Gemeenten onzichtbaar in coronacrisis

Bijna een op de drie Nederlanders is niet tevreden over de manier waarop gemeenten hem informeert over coronamaatregelen. Veel Nederlanders kijken naar het rijk en weten niet goed wat gemeenten in deze coronacrisis doen. De tevredenheid over de (rijks)overheidscommunicatie is groot. Negen op de tien Nederlanders is content met de ‘corona-informatie’ vanuit het rijk.

Handhaving

Dat blijkt uit het onderzoek ‘Lokaal bestuur in tijden van corona’, dat door I&O Research is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken, onder ruim 2.000 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Bijna de helft van de Nederlanders (44 procent) heeft geen idee welke maatregelen gemeenten – de Veiligheidsregio’s – in deze coronacrisis hebben genomen en kan daarover geen oordeel vellen. Eenzelfde percentage is tevreden met de door de Veiligheidsregio’s genomen maatregelen. Een op de vijf Nederlanders is ontevreden over de handhaving in de eigen gemeente, iets meer dan de helft (52 procent) is tevreden met de handhaving. Een derde kan zich daar geen oordeel over vormen.

Minder invloed

Nederlanders hebben er niet veel moeite mee dat volksvertegenwoordigers nu minder invloed hebben. Zo vinden drie op de vier Nederlanders het acceptabel dat de gekozen volksvertegenwoordigers tijdelijk minder invloed op het coronabeleid hebben. Dit geldt voor zowel regelingen die het kabinet heeft doorgevoerd zonder toestemming vooraf door het parlement, als voor de noodverordeningen die door de Veiligheidsregio worden vastgesteld, zonder dat gemeenteraden daar invloed op hebben. Achttien procent van de Nederlanders vindt dat de volksvertegenwoordigers, ook in tijden van crisis, niet buitenspel mogen worden gezet. Van de Nederlanders die er geen problemen mee hebben, stelt een derde dat ze deze ‘ondemocratische’ periode slechts tijdelijk accepteren; twee tot vier maanden. Meer dan de helft geeft aan er mee akkoord te gaan zolang als de regering dat nodig acht.

Waardering iets gestegen

De coronacrisis heeft geen invloed op de tevredenheid met de lokale democratie of het gemeentebestuur, zo blijkt verder uit het onderzoek. De democratie in gemeenten wordt met een gemiddeld cijfer van 6,5 gewaardeerd; dat lag in 2018 op een 6,4. De waardering voor het gemeentebestuur ligt met een 6,4 op gelijk niveau met 2018.

Fraude

Veel Nederlanders (66 procent) wisten niet dat er een Tijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming van kracht is, zodat gemeenteraden en Provinciale Staten sinds begin april vanuit huis (digitaal) kunnen vergaderen en digitaal besluiten kunnen nemen. Die Tijdelijke wet kan de goedkeuring wegdragen van 84 procent van de Nederlanders, zes procent vindt het onacceptabel en tien procent heeft er geen mening over. ‘Die mensen krijgen een riant salaris dan moet je aanwezig zijn’, stelde een respondent die de Tijdelijke wet niet acceptabel vindt. Een andere vindt dat beeldbellen niet veilig genoeg is en weer een ander gaf aan dat er mee gefraudeerd kan worden.

Het onderzoek is tussen donderdag 7 en dinsdagochtend 12 mei gehouden.