Gelekte teamplannen leggen achilleshielen Venlo bloot

De teamplannen van de gemeente Venlo die onlangs per abuis integraal online werden gepubliceerd, veroorzaken flinke onrust in de raad. De overzichten van het functioneren van de afdelingen zouden een zorgwekkend beeld schetsen van onderbezetting en werk dat blijft liggen.

Personeelstekort grote makke

De plannen, die jaarlijks worden opgesteld, zijn na diens aantreden vorig jaar gemaakt in opdracht van gemeentesecretaris en oud-deputé Twan Beurskens. In de plannen wordt per afdeling een beeld gegeven van het functioneren van de ambtelijke organisatie. En dat beeld is niet fraai, concluderen De Limburger en Omroep Venlo: meerdere afdelingen van de gemeente Venlo zwalken, met personeelstekort als grote makke.

Budget van 43 miljoen gecontroleerd door één ambtenaar

Een greep uit de kuren die worden gemeld: Bij vergunningsvragen zou niet voldoende onderzoek kunnen worden verricht, onderhoud van het gemeentelijk vastgoed zou achterlopen, rechtmatigheidscontrole op uitkeringen schiet tekort, en zelfs de uitvoering van regionale taken waarvoor Venlo centrumgemeente is, zou in het geding zijn. Een andere saillante constatering is dat de controle over een budget van 43 miljoen euro voor het sociaal domein door één ambtenaar wordt uitgevoerd, die in verband met een seniorenregeling maar 21,6 uur per week werkt. Bij de afdeling financiën is de werkwijze weinig georganiseerd en komt werk regelmatig niet op tijd af.

Bezuinigingen onafwendbaar

Terwijl Venlo met personeelstekort worstelt, staat de Noord-Limburgse gemeente er financieel ook niet bepaald florissant voor. De gedecentraliseerde taken in het sociaal domein trokken de laatste jaren een zeer forse wissel op het Venlose huishoudboekje. Op het dieptepunt bedroeg het tekort op de zorg er 25 miljoen euro. Het nieuwe verdeelmodel voor het macrobudget voor de bijstandsuitkeringen resulteert daarnaast in 9,4 procent minder bijstandsgelden voor Venlo. Venlo kreeg in november dan ook de grootste bijdrage uit de zogenoemde stroppenpot voor gemeenten met tekorten op de Wmo en de jeugdzorg. Beurskens en wethouder Ad Roest (financiën en organisatie, Eenlokaal) geven tegenover De Limburger dan ook te kennen er al maatregelen genomen worden om de financiële vrije val te stoppen. Zij geven aan dat verdere bezuinigingen onafwendbaar zijn en dat een aantal taken zodoende moet blijven liggen.

Politieke keuzes

Marianne Steenmetz, fractievoorzitter van oppositiepartij VVD laat weten het college aan de tand te gaan voelen in een interpellatiedebat woensdagavond. Hoewel zij de informatie uit de teamplannen alleen uit tweede hand heeft vernomen, vindt ik zij beeld dat daaruit naar voren komt voldoende aanleiding voor zo’n debat. ‘Bepaalde wettelijke taken waaronder handhaving, vergunningsverlening en rechtmatigheidscontroles op bijstandsuitkeringen worden maar deels uitgevoerd’, aldus Steenmetz. ‘Het college heeft daarmee volgens mij politieke keuzes gemaakt die aan de raad zijn. De grens tussen uitvoering en organisatie enerzijds en bestuur en politiek anderzijds is soms vaag, en daarover moet het interpellatiedebat duidelijkheid scheppen.’ Steenmetz zegt begrip te hebben voor de ‘overgangssituatie’ waarin de gemeente zich door het zware financiële weer bevindt, maar benadrukt dat zij transparantie van het college wil. ‘Wij hebben een Artikel 12-status ternauwernood kunnen voorkomen, en nu lijkt de situatie iets erger te zijn dan wij dachten. Dat is een lastig pakket dat het college goed met ons moet bespreken.’

Rooskleurig beeld

Fractievoorzitter Tom Verhaegh van het CDA, de grootste oppositiepartij: ‘Een aantal weken geleden werd in een beantwoording van raadsvragen over de omgevingsanalyse nog een rooskleurig beeld geschetst dat haaks staat op wat nu uit de teamplannen blijkt.’ Volgens Verhaegh logenstraffen de teamplannen de optimistische taal die het college sprak over onder meer de aanpak van illegale verhuur van panden en het terugdringen van de tekorten in het sociaal domein. ‘Ik wil nu weten: wat is de waarheid? De antwoorden die wij een paar weken geleden kregen, of wat er in de teamplannen staat?’

‘Niet ieder optioneel risico per definitie politiek’

Een woordvoerder van wethouder Roest weerspreekt tegenover Binnenlands Bestuur dat de behandeling van vergunningsaanvragen, onderhoud van gebouwen en rechtmatigheidscontrole op uitkeringen niet volledig worden uitgevoerd. Voor de extra vergunningsaanvragen door de hoogconjunctuur zijn externen ingehuurd, het onderhoud aan gebouwen wordt goed bewaakt en de rechtmatigheidscontroles zijn per oktober vorig jaar uitgebreid, laat zij weten. Zij benadrukt dat de wethouder de raad in maart nog uitgebreid heeft geïnformeerd. Daarbij zijn ook de teamplannen aan de orde gekomen. ‘Veel informatie die nu nieuw lijkt te zijn, is dat niet in de ogen van het college’,  voegt zij daaraan toe. ‘De teamplannen betreffen interne documenten waarin onder meer mogelijke risico’s staan vermeld en hebbe een sturingsfunctie voor de directie. Niet ieder optioneel risico is een probleem en dus ook niet per definitie politiek.’

Aanvragen personeel kritisch wegen

De woordvoerder erkent dat de vinger in de teamplannen op de zere plek wordt gelegd, en zegt dat goede monitoring en actuele sturingsinformatie eenmaal voorwaarden zijn voor het op orde brengen van de ambtelijke organisatie. Desgevraagd geeft zij aan dat aanvragen voor extra personeel kritisch worden gewogen. Daarbij wijst zij erop dat de raad heeft bepaald dat de ambtelijke organisatie binnen vier jaar structureel één miljoen euro moet gaan bezuinigen. De teamplannen zijn niet-geanonimiseerd uitgelekt als gevolg van een menselijke fout. De gemeente heeft het datalek inmiddels gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens.