Overgang van overheidsonderneming

Naar mijn inschatting zal het namelijk voor decentrale overheden, zoals provincies, gemeenten en waterschappen, eenvoudiger worden om taken af te stoten naar de markt dan onder het publiekrechtelijke ambtenarenrecht het geval was. Dat komt omdat na de normalisering ook de titel ‘overgang van onderneming’ uit de artikelen 7:662 tot en met 7:666 van het Burgerlijk Wetboek (BW) op de publieke sector van toepassing zal zijn. De kern daarvan wordt gevormd door artikel 7:663 BW:

"Door de overgang van een onderneming gaan de rechten en verplichtingen die op dat tijdstip voor de werkgever in die onderneming voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst tussen hem en een daar werkzame werknemer van rechtswege over op de verkrijger. (…)"

De aan deze wetgeving achterliggende Europese richtlijn is ook van toepassing op ondernemingen die in handen zijn van de publieke sector. Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen bepaalde echter dat personen die onder een 'publiek statuut’ vielen van de werkingssfeer van de richtlijn waren uitgesloten. Concreet werd dit omschreven als: "dat de richtlijn niet van toepassing is op personen die niet uit hoofde van de nationale wetgeving inzake het arbeidsrecht bescherming genieten als werknemer"

.

Na de normalisering vallen ambtenaren onder het arbeidsrecht van de marktsector. Zij zullen dus vanaf dat moment als werknemer uit hoofde van het BW-arbeidsrecht bescherming genieten. Daardoor zal de werkingssfeer van de BW-bepalingen inzake overgang van onderneming ook van toepassing zijn op het nieuwe ambtenarenrecht.

In het huidige publiekrechtelijke ambtenarenrecht bestaat er met name voor decentrale overheden geen met de BW-bepalingen inzake overgang van onderneming vergelijkbaar verzelfstandigingsregime. Ambtenaren van decentrale overheden kunnen nu nog aanspraak maken op een herplaatsingsonderzoek bij de eigen ambtelijke organisatie en kunnen als dat niet lukte ingevolge het voor die sector geldende rechtspositiereglement wegens reorganisatie worden ontslagen. Overgang van de decentrale ambtenaar naar de verkrijger kan waar nodig alleen met wat uitkeringsdwang geschieden. Een lastig te realiseren en als het al lukt vaak langdurig traject dus. Denk maar eens aan de uitgebreide en langdurige rechtsbescherming voor gemeenteambtenaren van hoofdstuk 10d, van de CAR-UWO.

ondernemingsactiviteiten

Dat wordt met de bepalingen inzake overgang van onderneming na de normalisering dus wezenlijk anders. Daar komt nog bij dat het verantwoord is om te zeggen dat de rechter heel praktisch en waar nodig ruim toetst of er sprake is van overgang van onderneming. Als er sprake is van overdracht van van de een op de ander, dan ben je er eigenlijk al. Er hoeft bij die overdracht zelfs geen eigendomsoverdracht plaats te vinden.

Evenmin is van belang of het gaat om de overdracht van een op winstgevendheid gerichte activiteit. Overgang van onderneming is dus ook mogelijk in de non-profitsector.

De rijksoverheid privatiseert van oudsher bij wet en die wet regelt dan ook meteen de overgang van de ambtenaren naar de verkrijger. Een situatie die dus al goed vergelijkbaar is met de werkingen van de BW-bepalingen inzake overgang van onderneming. Voor de rijksoverheid is na de normalisering eigenlijk alleen van belang dat ook een privatisering bij wet wordt beschouwd als een overgang van onderneming als gevolg van een overeenkomst.

Bezie je dit alles dan lijkt zonder bezwaar de conclusie te kunnen worden getrokken dat met name decentrale overheden het onder het nieuwe ambtenarenrecht in personele zin eenvoudiger krijgen om taken op afstand te zetten. De normalisering brengt voor de publieke sector aldus een volwaardiger rechtsregime met zich mee inzake de

‘overgang van overheidsonderneming’

.

Taken op afstand zetten is een onderwerp waarover momenteel veel overheden nadenken. En zo kan de normalisering wel eens een flinke sprong voorwaarts betekenen naar een betere arbeidsmobiliteit tussen de publieke en de private sector!