Ambtenaren laten zich niet van de wijs brengen

Twee op de drie ambtenaren heeft geen stemhulp gebruikt hij de stemkeuze voor de Statenverkiezingen van vandaag. Een derde deed dat wel. Vijf procent van hen gaat daardoor op een andere partij stemmen.

Het aantal zwevende kiezers onder ambtenaren en bestuurders is niet erg hoog. Eén op de twintig ambtenaren weet nog niet welke vakje hij vandaag rood gaat kleuren. De meeste ‘zwevende’ ambtenaren wonen in Gelderland, Groningen en Zuid-Holland; de minste in Flevoland. Dat blijkt uit een online enquête van Binnenlands Bestuur onder ambtenaren en bestuurders. Bijna 2.900 van hen (waarvan 82 procent ambtenaar) vulden de vragenlijst in. De ‘stembus’ sloot dinsdagmiddag om vijf uur.

Hulp inroepen

Ambtenaren uit Zeeland, Noord-Holland, Utrecht en Noord-Brabant maken met respectievelijk 39, 36, 36 en 35 procent bovengemiddeld gebruik van een stemhulp. Dit in tegenstelling tot hun Limburgse collega’s, waar nog geen kwart de stemhulp raadpleegt. Het gros van de ambtenaren laat zich door de stemhulp overigens niet van de wijs brengen. Gemiddeld besluit 5 procent van de ambtenaren op een andere partij te stemmen dan voordat de stemhulp was ingevuld. In Zeeland ligt dat anders: daar heeft maar liefst 12 procent het roer omgegooid op basis van het stemhulpresultaat.

Verschuiving stemmen

Landelijk gezien maakt 40 procent van de kiezers gebruik van de stemhulp, weet Roel Freeke, directeur van Necker van Naem. Een derde daarvan gebruikt de hulp om bevestiging te zoeken van de geplande keuze, zo blijkt volgens hem uit onderzoek door de Universiteit Twente. Een derde twijfelt tussen een aantal partijen, waarbij de ‘uitslag’ van de stemhulp uiteindelijk de doorslag geeft. Een derde van de kiezers weet eigenlijk helemaal niet waarop hij moet stemmen. Hij kiest uit een van de eerste drie partijen die de stemhulp aangeeft op basis van zijn antwoorden. Freeke: ‘Al met al verschuift dankzij het raadplegen van een stemhulp vijf procent van het aantal stemmen.’ Het gemiddelde percentage ambtenaren dat zijn keuze laat afhangen van de stemhulp komt daarmee overeen met het landelijke gemiddelde.

Trouwe stemmers

Ambtenaren en bestuurders zijn trouwe stembusgangers, zo blijkt verder uit het onderzoek. Slechts 2 procent zegt niet te gaan stemmen voor Provinciale Staten. In Overijssel zijn de meeste stemmers te vinden. Daar zegt geen enkele ambtenaar of bestuurder niet te gaan stemmen. In Gelderland, Groningen, Limburg en Zuid-Holland ligt het aantal niet-stemmers met 2 procent iets boven het ambtenarengemiddelde. Het verbaast Freeke niet dat de opkomst onder ambtenaren en bestuurders voor de Statenverkiezingen beduidend hoger ligt dan het landelijk gemiddelde, en het gebruik van de stemhulp juist onder het landelijk gemiddelde. ‘Ambtenaren zijn meer betrokken bij het openbaar bestuur.’

Waterschap minder populair

Voor de waterschapsverkiezingen zijn ambtenaren veel minder te porren. 12 procent slaat ze over, al ligt het opkomstpercentage met 81 procent nog altijd beduidend hoger dan de landelijke verwachting. 7 procent weet het nog niet. Bij de laatste waterschapsverkiezingen (in 2008) was het gemiddelde opkomstpercentage (landelijk) 23,9 procent. Bij de Statenverkiezingen van 2011 werd een gemiddelde opkomst van 55,9 procent genoteerd. Het is voor het eerst dat beide verkiezingen worden gecombineerd.

Verantwoording enquête.

De online enquête van Binnenlands Bestuur liep van maandag 12.15 uur tot dinsdag 17 uur. De resultaten van de volledige enquête (met alle partijen) tellen. 2.870 mensen vulden deze in. 82 procent van de respondenten is ambtenaar (68 procent gemeenteambtenaar) en 9 procent bestuurder.