Sporten bij vereniging minder populair

Het sportaanbod in Nederland groeit overal behalve bij de sportverenigingen. Bewegen in de openbare ruimte, een segment van de sportbranche dat bijna volledig wordt gefinancierd door lokale overheden, wordt steeds populairder.

Diverser aanbod
Dat blijkt uit het Brancherapport Sport van de Nederlandse Sportraad (NLsportraad) dat deze week werd gepresenteerd. Het doel van het rapport is om een beeld te schetsen van de huidige staat van financiering, omvang en organisatie van de sportbranche. Het blijkt, onder andere, dat de sector als geheel gegroeid is en dat ook het aanbod diverser is geworden. Maar die groei is niet toe te schrijven aan de sportverenigingen: het ledental daarvan was de afgelopen jaren ‘stabiel tot licht dalend’. Wel werd er meer gesport bij commerciële aanbieders (denk aan fitness, yoga of bootcamp) en in het ‘ongeorganiseerde’ segment (denk aan wandelen in de openbare ruimte). In totaal doet iets meer dan de helft van de Nederlanders minstens één keer per week aan sportieve activiteiten. Opvallend is dat de groep sportende 65+ers groeide terwijl het aandeel sportieve jongeren juist afnam.

Tijdsgebrek
Toegenomen welvaart en gebrek aan tijd worden als verklarende factoren genoemd voor de verschuiving van de afgelopen tien jaar. Volgens het rapport willen Nederlanders steeds meer flexibel en ongebonden sporten en stellen ze zich liever op als klant dan als lid. Het aantal vrijwilligers bij sportverenigingen is dan ook, net als het totale aantal leden, gedaald. De ‘georganiseerde sport’, het segment van de sportbranche dat georganiseerd wordt door sportverenigingen en -clubs, bedraagt 23 procent. De ‘ongeorganiseerde sport’, die plaatsvindt in de openbare ruimte zonder tussenkomst van een officiële sportaanbieder, is goed voor 47 procent van het geheel.

Financiering gemeenten
Het verenigingsleven, de stagnerende tak van de sportbranche, is voor een aanzienlijk deel afhankelijk van gemeentelijke steun: ongeveer veertig procent van de financiering komt van gemeenten (bijna 1 miljard euro in totaal), de rest grotendeels van de sporters zelf. Het grootste deel van de gemeentelijke sponsoring komt voort uit sportaccommodaties die gemeenten ter beschikking stellen tegen niet-kostendekkende huurprijzen. Het groeiende commerciële sportaanbod wordt voor tachtig procent gefinancierd door sporters zelf. De andere groeiende tak, de ongeorganiseerde sport, is voor bijna honderd procent afhankelijk van gemeentegeld in de vorm van de aanleg en onderhoud van openbare ruimte (1,1 miljard euro in totaal). Als de trend van minder verenigingsport en meer commerciële en ongeorganiseerde sport doorzet, kan dat dus op termijn implicaties voor de gemeentelijke financiën hebben.

Sociale infrastructuur
André de Jeu, directeur van de Vereniging Sport en Gemeenten, betreurt de daling van het aantal leden bij verenigingen. Mensen die lid zijn van een vereniging sporten namelijk over het algemeen vaker dan mensen die geen lid zijn (en bijvoorbeeld aan wandelen of fitness doen). Bovendien heeft een sportvereniging een ‘maatschappelijk karakter’, voegt hij toe. En die ‘sociale infrastructuur’ vindt hij hard nodig.