‘Politieke situatie Sittard-Geleen onaanvaardbaar’

Burgemeester Sjraar Cox van de gemeente Sittard-Geleen kondigde onlangs zijn vertrek aan per 15 maart 2020, maar de huidige politieke situatie in zijn gemeente noemt hij ‘niet aanvaardbaar’. De CDA-fractie neemt het advies van twee informateurs voor een nieuw te vormen coalitie niet over.

Advies
De politieke crisis ontstond in juli toen DNA-raadslid Angelique Fredrix haar partij verliet, maar haar zetel behield, waardoor de coalitie van DNA, PvdA, GroenLinks en VVD haar meerderheid in de raad
verloor. Afgelopen maandag presenteerden de twee informateur Ellen van den Hoven en Chris Rutten in de raadszaal in Geleen hun bevindingen aan het college en de raad na alle 12 (!) partijen in de raad te hebben gesproken. Het advies komt erop neer dat de twee grootste partijen in de raad GOB en CDA samen aan tafel moeten om te kijken of ze de basis van een nieuwe coalitie kunnen vormen.

Geen vertrouwen
Uit het verslag blijkt echter ook dat het CDA geen vertrouwen heeft in de huidige GOB-wethouder Pieter Meekels. GOB noemt een coalitie zonder Meekels ‘onbespreekbaar’. Meekels op zijn beurt is bereid zijn portefeuille te splitsen. Zijn partij vindt wel dat vertrouwen de basis voor samenwerking moet zijn. Het CDA wilde dat punt eerst in de fractie bespreken. Fractievoorzitter Andries Houtakkers vertelt de informateurs later eerst hun eindverslag af te wachten alvorens een definitief standpunt in te nemen.

5-wethoudersplan
Woensdag liet Houtakkers de informateurs per brief weten dat het vertrouwen in GOB ontbreekt. Het CDA wil daarvoor ook ‘geen brug slaan’. ‘De reden daarvoor behoeft geen verdere uitweiding.’ Daarna oppert Houtakkers namens de hele oppositie het alternatieve ‘5-wethoudersplan’: een zo breed mogelijke coalitie, waarbij de inhoud centraal staat met het bestaande raadsprogramma als basis. De informateurs zouden de haalbaarheid ervan kunnen onderzoeken met hulp van emeritus hoogleraar bestuurskunde Arno Korsten.

Ambtelijke organisatie
Een groot zorgpunt voor het CDA is een door de informateurs genoemde ‘relevant beïnvloedende factor’, namelijk dat de ambtelijke organisatie de gevolgen ondervindt van te directe aansturing door de wethouders en daardoor moeilijk in zijn professionele positie kan komen. Het CDA stelt vast dat in de verhouding tot de ambtelijke organisatie niets is veranderd sinds BMC in 2017, toen het CDA zelf nog in de coalitie zat, hetzelfde constateerde. ‘Dat is in het licht van de door de huidige coalitie gewenste verandering van de bestuurscultuur op zijn zachtst gezegd teleurstellend.’

Onaanvaardbaar
Burgemeester Sjraar Cox kwam deze brief donderdag via de griffier onder ogen. ‘We zijn terug bij af. Bijzonder teleurstellend!’, is zijn reactie. Cox beschouwt de situatie als onaanvaardbaar en schrijft dat hij er met commissaris van de Koning Theo Bovens over heeft gesproken. Hij nodigt alle partijen uit om aanstaande maandag in een besloten vergadering over de ontstane impasse van gedachten te wisselen. Hij wil daarbij één vraag beantwoord zien: blijven we pruttelen of gaan we werken, mouwen opstropen en datgene doen wat onze inwoners verwachten: de stad besturen. ‘Ik verwacht als resultaat van dit overleg een duidelijke lijn voor de vorming van een nieuw breed gedragen stadsbestuur.’