Nederland versus Vlaanderen: een afvalrace

Nederland kent een goed duaal systeem van nascheiding en bronscheiding. Vlaanderen is erg sterk in bronscheiding. Beide systemen hebben voor- en nadelen. Dit leidt tot de vraag: wat kunnen beide van elkaar leren?

Sinds 2014 is Nederland veel meer aan nascheiding gaan doen: 25-30% van de gerecyclede kunststofverpakkingen komt uit nascheiding van huishoudelijk restafval. In Nederland wordt ook sinds 2016 gebruik gemaakt van de PMD-zak (hiervoor werd plastic al gescheiden ingezameld). Desalniettemin blijven de gerecyclede hoeveelheden achter bij de zuiderburen.

Doordat Nederland al jaren bezig in met het optimaliseren van de afvalverbrandingssector behoort Nederland tot de top van Europa als het gaat om energierecuperatie uit afval. Nederland beschikt dan ook over een grote restcapaciteit waardoor het afval kan verbranden uit landen waar een structureel tekort is aan verbrandingsinstallaties, zoals Engeland, Ierland en Italië.

In Vlaanderen wordt al decennia gescheiden ingezameld via de ‘blauwe zak’ voor PMD.  Zéér succesvol ook. Financiële prikkels spoort inwoners aan waardevolle stromen apart in te zamelen. Actieve controle op vervuiling zorgt voor een zuivere stroom herbruikbare materialen. Vlaanderen behaalt hiermee een van de beste recyclecijfers wereldwijd.

In steden als Antwerpen en Gent levert het systeem van bronscheiding echter ook moeilijkheden op. Het vraagt om extra inzameling aan huis met grote vrachtwagens in smalle straatjes. Door hoogbouw hopen de blauwe zakken zich op. Het plaatsen van containers kan een uitkomst bieden, maar ook hier is weer extra ruimte voor nodig.

Terwijl Vlaanderen voorop staat wat recycling betreft en Nederland goede resultaten behaalt met nascheiding, zijn er toch nog uitdagingen in de afvalwereld voor beide landen. Wellicht kan er inspiratie worden opgedaan uit elkaars best practices.

Discussie over statiegeld: hier vindt men elkaar

Momenteel speelt zowel in Nederland als in Vlaanderen de discussie over het invoeren van statiegeld. Waar in Nederland al een systeem bestaat voor statiegeld voor grote PET-flessen, bierflesjes en bierkratten, wordt in Vlaanderen geheel geen statiegeld gevraagd voor verpakkingen.

In Vlaanderen en Nederland wordt nu nagedacht over statiegeld voor zowel grote als kleine flesjes en blikjes. De hieraan verbonden kosten en het effect op de hoeveelheid gerecycled materiaal zijn onderwerp van discussie. Een Nederlands-Vlaamse alliantie van gemeenten en organisaties pleit voor de invoering van statiegeld. De verpakkingsindustrie en een groot deel van de supermarkten is tegen een dergelijk systeem.

De discussie gaat over de kosten voor het invoeren van statiegeld ten opzichte van de te verwachten baten. Statiegeld invoeren vergt ook investeringen in de logistiek erachter. Baten zijn te verwachten in de vorm van minder zwerfvuil en een hogere inzameling van de diverse soorten materiaal waarop het statiegeld van toepassing is. Er klinken ook geluiden op dat de invoering van statiegeld de huidige recycleprestaties kan tegenwerken. Doordat de PMD-zak minder snel vol raakt en minder vaak wordt opgehaald kan meer plastic, bestemd voor de PMD-zak, tussen het restafval verdwijnen.

KplusV en afvalscheiding

KplusV heeft jarenlange ervaring op het gebied van afval en recycling in beide landen, waardoor wij zowel de Nederlandse en Vlaamse markt erg goed kennen. Door over grenzen heen te kijken brengen we vraagstukken en oplossingen bij elkaar en helpen wij u leerpunten helder te krijgen. Heb je vragen over hoe jouw gemeente afvalverwerking het best vorm kan geven? Neem dan contact op met ons. Onze adviseurs Eric Copius Peereboom en Eelco Buunk gaan er graag met u over in gesprek.

Eelco Buunk, MSc

06-27 08 55 50 / e.buunk@kplusv.nl