Meer klokkenluiders bij Rijk, minder bij gemeenten

In de top 5 van sectoren waar de meeste meldingen door klokkenluiders worden gedaan, staat de Rijksoverheid op nummer 3. Bovenaan staat de zorgsector en tweede is de zakelijke dienstverlening. Na de Rijksoverheid volgen nog het onderwijs en de bouw en Industrie. In 2014 stonden de gemeenten nog op de derde plaats.

Stijging

Dit blijkt uit het jaarverslag van het Adviespunt Klokkenluiders. Over het algemeen slaan mensen vaker alarm over misstanden in hun organisatie. Het aantal klokkenluiderszaken is het afgelopen jaar met 32 procent gestegen ten opzichte van 2014. Vorig jaar hebben 461 personen voor het eerst contact gehad met het Adviespunt Klokkenluiders. Daaruit kwamen 361 echte verzoeken om advies voort. Die leidden tot 74 nieuwe klokkenluiderszaken. In 2014 waren er 56 nieuwe klokkenluiderszaken.
 

Machtsmisbruik
Wat betreft het soort delicten dat wordt gemeld laat het jaarverslag ook een verschuiving zien. Belangenverstrengeling komt niet meer in de top 5 voor. Nieuw is de categorie ‘machtsmisbruik’. Bovenaan staat ‘fraude, verduistering of diefstal’.

Vrees voor de strijd
De meeste klokkenluiders krijgen er nog wel last mee: negatieve bejegening door collega's, pesterij, bedreiging, isolering, schorsing, geen promotie, overplaatsing en ontslag kunnen het gevolg zijn. Bijna een kwart van de mensen die de klok zouden willen luiden en zich bij het Adviespunt melden, durft de melding uiteindelijk niet door te zetten uit vrees voor de strijd.
 

Moet tonen
Volgens voorzitter Martin van Pernis van het Adviespunt heeft wel 80 procent van de klokkenluiders het gevoel dat ze nadeel ondervinden. ‘Laat het in werkelijkheid 60 procent zijn die er echt nadeel van heeft, dan is dat nog veel te veel.' Hij vindt het niettemin belangrijk dat mensen de moed tonen om iets aan de kaak te stellen. Er zijn ook heel goede resultaten en die zouden best eens meer aandacht mogen krijgen.
 

Wind mee
Het jaar verslag is maandag gepresenteerd aan minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken. De minister denkt dat dat klokkenluiders de wind wel meer mee hebben, omdat er meer vraagtekens bij het gezag worden geplaatst als dat niet doet wat het zou moeten doen. De Eerste Kamer ging recent akkoord met een Huis voor de Klokkenluiders, dat melders moet bijstaan. Het Adviespunt moet daarin opgaan. Waar en wanneer het huis er komt, staat nog niet vast. (ANP/Eric de Kluis)