Afnemende belangstelling raadswerk zorgwekkend

De democratische rechtsstaat wordt niet alleen bedreigd door de vermenging van de onder- en bovenwereld. Ook de afnemende belangstelling voor het raadswerk speelt daarbij een rol: een ‘minder duidelijke, sluipende, maar daarmee niet minder gevaarlijke manier’.

Geen geschikte kandidaten

Dat stelde de Zuid-Hollandse commissaris van de koning (cdk) Jaap Smit woensdag in zijn nieuwjaarsrede. ‘De belangstelling voor raadswerk lijkt af te nemen en in sommige gemeenten zijn partijen niet in staat deel te nemen aan verkiezingen bij gebrek aan geschikte kandidaten.’

Respect en eerbied

Dat kan deels liggen aan een te lage vergoeding, maar Smit denkt niet dat dat de hoofdoorzaak is. ‘De meeste mensen doen het niet voor het geld, maar eerder voor de voldoening en vanuit het besef dat democratie een hoog goed is dat niet vanzelfsprekend is, maar onderhoud en inzet vraagt. Zij vragen eerder wat meer respect en eerbied, dan euro’s voor hun inspanningen. En met dat respect en eerbied voor het ambt is wat aan de hand.’

Polarisatie

In de ogen van Smit wordt onder meer te vaak op de man of vrouw gespeeld, in plaats van op de bal. Verschillen worden uitvergroot en polarisatie wordt in de hand gewerkt. In zijn rede pleit Smit, mede in aanloop naar de raadsverkiezingen van maart, voor minder polarisatie. Zowel politiek als pers hebben in zijn ogen verantwoordelijkheid bij het bewaren en bewaken van de democratische rechtsstaat.

Integer

‘Een democratische rechtstaat als de onze is gebaseerd op een aantal belangrijke pijlers, zoals integer en betrouwbaar bestuur. Daar moeten mensen zitten die staan voor de goede zaak en zelf geen loopje met de waarheid nemen. Geen heiligen, maar stevige en betrouwbare mensen. Een andere belangrijke pijler is de pers die de vrijheid moet hebben om bestuur en politiek kritisch te volgen. Maar als dat doorslaat in snelle journalistiek die er à priori vanuit gaat dat de bestuurder of politicus niet deugt, dan maakt ze stemming in plaats van informatie te leveren waarop ik als burger zelf mijn oordeel kan vormen.’