Politie in steden wordt ‘steeds repressiever’

Voor kennis van- en inzicht in problemen in de wijk is de politie steeds meer afhankelijk van de gemeente. Dat blijkt uit het rapport ‘Lokale handhaving door de politie’ van de Inspectie Justitie en Veiligheid. Daaruit bleek al dat wijkagenten te weinig tijd en capaciteit hebben om een stevig verankerde plek in de wijk te krijgen.

Repressieve uitvoeringsorganisatie

‘Met name de thema’s ondermijning en jeugd worden in grote en middelgrote steden zo opgepakt dat de politie steeds meer een repressieve uitvoeringsorganisatie is geworden’, concludeert de inspectie. ‘De lokale verankering van de politie komt hierdoor onder druk te staan’, schrijft inspecteur-generaal Henk Korvinus. ‘Voor de aanpak van openbare orde problemen in de wijken en voor de effectiviteit van de politie is dat een zorgwekkende ontwikkeling.’

Vaker voor noodhulp ingezet
Wijkagenten zijn in middelgrote gemeenten en op het platteland niet altijd meer het gezicht naar de burgers toe en geen belangrijke bron van informatie meer voor gemeenten en (lokale) zorgpartners, omdat zij daar vaak voor noodhulp worden ingezet. Daarbij zorgen de vele signalen over personen

met verward gedrag voor een grote belasting van de politie. Ze worden overvraagd en komen niet meer toe aan  informatiedeling. Sterker nog: ze worden voor die informatie juist afhankelijk van de gemeente.

Welke politieorganisatie is wenselijk?
Volgens de Inspectie zou minister Grapperhaus met het (lokaal) gezag moeten bespreken wat van de politie wordt verwacht en wat voor soort politieorganisatie in Nederland gewenst is: een politie die in verbinding is met alle lagen van de samenleving of een meer repressieve politieorganisatie. Ook adviseert de Inspectie dat Grapperhaus met minister Hugo de Jonge van VWS bespreekt welke mogelijkheden er zijn om signalen over personen met verward gedrag vroegtijdig op te pikken en naar de zorgpartners door te geleiden.

Samenwerking met boa's
Grapperhaus erkent in een Kamerbrief dat de lokale verankering van de politie ‘bij tijd en wijlen onder druk staat’ en dat het Inspectierapport dit beeld bevestigt. De minister wijst voor die verankering ook op het belang van sterke veiligheidscoalities, zoals samenwerking met boa’s. Die hebben een belangrijke functie verworven in de wijken en zijn mede door hun 'oog- en oorfunctie' in de wijk een relevante samenwerkingspartner voor de politie. Ook is er een traject ingezet dat toeziet op het, waar nodig, verbeteren van de onderlinge samenwerking. Dit traject is als gevolg van de coronacrisis versterkt. 

Grapperhaus zal in zijn halfjaarbericht politie nader op het rapport en de bevindingen van de Inspectie ingaan.