No show, so what?

Jarenlang werkte ik als journalist bij een regionaal dagblad. Een prachtvak. Achter het plaatselijke nieuws aan, een moordzaak op de voet volgen, een verslag maken van een hengstenshow in je weekenddienst. De gemeenteraadsvergadering bijwonen en, niet te vergeten, de commissievergaderingen die daaraan vooraf gingen.

Van het bestaan van die laatste had ik als beginnend journalist overigens geen weet. En meer ervaren collega’s begonnen er ook niet over. Na een paar maanden kwam ik erachter dat het gepalaver in de raadsvergaderingen meer voor de bühne was. Daar zat (althans toen) de schrijvende pers en met een beetje geluk zag je als raadslid de volgende dag je snedige quote terug in een krantenkop.

Het echte beleid – en dus voor journalisten het nieuws – werd echter gekookt in die voorbereidende commissievergaderingen. Ja, het was avondwerk. Maar dankbaar werk. En dat is het op lokaal niveau nog steeds: hoe klein ook, weinig fracties laten verstek gaan.

‘Een remedie? Kiezers bij loting de lege plaatsen laten innemen’

Hoe anders is het vandaag de dag op nationaal niveau, in de Tweede Kamer. Een dikke maand geleden volgde ik de vaste commissievergadering van Binnenlandse Zaken en telde vier fracties. Vier! Twee weken geleden stond er weer een op de agenda. Dit keer ging het over de financiën van de decentrale overheden, over met name de herverdeling van het gemeentefonds.

Voor de minder ingewijden: over hoe 30 miljard euro rijksgeld anders over de gemeenten moet worden verdeeld. Raadsleden, wethouders, burgemeesters lobbyen zich al maanden een ons om de Kamerleden erop te wijzen dat de voorgestelde wijziging niet deugt en tot sluiting van voorzieningen gaat leiden. Zeven fracties vonden het de moeite waard om te komen en hun standpunt te geven: FvD, CDA, VVD, PvdA, CU, D66 en SGP.

De overige 13 (!) fracties schitterden door afwezigheid. Was dit een incident? Geenszins. Twaalf van de twintig fracties misten zeker de helft van de bijeenkomsten van de vaste commissies waarvan ze lid zijn, zo bleek uit deze week gepubliceerd onderzoek van NRC. De desinteresse was de krant ook al opgevallen. Een remedie? Kiezers bij loting de lege plaats van hun partij laten innemen. Volksvertegenwoordiging avant la lettre.