Burgerparticipatie in tijden van social distancing
Door de coronacrisis liggen geplande offline participatietrajecten stil.
Hoe faciliteer je diepgaande participatie online?
Met de Omgevingswet in het vooruitzicht, waaronder participatie een belangrijke pijler is, is stilstaan alleen geen optie. In elke Nederlandse gemeente liggen grote vraagstukken op tafel waarbij betekenisvolle inspraak van inwoners een vereiste is. Maar hoe faciliteer je diepgaande participatie online?
Het is vandaag duidelijker dan ooit dat enige vorm van online participatie geen overbodige luxe is. Al voor de crisis gebruikten overheden digitale participatiemethoden, zoals peilingen en burgerbegrotingen, om inwoners tussen de verkiezingen door te betrekken bij (lokale) besluitvorming. Desondanks bleven participatietrajecten sterk afhankelijk van fysieke bijeenkomsten: bij onze webinar rond continuïteit in coronatijden gaf 70 procent van de deelnemers aan dat er 3 tot 10 offline participatiemomenten stonden gepland. “Combineer online en offline methoden” is in principe een mantra voor burgerparticipatie, maar digitale participatieplatformen zijn plotseling een centrale plek geworden voor het waarborgen van democratische continuïteit.
Kunnen online participatieplatformen de bewonersbijeenkomsten zomaar vervangen? Niet een-twee-drie, want veel digitale platformen richten zich vandaag vooral op participatieve processen. Participatie stimuleert inwoners om zelf actie te ondernemen door te stemmen, een idee te delen of een enquête invullen, bijvoorbeeld. De meerwaarde van bewonersbijeenkomsten is dat het ruimte maakt voor deliberative processen waar inwoners via discussie een zo breed mogelijk gedragen consensus proberen te bereiken. Tot nu toe werden participatieplatformen vaak ontworpen om asynchrone en schriftelijke participatie te faciliteren, maar misten er opties voor aansluitende en persoonlijke interactie die betrokkenheid kunnen garanderen.
Hoe kun je participatieprojecten voortzetten nu het combineren van on- en offline geen optie is? Tijdens de webinar van Lokale Democratie in Actie begin mei deelden verschillende Nederlandse gemeenten eerste ervaringen met online videoworkshops. Dat is voor veel steden en gemeenten even wennen, maar inwoners tonen begrip dat overheden nieuwe tools uitproberen. Ook vanuit CitizenLab hebben wij samen met gemeente Almere online workshops gefaciliteerd op hun burgerparticipatieplatform. Inwoners kregen de kans via videoverbinding met elkaar en de gemeente te discussiëren over de woonvisie. Via een mix van de plenaire informatiesessies en kleinere break-outsessies konden inwoners input delen rondom verschillende stellingen, hierover discussiëren en ter conclusie een advies meegaven aan de raad. Achteraf beoordeelden de inwoners deze interactieve sessie met een 7.7/10.
De meerwaarde van online workshops is volgens Johan Bouwmeester, projectleider stadsgesprekken van de gemeente Almere, “dat het de geplande bewonersbijeenkomst op een goede manier vervangt en tegelijk andere inwoners bereikt. Ook wanneer de intelligente lockdown is opgeheven, zullen wij fysieke en virtuele vormen van ontmoeting en verbinding blijven combineren. Eerdere ervaringen, bijvoorbeeld met livestream opnames van publieke bijeenkomsten via sociale media, toonden dat in plaats van 50 inwoners in een zaaltje, ruim 2000 inwoners de bijeenkomsten online volgden. Hier is dus een wereld te winnen”, aldus Johan.
Dit is het moment om te investeren in digitale discussies, want ook na de coronacrisis zal het een onderdeel zal blijven van onze democratie. De afgelopen maanden waren een ‘masterclass digitale interactie’, dat heeft voor velen de drempel verlaagd om met digitale tools te werken. Verder biedt digitale deliberatie – net als digitale participatie – kansen om een breder publiek aan te spreken dan de usual suspects van bewonersbijeenkomsten. Niet alleen participatie gaat een grotere rol spelen in wetgeving, ook deliberatie met diverse bewonersgroepen wordt vaker noodzakelijk om een breed gedragen Omgevingsvisie of energietransitie te realiseren. Om al deze trajecten eenvoudig te faciliteren en overzichtelijk te houden voor zowel inwoner als gemeente, zien wij bij CitizenLab een centraal platform voor digitale participatie én deliberatie als de oplossing. Naast de reeds beschikbare participatiemethoden, investeren wij daarom nu in het verder ontwikkelen van onze online workshops functionaliteit. Welke stappen onderneemt jouw gemeente om niet stil te staan?
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.