Zorgen over reorganisatie Amsterdam

PvdA en SP in Amsterdam hebben raadsvragen gesteld na het uitlekken en de inhoud van een kritisch geheim rapport over de reorganisatie bij de gemeente Amsterdam. Ze maken zich zorgen.

Gegevens op straat
De SP wil een reactie van het stadsbestuur op de conclusies in het rapport en vraagt of het rapport openbaar kan worden nu de gegevens toch op straat liggen. Ook wil de coalitiepartij dat het college inhoudelijk ingaat op de kritiekpunten in het rapport.

Slecht leiderschap

De opstellers van het rapport (Gateway Review) uiten volgens de Telegraaf, die citeerde uit het geheime rapport, zware kritiek op de onder de verantwoordelijkheid van gemeentesecretaris Arjan van Gils ingezette reorganisatie. Als het stadsbestuur niet snel ingrijpt mislukt de vermindering van het aantal ambtenaren en dreigt de miljoenenbesparing niet te worden gehaald. Oorzaak daarvoor zou slecht leiderschap en gebrekkig overzicht zijn.

Oranjerood
Doel van de gemeente is het aantal ambtenaren in 2016 te hebben teruggebracht tot 12 duizend. De totale reorganisatie zou 120 miljoen euro per jaar moeten opleveren. Als het beleid echter niet verandert, is de implementatie van de organisatieontwikkeling onzeker, schrijven de onderzoekers. Ze geven het predicaat “oranjerood” mee aan de operatie. Dat is een stap voor de rode status die voor “onoplosbaar” staat.

Technocratische sfeer
Het stadsbestuur is al sinds 11 februari op de hoogte van de conclusies in het rapport dat is opgesteld om het verloop van de bezuinigingen op het ambtelijke apparaat te onderzoeken. De onderzoekers  spreken ook over een technocratische sfeer op de ambtelijke burelen, het ontstaan van een massieve papierstroom zonder dat de kern van de reorganisatie duidelijk is en dat leidinggevenden die de veranderingen moeten doorvoeren deze zelf niet praktiseren. Ook zouden leidinggevenden problemen naar zich toetrekken, terwijl ze die uit handen zouden moeten geven.

SP: conclusies zorgelijk
De SP wil weten of het stadsbestuur ook vindt dat het slagen van de ambtelijke reorganisatie staat of valt met duidelijke regie en communicatie en draagvlak bij de uitvoerende ambtenaren. ‘De SP vroeg al eerder om het personeel meer bij de reorganisatie te betrekken en ook in het collegeakkoord staat dat ze meer zeggenschap moeten krijgen’, aldus raadslid Peter Kwint. ‘Als klopt wat in het artikel staat, dan is dat zorgelijk. De ambtenaren doen het werk en we horen vaak van hen hoe het beter kan. Als de werkvloer niet meedoet, wordt de slagingskans van de reorganisatie klein.’

Geen haastklus
Volgens Kwint zou het college sowieso al veranderingen aanbrengen in de reorganisatie en in het najaar met een bijsturingsplan komen. ‘Het ligt dan voor de hand dat de ambtenaren actiever bij de reorganisatie worden betrokken.’ Of er ook verandering moet komen in het leiderschap zelf kan Kwint moeilijk inschatten. ‘Leiderschap is ook mensen meenemen. Als mensen niet worden gehoord, ervaren ze ook geen leiderschap. Ik vind het moeilijk om op basis van een artikel te zeggen dat er een andere leider moet komen. Er zijn wel mensen tegen hem. Ik zou zeggen: laat mensen zich horen.’ Een haastklus hoeft de bijsturing niet te worden. ‘Maar hoe eerder er zekerheid is, des te beter.’

PvdA: Raad actief informeren
De PvdA wijst op de status “oranjerood”. ‘Met deze status komt niet alleen de dienstverlening aan Amsterdammers in gevaar, ook de ambities van het nieuwe college akkoord worden lastig.’ De partij maakt zich al lang zorgen over het verloop van de reorganisatie en ziet in het rapport bevestiging hiervan. Raadslid Dennis Boutkan wijst erop dat de reorganisatie is gelabeld als risicovol project en de raad dan actief moet worden geïnformeerd. De PvdA zegt al meerdere malen vragen te hebben gesteld over het verloop van de reorganisatie en ook om verstrekking van de Gateway Review aan de gemeenteraad. SP-raadslid Kwint is in principe ook voor openbaarheid, maar dit zou lastig zijn omdat ambtenaren gemakkelijk te herleiden zouden zijn. ‘Ik zou in ieder geval als gemeenteraad het rapport willen hebben.’

Meer informatie in najaar
De woordvoerder van verantwoordelijk wethouder Pieter Litjens (VVD) stuurt een reactie van de gemeente op de Gateway Review van begin dit jaar. Daarin staat dat de Gateway Review begin dit jaar is gedaan voorafgaand aan de implementatie van de reorganisatie. ‘Het is een methode om op basis van gesprekken met intern betrokken medewerkers voorafgaand aan een complex proces een goed beeld te krijgen van de risico’s. Juist om zo waar nodig maatregelen te nemen en hierop te kunnen sturen. Om die reden is het rapport niet openbaar. Eerder is al aangegeven dat de gemeenteraad begin september verder wordt geïnformeerd over de voortgang van de reorganisatie.’

Convenant COR en gemeentesecretaris
In een recente brief van de wethouder aan de gemeenteraad over de voortgang van de reorganisatie staat dat de Centrale Ondernemingsraad (COR) en gemeentesecretaris Van Gils op 1 juli afspraken hebben vastgelegd in een convenant. Uiterlijk 22 augustus stuurt de COR haar definitieve advies over de personele gevolgen van de reorganisatie aan Van Gils, zodat het college uiterlijk 2 september een definitief besluit kan nemen over de verdere inrichting van de organisatie.