Achterkamertjespolitiek funest bij herindelingen

Bij gemeentelijke herindelingen moeten raadsleden en bestuurders zich onthouden van achterkamertjespolitiek. Om wantrouwen te voorkomen, moet het herindelingsproces zo open en eerlijk mogelijk gebeuren.

Dat concluderen studenten van de Thorbecke Academie in hun onderzoek ‘De gemeenteraad en een succesvolle herindeling. Hoe brengt een gemeenteraad een gemeentelijke herindeling tot succes?’ Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.

Bemiddeling

Raadsleden hebben een belangrijke rol te spelen in herindelingsprocessen, stellen de studenten op basis van onderzoek naar acht herindelingsprocessen uit de periode 2001-2020 en gesprekken met raadsleden uit Loppersum en Delfzijl, die op januari 2021 fuseren tot de nieuwe gemeente Eemsdelta. Raadsleden kunnen ervoor zorgen dat er, via een bemiddelende rol, draagvlak komt voor een herindeling. De zorgen van burgers moeten worden gehoord en aangepakt.

Opslokken

Goede informatievoorziening draagt bij aan maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak voor een fusie. Raadsleden geven aan dat ook zij niet altijd de juiste informatie krijgen. Kleine gemeenten zijn vaak bang te worden opgeslokt door een grote broer. Het is belangrijk om ook die ‘kleintjes’ goed bij het herindelingsproces te betrekken.

Opstartproblemen

Als de herindeling een feit is, blijken raadsleden moeite te hebben met integreren. Om dit te voorkomen is het goed om gedurende het herindelingsproces raadsleden van de te fuseren gemeenten alvast te laten samenwerken. Men kan dan wennen aan elkaar en aan elkaars bestuursstijl. Dit voorkomt opstartproblemen van de nieuwe raad.

In het onderzoek is gekeken naar de fusies die leiden tot de gemeenten Bronckhorst, Groningen, Katwijk, Steenwijkerland, Súdwest-Fryslân, Vijfheerenlanden, Waadhoeke en Westerkwartier en naar het nog lopende fusieproces in Loppersum en Delfzijl.