‘Hulp buurlanden nodig in strijd tegen laagwater’

Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat gaat de ministers in het stroomgebied de Rijn vragen maatregelen te nemen tegen (te) lage waterstanden. Volgend voorjaar stellen de ministers het nieuwe Werkprogramma Rijn 2040 vast. ‘Voor Nederland is meer aandacht voor laagwater een van de prioriteiten waarop ik zal inzetten’, zegt de VVD-bewindsvrouw desgevraagd. Bij dat overleg zijn onder andere ministers van Zwitserland, Duitsland en Frankrijk betrokken.

Droogteproblemen
‘We moeten alle goede grensoverschrijdende ideeën tegen de droogte met beide handen aanpakken’, zegt ze. ‘Overleg en afstemming met onze buurlanden is daarvoor onmisbaar, zoals we nu al op alle niveaus regelmatig overleg hebben over de Rijn en Maas. Daar wordt gesproken over waterbeheer in droge periodes, de effecten van laagwater op de scheepvaart en worden ook ervaringen gewisseld over de aanpak van de droogteproblemen. Mogelijkheden voor het opvangen en vasthouden van water zijn daar ook onderwerp van gesprek. Er zijn al afspraken gemaakt voor monitoring van de waterstanden en informatie-uitwisseling over de maatregelen die landen nemen bij laagwater.’

Landelijke politiek
Met name de Achterhoek ziet graag dat dat het rijk en de landelijke politiek zich meer met de droogte gaat bemoeien. ‘Kijk, wij vormen een cruciaal onderdeel van het stroomgebied van de Rijn. De droogte waar wij mee te maken hebben, begint in Duitsland. We zouden kunnen onderzoeken welke maatregelen om water vast te houden beter en goedkoper in Duitsland kunnen worden getroffen’, zegt dijkgraaf Hein Pieper van waterschap Rijn en IJssel.

‘Waterschappen kennen ze daar niet, en als ik in Düsseldorf in Nord­Rhein-Westfalen bij de politiek aanklop, dan zien ze Pieper daar echt niet staan. Want die deelstaat telt bijna net zoveel inwoners als Nederland. Het is een gezamenlijk probleem dat in het hele stroomgebied van de Rijn moet worden opgepakt. Daar moet het ministerie meer in investeren.’

Verondiepen
Vorig jaar was het extreem droog. Vooral op de droge zandgronden, zoals in de Achterhoek, ontstond schade in natuurgebieden, landbouwgronden, gemeenteplantsoenen en parken. Vandaar dat het waterschap Rijn en IJssel heeft besloten het water weer meer te laten meanderen van voorheen tot sloten rechtgetrokken beken. ‘Door deze watergangen te verondiepen, stroomt het water minder snel weg en wordt het minder snel door de waterbodem weg­gezogen’, aldus de dijkgraaf. Ook het maaibeheer van de 3.500 kilometer aan sloten en beken is aangepast om weerbaarder te worden tegen de droogte. ‘Door later en ook minder te maaien, hebben we meer begroeiing in de watergangen. Dat vertraagt de afvoer van water.’

Achterstand
Het waterschap ziet, mede door het droge jaar 2018 een vergroting van het bewustzijn over waterbeheer, zowel bij boeren als particulieren. Toch heeft Pieper zorgen. ‘We leven anno 2019 al in het voorspelde klimaat van 2050, met de perioden van extreme droogtes én extreme buien. De afgelopen winter is te droog geweest, en ondanks de buien in de koude periode van begin mei, beginnen we dit voorjaar toch met een achterstand. Het watertekort is niet genoeg aangevuld dus zullen we ook dit jaar weer eerder aan de beurt zijn.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 10 van deze week (inlog)