Gemeentecentra met modezaken hardst geraakt

Middelgrote en grote centra zullen naar verwachting komende jaren het hardst geraakt worden door de coronacrisis, met name vanwege de aanwezigheid van modezaken. Dat blijkt uit onderzoek van Stec Groep onder wethouders en ambtenaren van 123 gemeenten. Het adviesbureau becijfert dat de komende vijf jaar voor centrumvoorzieningen een krimp verwacht wordt van 10 tot 40 procent. Transformatie wordt nog belangrijker, maar gemeenten zijn te passief.

Massale leegstandsgolf

Bij ‘business as usual’, het gunstigste scenario, worden eerder gemaakte verliezen grotendeels teniet gedaan maar zet de krimp van 10 procent van de afgelopen jaren wel door. Bij een massale leegstandsgolf, het ernstigste scenario, wordt de economie en leefbaarheid van steden en kernen ernstig geraakt. Met een krimp van 40 procent als gevolg. ‘De tweedeling in de winkelmarkt wordt zichtbaarder dan ooit: slechts 15 á 20 grote binnensteden met een ruim verzorgingsgebied beschikken over een volwaardig winkelbestand’, schrijft Stec Groep.

Te weinig transformatie

De meeste gemeenten verwachten dat de crisis een structurele impact zal hebben en transformatie van leegstaand vastgoed zal de hoogste prioriteit worden. In driekwart van de stads- en dorpscentra bestaat die opgave al en de crisis maakt transformatie nog belangrijker, maar ‘transformatie van winkelvastgoed komt echter heel beperkt van de grond: in slechts een kwart van de gemeenten zijn in de afgelopen jaren transformatieprojecten gestart.’

Passieve houding gemeenten

Gemeenten zijn te passief, concludeert Stec Groep. Ze wachten op het initiatief van de vastgoedeigenaar, terwijl actief ingrijpen juist het effectiefst blijkt. Met name het transformeren van winkelvastgoed naar woningen is een ‘kans’ voor vastgoedeigenaren én gemeenten. Maar het samenwerken met vastgoedeigenaren blijkt stroef te gaan. ‘Een derde van de gemeenten verwacht dat haar huidige vastgoedaanpak en instrumenten niet leiden tot een gezond leegstandsniveau in het centrum.’

Online platformen

Stec Groep juicht het toe dat veel centrummanagers en ondernemers in korte tijd online platformen opzetten. ‘Een gezamenlijke infrastructuur (webshop, logistiek) is van cruciaal belang om een vuist te kunnen maken tegen de grote platforms.’ Daarbij moeten lokale platforms zich onderscheiden van de grote platforms en niet proberen te winnen door hetzelfde te doen, maar samenwerken en de kosten delen. ‘Het onderscheidend vermogen zit hem niet in een levering door X winkeliers aan huis, maar juist in de marketing op dit gezamenlijke platform’, schrijft Stec Groep. ‘Hierin staan terecht de expertise van en de gunfactor voor de lokale ondernemer centraal.’