Ambtenaren: let nu op je zaak

Pensioen. Corona verdringt bijna de aandacht. Het geld waar elke ambtenaar een dag per week voor werkt. Nu dreigt dit te worden gepikt. We kennen de briljante ABP-missie. Samen bouwen aan een goed pensioen met geloof in de kracht van collectiviteit en solidariteit. Aangevuld met de pracht kernwaarden ‘betrokken bij elke deelnemer’ en ‘deskundig’. Als de minister zijn zin krijgt schiet daar weinig van over.

Het buitenland roemt Nederland om ‘het beste pensioenstelsel van de wereld’. Totaal goed voor € 1.500.000.000.000 in kas. Naast de AOW moet iedereen verplicht dit achtergesteld loon opsparen. Werkgevers betalen ook mee wat ze een fors fiscaal voordeel oplevert. Pensioenfondsen hebben een toezichthouder om erop te letten dat goed met de centjes wordt omgegaan. Bij de in de lucht hangende pensioenfantasieën blijft de AOW nog even bestaan, bijsparen en toezicht blijven misschien ook maar het risico komt volledig bij de werknemers te liggen.

Vreemd dat al jaren wordt vastgehouden aan de theoretische rekenrente van DNB. Losgeslagen van wil en alternatieven. Geen weldenkend mens neemt deze medeveroorzaker van de vorige crisis trouwens serieus. Het nieuwe idee dat sommigen huldigen is nog idioter. Pensioenen die op en neer gaan met financiële markten. Buffers voor tegenvallers afschaffen. En bidden dat uitkeringen minder omlaag hoeven. Compensatie bestaat niet meer en inflatie zorgt sowieso voor koopkrachtverlies. Omdat financiële markten net zo onvoorspelbaar zijn als het weer wordt een fata morgana nagejaagd.

Feiten wijzen uit dat het wel erg naïef is te denken dat opbrengsten van het bedrijfsleven voor het welzijn van de samenleving zijn bedoeld. Vermogensbelasting is afgeschaft en winstbelasting wordt niet geïnd. Winsten die met overheidshulp naar buitenlandse aandeelhouders of naar privé rekeningen wegsluizende MKB-ers vloeien. Mogelijk vooruitzicht dat straks werkgevers bij pensioentegenvallers buiten schot blijven. Nog ruimer baan voor bedrijven. Geen wonder dat werkgevers met corporaal gebral pensioenfondsbestuurders en vakbonden bestoken.

In lijn met neoliberale dogma’s worden met coronahulp aandeelhouders en MKB-ers extra gespekt. Zo is een gat van bijna 100 miljard in de rijksbegroting geslagen. Fijn dat er zomaar 1500 miljard in de pensioensnoeppot zit. Dat ook nog met 6% per jaar groeit. Tel uit je winst. Repeterend wordt jongeren aangepraat dat zij teveel betalen voor de ouderen. Flauwekul. Er wordt niet steeds meer door minder werkenden opgebracht. Dit wordt al sinds jaar en dag opgevangen door groei van de arbeidsproductiviteit.

Laatste drogreden zijn de vele babyboomgepensioneerden. Gezond verstand en een rekenmachine zijn genoeg om te snappen dat deze ‘boomers’ over pakweg twintig jaar vrijwel allemaal dood zijn. Simpel is het andere rekensommetje dat alleen al van de huidige pensioenmiljarden en haar rendementsgroei meer dan genoeg tot in lengte van jaren overblijft. Zelfs voor de generaties die nog geboren gaan worden. Tenminste als werkgevers en werknemers zoals nu solidair premie blijven betalen. Plus ZZP-ers met een fiscaal voordeel simpelweg opnemen in een beroepspensioenfonds.

Vroeg of laat komt voor elke ambtenaar pensioen in zicht. Dus let nu op je zaak, scherp je messen en regisseer met elkaar je eigen toekomst. Wees bewust van je macht en speel hetzelfde ‘doel heiligt de middelen’ Machiavellispel. Bestuurders zijn immers als de dood om de loyaliteit van hun ambtenaren te verliezen.

Piet van Mourik