Alleen Zuid-Holland is voor grote Randstadfusie

Zuid-Holland is de enige Randstadprovincie die de kabinetsplannen voor een gefuseerde Randstadprovincie en een Randstedelijke infrastructuurautoriteit omarmt.

De boodschap van het kabinet Rutte was glashelder: de Randstadprovincies moeten fuseren tot één provincie en er moet een infrastructuurautoriteit komen in de Randstad.

Alleen de nieuwe coalitie van Zuid-Holland, bestaande uit VVD, CDA, D66 en SP, omarmt de kabinetsplannen. De coalities in Noord-Holland en Utrecht lijken, als al gefuseerd zou moeten worden, een voorkeur te hebben voor een noordelijke Randstedelijke herindeling zonder Zuid-Holland.

De coalitieonderhandelingen in Flevoland waren halverwege deze week nog niet afgerond. De nieuwe Zuid-Hollandse coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en SP verwelkomen in hun coalitieakkoord, dat geschreven is voor de periode 2011-2015, als enige het kabinetsplan om tot een Randstadfusie te komen: ‘Wij staan positief tegenover een discussie over de provinciegrenzen, zoals in het regeerakkoord is aangekondigd.’

De Noord-Hollandse coalitie van VVD, PvdA, CDA en D66 heeft een tweeledige boodschap. Enerzijds staat Noord-Holland open voor de noodzakelijke vermindering van bestuurlijke drukte en bureaucratie, wat volgens het kabinet het doel is van de Randstadfusie. Anderzijds overwegen zij ‘een intensieve samenwerking van de drie provincies in de noordelijke Randstad’ en wachten daartoe het gezamenlijk met Utrecht en Flevoland gestartte onderzoek hiernaar af. ‘De uitkomsten van dat onderzoek zullen richtinggevend zijn voor ons handelen en de toekomst van onze provincie’, zo staat in het Noord-Hollandse coalitieakkoord.

Ook de Utrechtse coalitie van VVD, D66, CDA en GroenLinks heeft een voorkeur voor verdere samenwerking in het noordelijk deel van de Randstad in plaats van een grote Randstadfusie. ‘Wij continueren de intensieve samenwerking binnen de Randstad en in het bijzonder in Noordvleugelverband.’ Een Randstedelijke fusie is voor Utrecht pas bespreekbaar als wordt aangetoond dat het een bijdrage levert aan minder bestuurlijke drukte en een grotere slagvaardigheid.

Metropool

Wat opvalt aan de drie coalitieakkoorden van Noord- Holland, Zuid-Holland en Utrecht is de focus op de eigen provincie. Utrecht klopt zich op de borst dat de regio Utrecht door Europa is uitgeroepen tot de regio met het meeste concurrentievermogen. ‘Wij zijn de draaischijf van Nederland en maken deel uit van de noordelijke Randstad’, aldus de coalitiepartijen, die zich voor de economische ontwikkeling van Utrecht willen concentreren op samenwerking in twee richtingen, enerzijds naar de noordvleugel van de Randstad en anderzijds naar het oosten; richting Ede-Wageningen, de zogeheten Regio Food Valley. Over samenwerking met de zuidelijke Randstad wordt in het Utrechtse coalitieakkoord niet gerept.

Noord-Holland rekent het tot zijn taak om de positie van mainport Schiphol, greenport Aalsmeer, seaport Amsterdam en de metropoolregio Amsterdam te versterken. De provincie Noord-Holland neemt daarom ook deel aan de Economic Development Board van de regio Amsterdam, die is opgericht in navolging van een gelijksoortige board in Rotterdam. Op dezelfde wijze focust Zuid-Holland juist op het versterken van mainport Rotterdam en Den Haag als internationale stad van vrede en recht.  

Alleen de Noord-Hollandse coalitie vindt het de moeite waard om iets te zeggen over het verbeteren van de concurrentiepositie van de gehele Randstad als vooraanstaande Europese regio. ‘De belangenbehartiging door de gezamenlijke Randstadprovincies in Brussel moet intensiever’, vindt de Noord- Hollandse coalitie.

Concurrent

Een van de andere paradepaardjes van het kabinet-Rutte is de invoering van een infrastructuurautoriteit in de Randstad. Alleen de Zuid-Hollandse coalitie omarmt dat plan. ‘Wij kiezen voor een infrastructuurautoriteit in de Randstad’, aldus de Zuid-Hollandse coalitie. In de coalitieakkoorden van Noord-Holland en Utrecht wordt met geen woord gerept over de invoering van zo’n autoriteit. Utrecht kiest ook hier voor samenwerking in de noordelijke Randstad, zonder Zuid-Holland. ‘Onze inzet is met het Rijk en de betrokken decentrale overheden voor de noordelijke Randstad te komen tot een thematische structuurvisie bereikbaarheid.’ Noord- Holland wil vasthouden aan de bestaande structuren. De mobiliteit in de Randstad moet verbeterd worden door het bestaande Randstadnet en het OV Bureau voor de Randstad.

Dat Zuid-Holland als enige kiest voor de infrastructuurautoriteit lijkt een poging om de positie van de provincie overeind te houden. Die staat onder druk door de recent gemaakte afspraak tot verdergaande samenwerking op het terrein van (openbaar) vervoer van Haaglanden en Rotterdam in hun gezamenlijke stadsregio’s in het zuiden van de Randstad. Dat de provincie Zuid-Holland het kabinetsplan omarmt om de stadsregio’s, de zogeheten wgr-plusgebieden, op te heffen, past in de poging van de provincie om zich tegenover deze twee sterke stedelijke gebieden te profileren.

In Utrecht wordt de stadsregio veel minder als concurrent gezien. ‘Als het Rijk de wgr-plusregio’s beëindigt, bekijken wij samen met de stadsregio hoe deze in onze provincie op een goede wijze kan worden afgebouwd’, aldus de Utrechtse coalitie.

Minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner komt in de tweede helft van mei met zijn uitgewerkte visie op de bestuurlijke inrichting van Nederland en het verminderen van bestuurlijke drukte. Donner zal in dat stuk aangeven hoe en op welke termijn de Randstadprovincie en de infrastructuurautoriteit vorm moet krijgen.