Ambtenaar somber over loonkansen

Bijna de helft van de ambtenaren vreest dat hun rechtspositie er volgend jaar op achteruit gaat. Onderzoek van Berenschot in opdracht van Binnenlands Bestuur laat zien dat voornamelijk argwanend wordt gekeken naar de gevolgen van de invoering van de Wet normalisering.

Onderzoek naar beleving wijzigen rechtspositie

De Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, Wnra, wordt als het goed is, van kracht op 1 januari 2020. De wet regelt dat de rechtspositie van ambtenaren zoveel mogelijk wordt gelijkgetrokken met werknemers in de private sector. Uit onderzoek van Berenschot in opdracht van Binnenlands Bestuur blijkt dat ambtenaren er zo het hunne van denken. Bijna de helft (48 procent) van hen is er bang voor dat ze als gevolg van de nieuwe wet niet alleen makkelijker kunnen worden overgeplaatst of op een andere functie gezet, maar ook sneller kunnen worden ontslagen. De nieuwe rechtspositie biedt volgens 45 procent van de ambtenaren minder bescherming tegen politieke willekeur. Daar zouden ze eerder het slachtoffer van kunnen worden als ze bijvoorbeeld de baas niet (genoeg) naar de mond praten.

Een nog groter deel (54 procent) van hen voorziet een uitkleden van de bestaande werkloosheidsregelingen, op zowel het vlak van bovenwettelijke vergoedingen als wachtgelden en termijnen. Ruim een kwart van de ambtenaren houdt zelfs rekening met een versobering van de pensioenregelingen. Het meest achterdochtig blijken de rijksambtenaren.

Op een verbetering van de arbeidsmarktpositie als gevolg van de gelijktrekking van de rechtspositie met de private sector, rekent een op de twee ambtenaren niet. Zo’n positieve verwachting leeft slechts bij een enkeling: 7 procent. Ruimere mogelijkheden voor een aantrekkelijkere, meer marktconforme beloning dan? Zit er ook niet in, somberen vier op de tien ambtenaren. Eén op de zes ambtenaren ziet het wat dat betreft wel zonniger in – opvallend vaker trouwens in gemeenteland dan bij het rijk.

Onrust
Volgens de wetgever is een van de voordelen van de normalisering dat de rechtspositie van ambtenaren gelijk is aan die van werknemers, waardoor het in principe makkelijker zou worden voor ambtenaren om over te stappen naar de marktsector en vice versa. Bijgevolg zou het door het ‘normaler’ maken van de rechtspositie van de ambtenaar makke lijker worden om nieuwe collega’s aan te trekken. Daarin gelooft echter nog niet één op de tien ambtenaren. Medewerkers van de provincie zijn op dit punt het meest negatief.

Veel medewerkers in de publieke sector zien als gevolg van de invoering van de wet vooral onrust en onduidelijkheid op hen afkomen. Ruim vier op de tien ambtenaren houden wat dat betreft hun hart vast – op de Haagse departementen nog het meest.

Onvoldoende informatie 
Twee op de drie ambtenaren is onvoldoende geïnformeerd over de gevolgen van de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren. Blijkens onderzoek van Berenschot in opdracht van Binnenlands Bestuur zou de helft van hen behoefte hebben aan meer informatie. Opvallend is dat rijksambtenaren het minst op de hoogte zeggen te zijn: drie op de vier. De informatiepositie bij hun provinciale collega’s is aanzienlijk beter. Dertig procent van de ambtenaren – met name de 50-plusser – geeft aan voldoende op de hoogte te zijn van wat er per 1 januari 2020 aan wijzigingen aan zit te komen.

Wnra geeft minder bescherming tegen politieke willekeur:

Verantwoording
Berenschot hield in opdracht van Binnenlands Bestuur een Salary Survey onder medewerkers in de publieke sector. Ruim 1.200 ambtenaren – werkzaam bij met name rijk, provincies en gemeenten – deden aan het onderzoek mee.

Lees meer over normalisering in de special van Binnenlands Bestuur (inlog)