Waar de lijsttrekkers de afgelopen weken vooral hun best hebben gedaan onderscheidend te zijn, komt het bij de formatie nu neer op bruggen slaan. Onderling vertrouwen is daarbij crucialer dan een grote mate van politiek-inhoudelijke overeenkomsten. Adviseur lokaal bestuur Petra Habets is ervan overtuigd dat een akkoord dat in de kroeg op bierviltjes tot stand is gekomen, langer standhoudt dan een akkoord dat in een vergaderkamertje is ontstaan.
Raadsleden worden met speciale inwerkprogramma’s klaargestoomd voor de komende vier jaar. Er is nadrukkelijk aandacht voor integriteit, de Omgevingswet en regionalisering, zo blijkt uit een rondgang langs griffiers.
Per week nemen drie wethouders al dan niet gedwongen afscheid van hun plek aan de collegetafel. Maar dat is kinderspel bij de vorming van nieuwe colleges na de gemeenteraadsverkiezingen: dan vindt de grote schoonmaak plaats onder wethouders.
De gemeente Hollands Kroon liep de afgelopen jaren voorop met innovatieve projecten. Tot afgelopen najaar een bestuurlijke crisis uitbrak en de gangmakers moesten vertrekken. Wat is er in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen nog over van de vernieuwingsdrift?
De campagnes zijn in volle gang in de 335 gemeenten waar op 21 maart verkiezingen worden gehouden. Welke thema’s zijn belangrijk en vooral, op welke thema’s verschillen de partijen van mening? Citisens analyseerde op verzoek van Binnenlands Bestuur de verkiezingsthema’s van 64 gemeenten
Ten opzichte van 20 jaar terug neemt het aantal tussentijds vertrekkende raadsleden toe. Toentertijd trad 12,5 procent van de raadsleden voortijdig terug, nu is dat gestegen naar zo’n 14,5 procent. SP en GroenLinks verliezen er onderweg verreweg de meeste.
De gemeenteambtenaar is loyaal tot op het bot en bereid de eigen politieke opvatting opzij te zetten voor de beleidsvisie van de wethouder. Niet ten koste van alles. Als het eigen geweten in het gedrang komt, gooit de meerderheid van de gemeenteambtenaren liefst het bijltje erbij neer.
Discussieforums waar na een jaar weer de stekker wordt uitgetrokken. Online idee-voorstellen zonder enige reactie. Een ‘meetingpoint’ waar een half jaar al niets meer wordt uitgewisseld: voorbeelden van teleurstellende gemeentelijke online tools zijn snel verzameld. Toch zien deskundigen in e-participatietools ‘de toekomst van de democratie.’
Lijstduwers die niet in de raad willen en partijen die dat prima vinden, lichten de kiezers op. De Haagse politiek zou zich sowieso drukker moeten maken om de verhalen dan om de vertellers en landelijke politici moeten weghouden bij raadscampagnes, zegt Joop van Holsteijn.
De campagnes moeten nog beginnen. Toch moeten gemeenteraden nu al nadenken over het formatieproces. Althans, als zij dat op basis van ‘consent’ willen doen, met een raadsbreed gedragen programma als resultaat. Utrechtse Heuvelrug heeft er goede ervaringen mee.
