Verruiming artikel 13b Opiumwet en wijziging Wet Bibob.

Op dit moment zijn diverse wetsvoorstellen in ontwikkeling, waarmee het instrumentarium van de overheid voor de aanpak van ondermijning wordt uitgebreid en versterkt. Dit gebeurt onder de vlag van de 'Ondermijningswet' – een verzamelterm voor meerdere wetsvoorstellen (lopend en nieuw) – die de regering in het regeerakkoord heeft aangekondigd. Graag praat ik u in deze blog kort bij over de stand van zaken van de twee meest concrete voorstellen.

De conclusie van Staatsraad Advocaat-Generaal Widdershoven van 24 januari 2018, ECLI:NL:RVS:2018:249, wees al in die richting, maar gisteren (op 2 mei 2018) heeft de grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, in lijn met deze conclusie geoordeeld dat een bestuurlijke waarschuwing als een besluit kan worden aangemerkt, dat kan worden aangevochten bij de bestuursrechter. Dat wil zeggen, voor zover die bestuurlijke waarschuwing berust op een wettelijk sanctieregime.

Bij de aanwezigheid van een hoeveelheid harddrugs in een pand die groter is dan 0,5 gram is in beginsel, dat wil zeggen behoudens tegenbewijs, aannemelijk dat die drugs bestemd zijn voor verkoop, aflevering of verstrekking. Dat is het antwoord van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) in de uitspraak van 14 maart 2018, ECLI:NL:RVS:2018:738, op het hoger beroep dat de burgemeester van Tilburg instelde tegen de uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant van 23 januari 2017, ECLI:NL:RBZWB:2017:418.

Op 6 maart 2018 verscheen een internetconsultatie van het voorstel tot de “Wet bestuurlijk verbod rechtspersonen”. In deze nieuwe wet wordt de Minister voor Rechtsbescherming de bevoegdheid verschaft om een rechtspersoon bij besluit te verbieden en te ontbinden indien zijn werkzaamheid in strijd is met de openbare orde.

Op 24 januari 2018 schreef staatsraad advocaat-generaal Widdershoven, op verzoek van de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling), een conclusie over de juridische status van de waarschuwing. De conclusie bevat het antwoord van Widdershoven op de vraag of een waarschuwing een appellabel besluit kan zijn in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Mijn collega Yasemin Demirci schreef hierover eerder al een blog. In deze blog ga ik in op de vraag hoe de bevindingen van Widdershoven zich verhouden tot de waarschuwing die volgens de Afdeling tot uitgangspunt moet worden genomen, bij toepassing van artikel 13b Opiumwet bij een eerste constatering van verboden drugs in een woning.

Normaal gesproken blog ik niet over uitspraken waarbij ikzelf betrokken ben geweest, maar voor de uitspraak van de Raad van State van vandaag maak ik graag een uitzondering vanwege het belang voor de rechtspraktijk (ECLI:NL:RVS:2017:3481). De Raad van State heeft vandaag namelijk een principiële uitspraak gedaan over de bevoegdheid van de burgemeester om met toepassing van artikel 13b Opiumwet panden waarin verboden drugs zijn aangetroffen te sluiten.

Op 19 oktober jl. heeft de Voorzieningenrechter van de Rechtbank Oost-Brabant, onder zaaknummer ECLI:NL:RBOBR:2017:5500, een interessante uitspraak gedaan over de Wet openbare manifestaties (Wom). Volgens de voorzieningenrechter mag de ingang van de PI Vught op 29 oktober a.s. niet worden geblokkeerd door demonstranten, tijdens een "lawaaimanifestatie" die wordt georganiseerd door de Bond van Wetsovertreders. Artikel 9 van de Grondwet kent aan eenieder het recht toe tot vergadering en betoging, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. Op grond van artikel 5 juncto artikel 2 van de Wom kan dit recht alleen door de burgemeester worden beperkt ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

De grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft vandaag (2 augustus 2017) uitspraak gedaan over de zogenoemde 'knip' in de regeling over schadevergoeding in art. 8:89 lid 2 van de Awb.

Op 1 juli 2017 treedt de Wet aanpak woonoverlast, oftewel artikel 151d Gemeentewet in werking; een wet waar in veel gemeenten al enige tijd naar wordt uitgekeken. De wet voegt aan het maatregelenpakket van burgemeesters in verband met de handhaving van de openbare orde een nieuw instrument toe. Hiermee kan de burgemeester bij ernstige en herhaaldelijke hinder door gedragingen in of vanuit een woning of in de onmiddellijke nabijheid daarvan aan de bewoners een last onder bestuursdwang opleggen.

Het is zover. Het Stoepkrijtverbod in Den Haag gaat van tafel. Lees het artikel dat verscheen op Telegraaf.nl: “Streep door Haags stoepkrijtverbod”.

Met veel plezier luister ik iedere ochtend op mijn autoradio naar het programma "Ekdom in de ochtend" op NPO 2. De presentator van dit programma, Gerard Ekdom, richtte in 2016 de "Bond tegen vertrutting" op. De bond stelt regels en opvattingen aan de kaak die in zijn ogen merkwaardig zijn. Deze week werd door de bond aandacht gevraagd voor het "Haagse stoepkrijtverbod". Op grond daarvan is het in Den Haag (net als overigens in veel andere gemeenten) verboden om te stoepkrijten op de weg. "Raar!", aldus de bond, die het verbod in de context van stoepkrijtende kinderen plaatst. Ekdom riep hierop woensdag 5 april 2017 uit tot "Stoepkrijtdag". Maar is deze bepaling zo raar? 

Een poging tot verkoop, aflevering of verstrekking van drugs vanuit een pand is onvoldoende voor het ontstaan van de bevoegdheid als bedoeld in artikel 13b Opiumwet. Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op 12 april 2017 uitgemaakt (ECLI:NL:RVS:2017:993). Nog niet eerder maakte de Afdeling dit zo expliciet duidelijk.

Op 29 maart 2017 deed de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een interessante uitspraak (ECLI:NL:RVS:2017:864). Volgens de Afdeling kan een bestuursorgaan onder omstandigheden gehouden zijn om een algemeen verbindend voorschrift – zoals een gemeentelijke verordening – buiten toepassing te laten, omdat toepassing in een bijzonder geval kennelijk onredelijk is. Eerder oordeelde de Afdeling dat al in een uitspraak van 21 oktober 2009 (ECLI:NL:RVS:2009:BK0774).

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State ('Afdeling') deed op 11 januari een interessante uitspraak over de aanpak van drugspanden (ECLI:NL:RVS:2017:25). In de gemeente Tilburg heeft het college van burgemeester en wethouders een bestuurlijke boete opgelegd voor de aanwezigheid van een hennepkwekerij in een woning. Deze boete is gebaseerd op de Huisvestingswet. Dit is opvallend omdat de meeste gemeenten in dit soort gevallen artikel 13b Opiumwet toepassen. De Afdeling laat de opgelegde boete in stand. 

In artikel 13b Opiumwet (‘Wet Damocles’) wordt onderscheid gemaakt tussen woningen en lokalen. Dit onderscheid is relevant bij de toepassing van de sluitingsbevoegdheid door de burgemeester op grond van deze bepaling. Voor woningen geldt namelijk een strenger regime dan voor lokalen. Maar wanneer is er sprake van een woning of van een lokaal? In de praktijk worstelen overheden regelmatig met deze vraag. Is bijvoorbeeld een recreatiewoning een lokaal en wat is de status van een leegstaande woning? In deze blog ga ik hierop in.

Op 28 mei 2015 (ECLI:NL:GHSHE:2015:1854) en op 23 oktober 2015, (ECLI:NL:GHSHE:2015:4323) oordeelde het Gerechtshof 's-Hertogenbosch dat gemeenten geen leges kunnen heffen voor het (doen) verrichten van Bibob-onderzoek. Over het eerstgenoemde arrest verscheen al een nieuwsbrief. Op 28 oktober 2016, ECLI:NL:HR:2016:2426 heeft de Hoge Raad het oordeel van het Gerechtshof bevestigd. Hiermee staat definitief vast dat gemeenten geen leges kunnen heffen voor Bibob-onderzoeken.

In mijn blog van maandag 31 oktober 2016 behandelde ik de koerswijziging van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: 'de Afdeling') over de toetsing van beleid, in haar uitspraak van 26 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2840. In deze blog volgt een nadere analyse van deze uitspraak, zoals beloofd.

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft afgelopen woensdag (26 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2840) een belangwekkende uitspraak gedaan. In de uitspraak breekt de Afdeling met haar eerdere rechtspraak dat omstandigheden die geacht moeten worden te zijn verdisconteerd in beleid, niet als 'bijzondere omstandigheden' kunnen worden aangemerkt bij toepassing van de zgn. inherente afwijkingsbevoegdheid, als bedoeld in artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

Als er in een pand drugs worden aangetroffen, heeft de burgemeester – onder voorwaarden – de bevoegdheid om over te gaan tot de sluiting van dat pand op grond van artikel 13b Opiumwet ('Wet Damocles'). Dat belangen van derden, die niets met de drugs van doen hebben, gevolgen kunnen hebben voor de bekendmaking van de feitelijke sluiting, leert een recente uitspraak van de rechtbank Limburg.

Op 8 september 2016 verscheen een internetconsultatie van het voorstel tot wijziging van artikel 13b van de Opiumwet ('Wet Damocles'):

Met dit artikel maken wij u attent op de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: “de Afdeling”) van 17 februari 2016 (ECLI:NL:RVS:2016:409). In deze uitspraak komt de vraag aan de orde of de reactie op een ingebrekestelling een besluit is als bedoeld in art. 1:3, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: “Awb”).

Op 28 januari 2015 heeft een grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: “de Afdeling”) een uitspraak gedaan waarin zij aangeeft binnen welke termijn een verzoek tot herziening als bedoeld in artikel 8:88 (thans artikel 8:119) van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: “de Awb”) moet worden ingediend (ECLI:NL:RVS:2015:310).