Als mensen mij vragen naar wat mijn functie bij de gemeente is, weet ik daar eigenlijk nooit zo goed antwoord op. Nou weet ik natuurlijk heel goed wat ik doe, maar ik vind het onrecht doen aan mijn werk als ik dat in een term zou moeten vatten. Zeker als daar dan ook nog iets als manager, coördinator of projectleider in voor moet komen. En wie is tegenwoordig geen aanjager, verbinder of versneller?
‘Get with the program or go.’ De mening van de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump, uitgesproken door de woordvoerder van het Witte Huis Sean Spencer, laat aan duidelijkheid niets te wensen over.
We experimenteren in mijn gemeente Groningen volop met nieuwe manieren van betrokkenheid van gemeente en bewoners: cocreatie, een wijkbedrijf, veranderlabs, initiatievencafé's, burgerpanels, een coöperatieve wijkraad. Er worden meer én andere mensen actief in buurt- en stedelijke netwerken. Iets dat me trots maakt, en waarom ik mijn werk als ambtenaar zo belangrijk en leuk vind.
Begin september is Marja van Bijsterveldt geïnstalleerd als de nieuwe burgemeester van Delft. Daarmee heeft Delft met haar honderdduizend inwoners een primeur: voor het eerst een vrouwelijke burgemeester. De vlag kan uit en felicitaties zijn op hun plaats. Tegelijkertijd is het schokkend dat we dit zo bijzonder vinden. De samenleving bestaat uit mannen en vrouwen, maar in het openbaar bestuur zie je dat niet terug. Nog niet één op de vier burgemeesters in Nederland is vrouw. Hoe groter de stad, hoe groter de kans dat de burgemeester een man is. Wij willen dit veranderen.
‘Met de concentratie van vluchtelingen en kansarmen wordt ons buurtje een ghetto,’ zegt de inspreker. De inspreker is van het Bewonerscollectief Fortpad en Broereshof — en aan zijn kalme houding te zien, zijn de woorden met voorbedachte rade. ‘We kennen straks ons eigen dorp niet meer’. Het is aan de gemeenteraad van Krimpenerwaard om deze niet misverstane mening een plaats te geven in de beraadslaging.
De integriteit van politici en bestuurders heeft de laatste tijd ruime belangstelling en aandacht. Vrijwel iedere week is er in het openbaar bestuur wel een ‘akkefietje’ op dit terrein. Er is geen enkel ander Europees land waar zo veel politici en bestuurders op kwesties van integriteit sneuvelen als in ons land, waardoor het erop gaat lijken dat Nederland zich ontwikkelt tot het ‘Sodom en Gomorra’ van de Europese Unie.
Twintig jaar geleden werkte ik op een redactie, waar een verhitte discussie woedde over voorkeursbeleid bij sollicitaties. De ene helft van de redactie vond dat er in advertenties moest staan ‘Bij gelijke geschiktheid wordt de voorkeur gegeven aan een vrouw of een allochtoon.’ De andere helft meende dat er ‘bij gebleken geschiktheid’ moest staan. Dat laatste houdt in dat een allochtone of vrouwelijke kandidaat die aan de gestelde eisen voldoet de voorkeur krijgt boven een blanke man, ook al is die laatste een betere kandidaat.
Het wantrouwen van de burger jegens de overheidsinstanties groeit. Niet zo gek: in tegenstelling tot het bedrijfsleven staat de burger, in feite de klant, niet op een voetstuk. Veel instanties worstelen met hun dienstverlening.
Gevoelig onderwerp bij openbaarheid van overheidsinformatie vormt de bescherming van degenen die bij de beleids- en besluitvorming zijn betrokken. Bescherming van de ambtenaren die in alle vrijheid moeten kunnen adviseren staat hoog in het vaandel. De initiatiefnemers van de Wet open overheid probeerden daar in eerste instantie mee te breken.
De spirit is eruit! Uit het Wetsvoorstel normalisering rechtspositie ambtenaren bedoel ik. Welke wet de geboorte moet inluiden van een nieuw, sprankelend, privaatrechtelijk ambtenarenrecht. Met als kern dat het arbeidsrecht van de marktsector ook van toepassing wordt op ambtenaren. Een nieuw ambtenarenrecht dat een einde moet maken aan de zwaar gejuridiseerde verhoudingen tussen de overheidswerkgever en zijn ambtenaren.
Even genoeg naar uw scherm gestaard? Beluister vanaf nu de columns van de Mystery Burger als podcast!
