in eurozone) en helemaal met een PR bulldozer, waar Italianen uiteraard graag in meegaan en tevens de landen in het zuiden, tot en met België, met zwakke financiële posities.
De Noordelijke landen buiten Nederland, die nu de kwaaie pier is met Hoekstra als gezicht, tonen na zakelijkheid van Hoekstra, zelf nu risicomijdend gedrag, geïntimideerd door PR offensief Italië en immer aanwezig vrees van Duitsland: oei, de boel mag nu niet klappen. Duitsland, met hun naoorlogs schuldgevoel, zal moeten oppassen, dat hun penitentie niet leidt naar het omgekeerde wat men beoogde met opgeven van hun Duitse Mark en voortstrompelen van huidige EU.