Wethouders zetten charmeoffensief in

Zakkenvullers, prutsers, baantjesjagers. De beeldvorming rond wethouders is niet altijd even florissant. Hoog tijd voor een charmeoffensief, vertelt Elly van Wageningen, voorzitter van de Wethoudersvereniging en wethouder voor de ChristenUnie in Lelystad. Wethouders krijgen niet alleen een eigen beeldmerk, maar zetten ook meer in op onderzoek, ontwikkeling en ondersteuning. 

Beeldmerk
In haar jaarrede op de Wethoudersconferentie 2019 die de afgelopen twee dagen plaatsvond in Soest, ging Van Wageningen in op het beeld van wethouder dat niet altijd even positief is. ‘We zijn vaak in het nieuws met bijvoorbeeld wachtgeld dat te ruimhartig zou zijn. Maar wie weet wat een wethouder is en wat hij doet? We willen een charmeoffensief starten en daar is onder meer een ambtsteken bij bedacht.’ Het is een beeldmerk dat een boom moet voorstellen. ‘De boom staat voor wijsheid, standvastigheid en groei.’ De stam is uit een hand gemaakt. ‘Dat staat voor aanpakken, de hand toereiken en samenwerken.’ In de bladeren van de boom zijn symbolen te ontwaren. ‘Een lakzegel, van ergens je stempel op drukken en besluiten bezegelen. Maar ook een hart dat staat voor eerlijkheid, warmte en oprechtheid en ergens met passie voor gaan.’ Tot slot is er een wetboek en een hamer. ‘Dat staat voor wetgeving, besluitvorming, visie en kaders. Dit beeldmerk gaan we met trots dragen. De wethouders waren enthousiast. Er zijn suggesties gedaan om het op andere manieren te gebruiken? Dat gaan we nog verder uitwerken. We willen de beeldvorming ombuigen.’

Onderzoek, ontwikkeling, ondersteuning
Een ambtsteken alleen doet het hem niet. Daarom onderscheidt Van Wageningen drie lijnen in de activiteiten van de Wethoudersvereniging. In eerste instantie wil de vereniging meer doen op het gebied van onderzoek. ‘We hebben een eigen onderzoeker op ons bureau. Daar willen we meer onderzoek doen naar wat we voor trends zien, wat uit landelijke beeldvorming naar voren komt en wat er gebeurt op wethoudersgebied. Dat willen we ook communiceren. De meeste wethouders hebben bijvoorbeel weer een baan binnen de periode van het wachtgeld. In de beeldvorming wordt dat anders beleefd. Dat willen we onderbouwen met onderzoek.’ Ook blijft de vereniging inzetten op ontwikkeling. ‘Naast onze post-hbo-opleiding, gaan we verdieping bieden met bestuurlijk leiderschap en welke vaardigheden je daarvoor nodig hebt. Daar is behoefte aan.’ En ook ondersteuning bieden blijft belangrijk. De vereniging kreeg dit jaar al 150 vragen over Appa-uitkeringen, pensioenopbouw, neveninkomsten en declaraties. ‘Soms moeten wethouders daar op een vervelende manier verantwoording over afleggen en ze krijgen er vaak vragen over.’

Na het wethouderschap
Andere vragen gaan over hoe om te gaan met bestuurscrises en wat te doen bij agressie en geweld. ‘Verder willen we kijken of we iets kunnen doen voor wethouders voor ze stoppen, zoals het naar voren trekken van re-integratie. Wat is een vervolgstap in mijn carrière? Kun je alvast ergens in de keuken kijken? Hoe werkt het burgemeesterschap? Wat behelst onderwijsbestuur? De overgang naar een vervolgstap moet zo soepeler verlopen.’ Het opzetten van een alumni-netwerk hoort daar ook bij. We houden contact met ex-wethouders die een volgende stap in hun carrière hebben gemaakt en daarover willen vertellen: hoe is het in hun nieuwe functie? We hebben voormalige bestuursleden gevraagd voor de eerste netwerkbijeenkomsten.’ Naast burgers informeren over feiten over hoe het nu echt zit met wethouders om zo een reëeler beeld te vormen, lijkt het Van Wageningen ook wel wat om meer transparantie te bieden over het wethouderschap. ‘Misschien moeten we ook wel met mensen met ons laten meelopen. Een film maken, een blik achter de schermen geven, opener zijn.’