Ambtenaar exit na ‘vriendendiensten’

Ze had flink wat op haar kerfstok, deze Wageningse ambtenaar. Ze biechtte het op bij de integriteitsfunctionaris. Waarom werd ze toch ontslagen?

In de clinch is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Het moet voor Dorien Terstege*, ambtenaar bij de gemeente Wageningen, geen verrassing zijn als ze in januari 2014 hoort dat ze voorwaardelijk wordt ontslagen. Als ze het komende jaar nóg een keer haar plicht verzuimt is het definitief over en uit voor Terstege, en zal ze haar tienjarig jubileum niet halen.

Aan een voorwaardelijk ontslag gaan serieuze overtredingen vooraf, en daarover kon Terstege meepraten. Voor ambtenaren gelden, aldus het Wageningse college, twee kernverplichtingen: het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling en het zorgvuldig omgaan met privé-informatie van burgers waar ambtenaren uit hoofde van hun functie bij kunnen. Terstege had beide verplichtingen verzaakt. Serieuze integriteitskwesties dus, en als ze daarmee wordt geconfronteerd geeft ze niet meteen openheid van zaken. Maar ze krijgt een herkansing – en gaat weer de mist in.

Nadat de politie Terstege in maart 2015 aanhoudt (verdenking: witwassen en voor iemand anders vertrouwelijke informatie opzoeken in het gemeentelijke computersysteem), wordt met behulp van Hoffmann Bedrijfsrecherche een ware beerput opengetrokken. Dat ze als verdachte door de politie wordt gehoord, meldt ze niet – wat had gemoeten – en ook niet dat haar diensttelefoon door de politie in beslag is genomen. Ze heeft in het geniep wachtwoorden gefotografeerd die een collega gebruikte om in te loggen, om zo burgerinformatie door te spelen aan ‘vrienden’. Ze was van plan een bekende die een bijstandsuitkering had aangevraagd een ‘vriendendienst’ te verlenen. Een andere ‘vriend’ helpt ze door zijn auto – als katvanger – op haar naam te zetten, zodat ook hij makkelijker een uitkering kan krijgen. Ze bewaart thuis geld waarvan ze wist of behoorde te weten dat het zwart was. Ze belt en mailt vanuit de gemeente voor privézaken méér dan is toegestaan, en die contacten hebben ook nog eens een aanstootgevend en seksueel intimiderend karakter. In haar proeftijd laat ze zich discriminerend en racistisch uit, wat een ambtenaar niet betaamt. Ze verzuimt te melden dat ze van plan is nevenwerkzaamheden te verrichten.

Het college is er klaar mee en zet het voorwaardelijk strafontslag door. Haar salaris wordt teruggezet op 90 procent van een bijstandsuitkering. Terstege laat het er niet bij zitten en stapt naar de rechtbank Gelderland. Die oordeelt dat het college volledig in haar recht staat.

Toch ziet Terstege twee openingen om in hoger beroep te gaan. De rechtbank had erop gewezen dat zij over het heimelijk fotograferen van de wachtwoorden tegenstrijdige verklaringen had afgelegd. Daarvan is geen sprake vindt ze, en de Centrale Raad van Beroep moet de uitspraak van de rechtbank maar vernietigen, want zo wordt ze op verkeerde gronden ontslagen. Dus zou ze mogen blijven. De hoogste ambtenarenrechter veegt dat smoesje in zijn uitspraak van 15 juni 2017 resoluut van tafel.

Dorien Terstege haalt nog een konijn uit de hoge hoed: ze heeft een en ander toch gemeld bij de gemeentelijke integriteitsambtenaar? Die goede bedoelingen had de rechtbank best zwaarder mogen wegen.

Ook daar kan de Raad niets mee. Die vertrouwenspersoon werd pas twee maanden na Terstege’s politieverhoor op de hoogte gesteld. Ze had zich direct bij haar leidinggevende moeten melden, en dat had ze nagelaten.

Na zo’n waslijst aan misdragingen is het pleit snel beslecht. Doei Dorien.

*De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2017:2132