Autoluw beleid Amersfoort raakt particuliere garages

Dat de gemeente Amersfoort haar eigen parkeergarages gebruikt om het stadscentrum zoveel mogelijk autoluw te maken, is mogelijk in strijd met de wet. De ingreep gebeurt namelijk in een markt waarin de gemeente concurreert met private exploitanten van parkeergarages.

Die waarschuwing doet de plaatselijke rekenkamer in zijn recente rapport Parkeergarages en fietsenstallingen in Amersfoort. Daarin roepen de onderzoekers de vraag op of de gemeente wel in overeenstemming handelt met de Wet Markt en Overheid. Volgens die wet zou de gemeente zich moeten opstellen als een private exploitant zodat er geen sprake is van oneerlijke concurrentie.

Verlaagd tarief

Wat is er aan de hand? In Amersfoort zijn dertien openbare parkeergarages, waarvan er negen in en rond het centrum liggen. De gemeente heeft een direct belang in vier garages, waarvan drie in het centrum van de stad. Bij het ingaan van de autoluwe binnenstad begin 2021 zijn door de gemeente verschillende maatregelen genomen. Zo mag er alleen nog maar met een vergunning op straat worden geparkeerd en is het aantal betaald parkeerplekken op straat verminderd. Bezoekers van bewoners van de binnenstad kunnen tegen verlaagd tarief parkeren in een van de gemeentelijke parkeergarages in de binnenstad.

Oneerlijke concurrentie

De gemeente gebruikt daarmee haar eigen parkeergarages om het autoluwbeleid te ondersteunen. Dat gebeurt in een markt waarin de gemeente concurreert met de private exploitanten van parkeergarages. In het onderzoek is de rechtmatigheid van het beleid over de autoluwe binnenstad weliswaar niet onderzocht, maar de onderzoekers stellen wel dat de gemeente zich volgens de Wet Markt en Overheid ‘zou moeten opstellen als een private exploitant zodat er geen sprake is van oneerlijke concurrentie. Zo moet het parkeertarief dat wordt gehanteerd minimaal kostendekkend zijn. ‘Het is niet toegestaan om reducties te geven aan parkeerders om hiermee het beleid uit te voeren’, aldus de rekenkamer. Vooraf heeft de gemeente bovendien geen overleg gehad met de private exploitanten/beheerders van centrumgarages over de plannen.

De rekenkamer beveelt de gemeente aan besluiten over de gemeentelijke garages zorgvuldig te toetsen aan de bepalingen in de Wet Markt en Overheid.

Visitekaartje

Uit het rekenkameronderzoek blijkt veder dat de drie gemeentelijke parkeergarages in het centrum qua kwaliteit beneden gemiddeld scoren. Dat lijkt gedeeltelijk samen te hangen met de wat hogere leeftijd van de garages, maar heeft ook te maken met de staat van onderhoud, de aanwezigheid van voorzieningen en beschikbare diensten.

Omdat parkeergarages vaak het visitekaartje van de stad zijn, beveelt de rekenkamer aan dat de gemeente het initiatief neemt samen met private exploitanten, beheerders en stakeholders de kwaliteit van het parkeren in Amersfoort te verbeteren. Dat kan bijvoorbeeld met de invoering van een systeem waarmee de actuele bezetting van de garages in beeld wordt gebracht. Daarnaast stelt de rekenkamer dat het goed is met een gericht investeringsprogramma de kwaliteit van de gemeentelijke garages te vergroten.