Alle partijen Laarbeek in college

Laarbeek krijgt een nieuw college dat uit vijf partijen gaat bestaan; evenzoveel als de raad fracties telt. Elke partij vaardigt een wethouder af. Er is dus geen oppositie meer. Het lijkt erop dat de Brabantse gemeente geschiedenis schrijft.

Uniek

‘Dit is inderdaad wel redelijk uniek’, stelt Marcel Boogers, hoogleraar innovatie en regionaal bestuur aan de Universiteit Twente. ‘Een bijzondere situatie’, stelt ook bestuurskundige Julien van Ostaaijen (Universiteit van Tilburg). Hij durft er echter niet zijn hand voor in het vuur te steken dat Laarbeek de enige gemeente in Nederland is waar alle fracties in het college zijn vertegenwoordigd. Mogelijk dat in gemeenten met weinig fracties ook raadsbrede colleges zijn, stelt hij. In kleine gemeenten zoals Schiermonnikoog en Vlieland zijn in ieder geval niet alle fracties in het college vertegenwoordigd, maar twee van de drie partijen.

Buitenspel

‘Het gevaar van deze constructie is dat spanningen tussen raadsfracties de verhoudingen in het college onder druk zetten’, stelt Boogers. ‘Tegelijkertijd is het knap dat zo’n raadsbrede coalitie hier is gelukt, zeker als je bedenkt hoe crisisachtig het er de vorige periode aan toeging.’ Na de raadsverkiezingen van maart 2014 kwam Partij Nieuw Laarbeek (PNL) met negen van de negentien zetels als grote winnaar uit de bus. De andere partijen – Algemeen Belang Laarbeek, De Werkgroep, CDA en PvdA – zetten PNL echter buitenspel en vormden een (nipt) meerderheidscollege. ‘Dat heeft in het dorp nogal wat teweeg gebracht’, weet Anton Pieter Verheggen, woordvoerder van de gemeente Laarbeek. ‘Er is toen door inwoners gedemonstreerd om steun aan de PNL te geven en tegen de nieuwe coalitie te ageren. Men vond dat er geen recht was gedaan aan de verkiezingsuitslag.’

Kentering

Ook in de politiek liet de coalitievorming van vier jaar geleden zijn sporen na, weet Ria van der Zanden, beoogd wethouder voor PNL. ‘Net zoals de vorige coalitie-onderhandelingen was de verhouding oppositie-coalitie de afgelopen vier jaar niet leuk.’ Hetzelfde had dit keer ook weer kunnen gebeuren. De coalitie heeft zijn (nipte) meerderheid behouden en PNL behaalde opnieuw negen zetels. ‘In het begin van de gesprekken met de informateur zat dit college niet in de pen, daar ben ik eerlijk in’, aldus Van der Zanden. ‘Gedurende de gesprekken is er een kentering gekomen.’ De partijen wilden saamhorigheid uitstralen, recht doen aan de verkiezingsuitslag en een streep onder het verleden zetten. ‘Met zijn allen zijn we tot de slotsom gekomen dat we met zijn vijven een nieuw college willen gaan vormen.’

Er is nu een coalitieakkoord op hoofdlijnen; de raad maakt later een raadsplan, Van der Zanden, beoogd wethouder voor PNL. ‘Dualisme in optima forma: de raad bepaalt en het college voert uit.’

Het nieuwe college wordt naar verwachting op 17 mei geïnstalleerd.