Adviesraden: lokale omroepbijdrage weg bij gemeenten

De basissubsidie voor lokale publieke omroepen moet weggehaald bij gemeenten en verlegd worden naar de Mediabegroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Raad voor Cultuur (RvC) schrijven dat in een gezamenlijk advies aan Arie Slob, demissionair minister voor Media.  

Financieringswijze passé

‘De huidige financiering vanuit het Gemeentefonds is wat ons betreft passé’, zegt Marijke van Hees, oud-gedeputeerde en voorzitter van de RvC. Zij maak zich zorgen over de controlerende taak van lokale omroepen, die voor geld grotendeels afhankelijk zijn van gemeenten. ‘Met de ene hand het geld geven, maar dat met de andere terugtrekken als zo’n omroep lastig is.’ De naar eigen inzicht te besteden maar door gemeenten structureel ingeboekte financiering vanuit het Gemeentefonds verdwijnt, als het advies wordt overgenomen. De huidige richtlijn voor de basissubsidie van lokale omroepen bedraagt 1,34 euro per huishouden. Er zijn ook gemeenten zonder publieke lokale omroep hebben, die er niks aan uitgeven. De ROB en RvC willen het bedrag per inwoner naar 2 euro. Het totale budget komt daarmee op 31,5 miljoen euro, volgens hen een solide financiële basis.

Lokale mediafondsen

Zij dringen verder aan op de vorming van lokale en/of regionale mediafondsen. Daarnaast is een investering van 15 miljoen euro extra nodig voor het investeren in journalistiek talent. Een deel van dat geld is nu al op incidentele basis beschikbaar. De minister heeft aangekondigd een jaar langer subsidie uit te trekken voor samenwerking en kennisdeling.

Duidelijk beleidskader

Gemeenten en provincies moeten samenwerking tussen regionale en lokale omroepen en tussen lokale omroepen onderling stimuleren, aldus de ROB en de Raad voor Cultuur. Zij vinden dat provincies over de mate waarin dat gebeurt moeten adviseren en gemeenten wijzen op witte vlekken in het medialandschap, waar burgers onvoldoende bediend worden door lokale media. De raden dringen aan op een duidelijk beleidskader, waarin ministerie van OCW afspraken maakt met regionale en lokale omroepen, via hun koepelorganisaties RPO en NLPO. Het Commissariaat voor de Media ziet daarna toe op de uitvoering van deze afspraken. Niet vrijblijvend: het commissariaat moet wel z’n tanden kunnen laten zien. Het niet nakomen van afspraken moet gevolgen hebben voor het krijgen en/of behouden van de aanwijzing tot publieke omroep en daarmee voor de financiering.

Bleekjes
Waar in de steden het medialandschap minder verschraald is, is de informatievoorziening in landelijke gebieden ‘bleekjes’, aldus de opstellers van het advies, ‘laat staan dat lokale media erin slagen het lokale bestuur of andere lokaal invloedrijke spelers te controleren.’ Zij signaleren een duidelijke scheidslijn tussen de G4 en de G28 (+100.000 inwoners) en ‘de rest’. Meer samenwerking moet lokale media een betere positie opleveren. Gemeenten en provincies staan aan de lat om krachtenbundeling te bevorderen. ‘Met oog voor maatwerk kunnen deze samenwerkingen zorgen voor meer professionalisering’, aldus de adviseurs. Ook publiek-private samenwerkingen zijn in de ogen van de raden een goed middel, ‘waarbij de producties van lokale en regionale media op een gezamenlijk platform ontsloten worden om zo een groter publiek te bereiken.’

Landelijk dekkend

De raden adviseren verder een landelijk dekkend fonds voor lokale media in te stellen dat lokale en regionale journalistieke projecten financieel steunt. Daarvan kan de hele sector gebruikmaken, dus naast publieke omroepen ook regiodagbladen en zelfstandige nieuwswebsites.