Werkgevers en werknemers oneens over diversiteit

Werkgevers en werknemers liggen niet op één lijn over de betekenis van diversiteit. Voor werkgevers heeft het vooral te maken met leeftijd en geslacht, voor werknemers is dit afkomst. Discriminatie vormt in 2021 nog steeds een probleem op de werkvloer, vindt ruim de helft van de Nederlandse werknemers én werkgevers. Bijna de helft van de Nederlandse werkgevers zegt een diversiteitsbeleid te hanteren, maar velen maken zich in de praktijk schuldig aan discriminatie.

Diversiteitsbeleid
Dat blijkt uit de Discriminatie Arbeidsmonitor van Nationale Vacaturebank, die voor de tweede keer is uitgevoerd. Pas 47 procent van de organisaties heeft doelstellingen of een beleid rond diversiteit. Voor werkgevers heeft diversiteit vooral te maken met leeftijd en geslacht (42 procent), terwijl dit voor werknemers afkomst is (47 procent). Medewerkers met een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Antilliaanse achtergrond (61 procent) vinden diversiteit op basis van afkomst het belangrijkst. Dat is bijna dubbel zo veel als medewerkers met een Nederlandse achtergrond (36 procent).

Cruciale schakel
Volgens Sharita Boon, commercieel directeur bij DPG Recruitment/Nationale Vacaturebank, is het belangrijk dat werkgevers zich realiseren dat discriminatie op de arbeidsmarkt een probleem is. Bijna twee derde van de werkgevers en werknemers heeft behoefte aan meer bewustwording en kennis rondom dit thema. ‘Om voor verandering te zorgen is het essentieel dat organisaties zich realiseren dat zij een cruciale schakel zijn om discriminatie op de arbeidsmarkt terug te dringen en zij ook actie ondernemen om dit tegen te gaan. Niet alleen in woorden, maar ook in daden.’

Meer bewustwording
De bewustwording onder werkgevers over discriminatie is wel toegenomen. In 2020 vond 43 procent van de werkgevers discriminatie een probleem, dat is nu 64 procent. Werkgevers realiseren zich ook dat diversiteit in de organisatie met de jaren steeds belangrijker wordt. In de afgelopen drie jaar was het thema bij ruim 3 op de 5 organisaties van belang, terwijl 71 procent verwacht dat dit de komende drie jaar een cruciaal agendapunt zal zijn. Ondanks de toenemende bewustwording rond het thema, heeft nog steeds bijna de helft van de Nederlandse organisaties (48 procent) géén diversiteitsbeleid.

Geen consequenties
Volgens Boon wordt het weliswaar erkend als een probleem, maar laat het onderzoek toch zien dat organisaties hier geen consequenties van ondervinden. Zo is bijna de helft van de werknemers (46 procent) bereid in het vervolg gewoon te solliciteren bij een organisatie, die zich hier niet mee bezighoudt of er belang aan hecht. Slechts 12 procent blijft bewust weg bij organisaties waar het hieraan ontbreekt. ‘Dat is veel te weinig. Diversiteit en inclusie grijpen enorm in op sociale veiligheid. Het is onderdeel van een veilige werkomgeving waarin mensen kunnen floreren.’

Mannen ervaren vaker benadeling
Discriminatie begint vaak al vóór werknemers de werkvloer bereiken, blijkt uit het onderzoek. Ruim een derde van de werknemers heeft in het sollicitatieproces weleens gedacht dat zij op iets anders werden beoordeeld dan hun werkervaring, opleiding of competenties, zoals op leeftijd (46 procent) of uiterlijke kenmerken (29 procent). Van Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Antilliaanse achtergrond, heeft 39 procent de ervaring dat ze werden beoordeeld op hun afkomst. Een andere kwestie is benadeling tijdens de sollicitatie op grond van seksuele voorkeur. Opvallend hierbij is dat mannen dit vier keer zo vaak ervaren dan vrouwen.

Ongepaste opmerkingen
Op de werkvloer wordt discriminatie vaak verpakt in de vorm van een ongepaste opmerking of grap en dan vooral op uiterlijke kenmerken (24 procent), leeftijd (22 procent) en afkomst (22 procent). Ruim een derde van de werknemers die discriminatie heeft ervaren, heeft hier geen actie op ondernomen. 62 procent van de werknemers is mondig genoeg om er wél wat van te zeggen als zij het opmerken. ‘Ook als een discriminerende opmerking wordt verpakt in een grap, kan deze enorm kwetsend zijn’, aldus Boon.

Veilige werkomgeving
Het zegt volgens haar ook iets over het gevoel van veiligheid dat werknemers ervaren. Het tegengaan van discriminatie, ook op de werkvloer, krijgt de laatste jaren gelukkig steeds meer prioriteit, merkt ze. Vooral jongeren zijn zich hier steeds meer van bewust. ‘Ook wij proberen daar verder aan bij te dragen, door het uitvoeren van onderzoeken, webinars voor werkgevers en een online meldpunt voor discriminerende vacatures.’ Volgens Boon is een belangrijke eerste stap meer bewustwording en verantwoordelijkheid rondom discriminatie binnen organisaties. ‘Werkgevers horen medewerkers een sociale en veilige werkomgeving te bieden. En daarbinnen is geen ruimte voor discriminatie.’